| dbo:abstract
|
- El figle, conegut també com a oficleide (del francès , ‘corn’, influït pel llatí bucŭlus ‘vedell’, amb la f- potser del francès ophicléide; del grec hophis, ‘serp’, per la forma corbada, i kleis, ‘clau’), és un instrument musical de vent-metall format per un tub llarg de llautó, doblat per la meitat, de diàmetre cada cop més gran des de l'embocadura fins a la i amb claus que obren i tanquen el pas de l'aire. També s'anomena figle a la persona que practica aquest instrument. (ca)
- Ofiklejda je basový hudební nástroj, užívaný zejména počátkem 19. století. Tento již zaniklý nástroj se vyvinul ze serpentu. Pozoruhodné je, že se při hraní na ni používal běžně nátrubek (a proto by se dala považovat za přímého předka basového zpěvorohu, tedy dnešní tuby), ale vzácně také třtinový plátek, takže některé exempláře připomínají spíše tritonikon či sarrusofon. (cs)
- Die Ophikleide [ofikleˈiːdə] (von griechisch ὄφις ophis ‚Schlange‘, κλείς kleis ‚Klappen‘) ist ein historisches Blechblasinstrument aus der Familie der Klappenhörner, mit Klappen und nach oben gerichtetem Schalltrichter. Die Ophikleide wurde in drei Größen in sechs Stimmungen gebaut. Ihre Form ähnelt der des Fagotts und sie besitzt als Alt-Ophikleide (genannt auch Quinticlave) neun bis zwölf Klappen. Zum vollständigen chromatischen Spielen des Tonumfangs (bei B-Instrumenten von A bis b1) sind elf Klappen notwendig. Das Instrument wurde um 1817 von Halary in Paris erfunden. Bevor sich die Ventiltuba wegen ihrer besseren Eignung in der Militärmusik durchsetzte, wurde die Ophikleide als Bassinstrument im Sinfonieorchester, in Blasorchestern und in der Kirchenmusik eingesetzt. Berühmt wurde vor allem das Ophikleidensolo in Hector Berlioz’ Symphonie fantastique (Dies-irae-Zitat). Nach dem Blechblasinstrument ist ein meist extrem lautes Orgel-Zungenregister zu 8′, 16′ oder 32′ benannt. (de)
- Ofikleido (grek.: ofis serpento, kleides klapoj) estas latuna blovinstrumento el la familio de la , kun klapoj kaj supren direktita sonfunelo. Ĝia formo similas al tiu de fagoto kaj ĝi havas naŭ ĝis dek unu klapojn. Por kompleta kromata ludado de la tonamplekso (je B♭-instrumentoj ekde A ĝis b♭1) dek unu klapoj estas necesaj. La instrumenton inventis proksimume 1817 Halary (Jean-Hilaire Asté) en Parizo. Antaŭ ol la valvotubjo pro sia pli bona taŭgeco por armemuziko, la ofikleido estis uzata en simfoniaj orkestroj, en kaj en la eklezia muziko kiel basinstrumento. Famiĝis aparte la ofikleidsoloo en de Hector Berlioz' (-citaĵo). Ofikleido ankaŭ estas nomo por ege laŭta lamenregistro je 16' aŭ 32' de orgeno. (eo)
- Ofikleidoa edo figlea (frantsesetik bugle, ophicléideek eragina; grezieratik hophis, sugea eta kleis, giltza) metalezko haize musika tresna bat da, letoizko hodi luze batez eratua, erditik tolestua, diametroa gehitzen doana bere ahokaduratik kanpairaino, eta airearen igarotzea itxi eta ireki egiten duten giltzekin. Musika tresna hau jotzen duen pertsonari ere figle esaten zaio. (eu)
- El figle, también conocido como oficleido, (del francés bugle, influido por ophicléide; del griego hophis, serpiente, y kleis, llave) es un instrumento musical de viento-metal formado por un tubo largo de latón, doblado por la mitad, de diámetro cada vez mayor desde la embocadura hasta la campana y con llaves que abren y cierran el paso del aire. También se le llama figle a la persona que practica este instrumento. (es)
- The ophicleide (/ˈɒfɪklaɪd/ OFF-ih-klyde) is a family of conical-bore keyed brass instruments invented in early 19th century France to extend the keyed bugle into the alto, bass and contrabass ranges. Of these, the bass ophicleide in C or B♭ took root over the course of the 19th century as the bass of orchestral brass sections throughout Western Europe, replacing the serpent and its later derivatives, the bass horn and basson russe. Its popularity proved short-lived, however; by the end of the 19th century the ophicleide had been largely superseded by early forms of the modern tuba. (en)
- L'ophicléide est un instrument de musique à vent de la famille des cuivres. L'étymologie du mot provient du grec ὄφις, ophis qui signifie « serpent » et de κλείς, -δός, kleis, -dos qui signifie « clé ». Ce qui donne : « serpent à clés ». En effet, l'ophicléide, instrument métallique, a remplacé, au XIXe siècle, l'ancien serpent, à usage religieux mais aussi militaire. Très différent de cet instrument né au XVe siècle, l'ophicléide a d'emblée été muni de clés. À l'église, il a été en usage de 1820 à 1880 environ. Il eut également sa place dans l'orchestre symphonique, dans les musiques militaires et les orchestres d'harmonie. (fr)
- L'oficleide è uno strumento musicale a fiato costruito nel 1817 da , più noto come Halary. Il suo nome deriva dalla fusione di due nomi: ophis (serpente) e cleide (chiave), da cui "serpente a chiavi". Infatti questo strumento deriva dall'antico "serpentone", strumento basso della famiglia dei cornetti rinascimentali, ma costruito in ottone anziché in legno rivestito da cuoio, con l'aggiunta di 11 chiavi. L'oficleide fu usato da Gaspare Spontini, Hector Berlioz, Felix Mendelssohn, Gioachino Rossini, Richard Wagner, Antonino Pasculli, Giuseppe Verdi e altri nelle proprie opere; fu rimpiazzato dalla tuba, strumento dotato di maggiore sonorità. È proprio partendo dall'oficleide che Adolphe Sax inventò il sassofono, che nella prima denominazione si chiamava «nuovo oficleide» ovvero «oficleide a bocchino». (it)
- オフィクレイド（フランス語: Ophicléide）は、ビューグル属に属するキー式の管側孔を持つ低音金管楽器。19世紀初めにフランスで発明され、軍楽隊の低音楽器や聖歌隊の伴奏用として重用され、管弦楽にも使用されたが同世紀末頃にはチューバに取って代られた。 (ja)
- De ophicleïde is een 19e-eeuws koperen blaasinstrument van Franse oorsprong. Het instrument maakt gebruik van kleppen in plaats van (bij moderne koperblaasinstrumenten gangbare) ventielen. Het instrument speelt in het tenor- en basregister. (nl)
- Na música, o oficleide ou oficlide (do grego "óphis": serpente + "kleidós": chave, ophicleide; do grupo 423 do sistema Hornbostel-Sachs), também conhecido popularmente como figle, é um instrumento musical de sopro da família dos metais do tipo aerofone de bocal, semelhante à tuba, supostamente inventado no século XIX, pelo luthier belga Antoine Joseph Sax. É o antecessor da família dos saxofones. (pt)
- Ofiklejda – dawny dęty blaszany instrument muzyczny. Rozwój ofiklejdy związany jest bezpośrednio z próbą udoskonalenia serpentu. Wprowadzono w nim kilka klap dla dźwięków chromatycznych, a samemu instrumentowi nadano wygodniejszy kształt. Jako pierwszy od dawnej formy serpentu odstąpił w 1789 r. włoski muzyk o imieniu Reibo, osiadły w Lille, wprowadzając zagięcie rury typu fagotowego. Dodał on kilka klap i zmienił sposób wiercenia otworów. Ten tzw. ophibaryton (lub rosyjski fagot) nie był w stanie zastąpić oryginalnego serpentu, lecz stanowił pierwszy krok w kierunku stworzenia nowego instrumentu. W Londynie ok. 1800 r. Francuz i Anglik , wynaleźli instrument podobny do ofiklejdy, a nazywany przez nich: „angielskim rogiem basowym”. Posiadał on kanał o średnicy równej średnicy serpentu, kształt przejął od fagotu i wyposażony został w szeroką czarę głosową oraz system klapowy. Ustnik z kociołkowatym kielichem umieszczony został w esowatej rurce zadęciowej. Pomimo pewnych niedoskonałości, w orkiestrach dętych wykorzystywany był do ok. 1830 r. A. Firchot niejednokrotnie udoskonalał ten instrument dając swym coraz lepszym instrumentom różne nazwy: bassecor, basse-trompette i sprzedając swój patent innym wynalazcom.Około 1820 r. W. Streitwolf stworzył Chromatisches Basshorn, który posiadał dwa otwory zamykane i dziesięć klap otwieranych, co umożliwiało jednakowo łatwą grę we wszystkich tonacjach. Za twórcę i wynalazcę ofiklejdy uważa się zwanego . W związku z tendencją do tworzenia całych rodzin instrumentów klapowych, Halary skonstruował kilka większych rogów klapowych, które nazwał ofiklejdami (fr. ophicléides). Mimo swej nazwy ὄφις ophis – gr. "wąż" i κλείς kleis – gr. "klucz, klamra", instrument ten nie miał kształtu wężowatego, lecz fagotową formę rogu basowego. Były trzy rodzaje ofiklejd: altowa, basowa i kontrabasowa. Kompozytorzy najczęściej wykorzystywali basową. Posiadała ona jedenaście klap i strojona była w trzech skalach C, B, As. Dysponowała skalą H1 - c². Kompozytorzy wykorzystywali ją dla zdwojenia głosu III puzonu. W muzyce symfonicznej i operowej ofiklejdy użyli m.in.:
* Gaspare Spontini – w operze Olympie (1819 r.),
* Felix Mendelssohn-Bartholdy – w Uwerturze do Snu nocy letniej (1826 r.),
* Jacques Fromental Halévy - w operze Le Juif errant (1852 r.),
* Hector Berlioz - w Requiem (1837) r. – pięć ofiklejd, w Symfonii fantastycznej (1830 r.) – dwie ofiklejdy,
* Giacomo Meyerbeer - w operze Robert Diabeł (1831 r.),
* Gaetano Donizetti - w operze "" (1841 r.), a także Richard Wagner, Michaił Glinka i wielu innych kompozytorów. Około 1848 r. w Niemczech skonstruowana została tuba, ofiklejda szybko wyszła z użycia. Istnieje teoria, że Adolphe Sax dodając klarnetowy ustnik przekształcił ofiklejdę w saksofon. Jednakże we Francji ofiklejda, mając tam głębsze korzenie, wykorzystywana była do końca XIX wieku. W paryskiej operze ofiklejda używana była do 1874 r. (pl)
- Ofikleid är en familj musikinstrument i bleckblåsfamiljen, och betecknar de största medlemmarna i familjen av , utvecklat av Jean Hiliaire Asté och som han tog patent på 19 juli 1817. Ofikleiden har likheter med en fagott. Namnet ofikleid betyder serpent med klaffar, från grekiska ófis (’orm’) och kleis (’klaff’), och instrumentet blev då också utvecklat som en förbättring av serpenten. Serpenten var svår att spela rent, och hade en dålig klang. Tonhålen var placerade där man lättast kunde nå dem, i stället för där det var bäst akustiskt sett. Asté tillverkade röret av metall, i motsats till serpenten som var i trä, och han placerade nio tonhål i korrekt position, och använde stora klaffar till att täcka dem. Nyare instrument har dock vanligtvis 11 eller 12. Några senare modeller tillverkades med ventiler; en hade tre ventiler och var därmed egentligen en primitiv tuba, och en hade en ventil och 5 klaffar. När tuban gjorde sitt intåg i mitten av 1800-talet tog den raskt över efter ofikleiden, men instrumentet blir fortfarande använt ibland för att spela musik skriven för det. (sv)
- Офиклеи́д (фр. ophicléide, от греч. ὄφις «змея» и греч. κλείς «засов, ключ») — медный духовой музыкальный инструмент из семейства клаппенгорнов (бюгельгорнов с клапанами), внешне напоминающий фагот. Ныне вышел из употребления. Был запатентован в 1814 году парижанином Ж. И. Асте (Jean Hilaire Asté). Представляет собой подковообразную коническую трубку с узким спирально отогнутым концом, в который вставлен чашеобразный мундштук. Изготовлялся трёх строев: басовый, альтовый (объёмом по 3 октавы) и контрабасовый (объёмом 2,5 октавы). Наиболее популярен был басовый офиклеид, однако к середине XIX века он был вытеснен тубой; ныне изредка используется в духовых, в основном военных, оркестрах некоторых европейских стран (Франции, Италии) и стран Южной Америки. (ru)
- Офіклеїд (фр. ophicléide, від грец. ὄφις «змія» і грец. κλείς «засув, ключ») — мідний духовий музичний інструмент з сімейства клаппенгорнів ( з клапанами), що зовні нагадує фагот. Нині вийшов з ужитку. Запатентований 1814 року парижанином Ж. В. Асті (Jean Hilaire Asté). Являє собою підковоподібну конічну трубку з вузьким спірально відігнутим кінцем, у який вставлено чашоподібний мундштук. Виготовлявся трьох строїв: басовий, альтовий (діапазон по 3 октави) і контрабасовий (діапазон 2,5 октави). Найпопулярнішим був басовий офіклеїд, однак до середини XIX століття його витіснила туба; нині зрідка використовується в духових, переважно військових оркестрах деяких європейських країн (Франції, Італії) та країн Південної Америки. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- El figle, conegut també com a oficleide (del francès , ‘corn’, influït pel llatí bucŭlus ‘vedell’, amb la f- potser del francès ophicléide; del grec hophis, ‘serp’, per la forma corbada, i kleis, ‘clau’), és un instrument musical de vent-metall format per un tub llarg de llautó, doblat per la meitat, de diàmetre cada cop més gran des de l'embocadura fins a la i amb claus que obren i tanquen el pas de l'aire. També s'anomena figle a la persona que practica aquest instrument. (ca)
- Ofiklejda je basový hudební nástroj, užívaný zejména počátkem 19. století. Tento již zaniklý nástroj se vyvinul ze serpentu. Pozoruhodné je, že se při hraní na ni používal běžně nátrubek (a proto by se dala považovat za přímého předka basového zpěvorohu, tedy dnešní tuby), ale vzácně také třtinový plátek, takže některé exempláře připomínají spíše tritonikon či sarrusofon. (cs)
- Ofikleidoa edo figlea (frantsesetik bugle, ophicléideek eragina; grezieratik hophis, sugea eta kleis, giltza) metalezko haize musika tresna bat da, letoizko hodi luze batez eratua, erditik tolestua, diametroa gehitzen doana bere ahokaduratik kanpairaino, eta airearen igarotzea itxi eta ireki egiten duten giltzekin. Musika tresna hau jotzen duen pertsonari ere figle esaten zaio. (eu)
- El figle, también conocido como oficleido, (del francés bugle, influido por ophicléide; del griego hophis, serpiente, y kleis, llave) es un instrumento musical de viento-metal formado por un tubo largo de latón, doblado por la mitad, de diámetro cada vez mayor desde la embocadura hasta la campana y con llaves que abren y cierran el paso del aire. También se le llama figle a la persona que practica este instrumento. (es)
- The ophicleide (/ˈɒfɪklaɪd/ OFF-ih-klyde) is a family of conical-bore keyed brass instruments invented in early 19th century France to extend the keyed bugle into the alto, bass and contrabass ranges. Of these, the bass ophicleide in C or B♭ took root over the course of the 19th century as the bass of orchestral brass sections throughout Western Europe, replacing the serpent and its later derivatives, the bass horn and basson russe. Its popularity proved short-lived, however; by the end of the 19th century the ophicleide had been largely superseded by early forms of the modern tuba. (en)
- L'ophicléide est un instrument de musique à vent de la famille des cuivres. L'étymologie du mot provient du grec ὄφις, ophis qui signifie « serpent » et de κλείς, -δός, kleis, -dos qui signifie « clé ». Ce qui donne : « serpent à clés ». En effet, l'ophicléide, instrument métallique, a remplacé, au XIXe siècle, l'ancien serpent, à usage religieux mais aussi militaire. Très différent de cet instrument né au XVe siècle, l'ophicléide a d'emblée été muni de clés. À l'église, il a été en usage de 1820 à 1880 environ. Il eut également sa place dans l'orchestre symphonique, dans les musiques militaires et les orchestres d'harmonie. (fr)
- オフィクレイド（フランス語: Ophicléide）は、ビューグル属に属するキー式の管側孔を持つ低音金管楽器。19世紀初めにフランスで発明され、軍楽隊の低音楽器や聖歌隊の伴奏用として重用され、管弦楽にも使用されたが同世紀末頃にはチューバに取って代られた。 (ja)
- De ophicleïde is een 19e-eeuws koperen blaasinstrument van Franse oorsprong. Het instrument maakt gebruik van kleppen in plaats van (bij moderne koperblaasinstrumenten gangbare) ventielen. Het instrument speelt in het tenor- en basregister. (nl)
- Na música, o oficleide ou oficlide (do grego "óphis": serpente + "kleidós": chave, ophicleide; do grupo 423 do sistema Hornbostel-Sachs), também conhecido popularmente como figle, é um instrumento musical de sopro da família dos metais do tipo aerofone de bocal, semelhante à tuba, supostamente inventado no século XIX, pelo luthier belga Antoine Joseph Sax. É o antecessor da família dos saxofones. (pt)
- Die Ophikleide [ofikleˈiːdə] (von griechisch ὄφις ophis ‚Schlange‘, κλείς kleis ‚Klappen‘) ist ein historisches Blechblasinstrument aus der Familie der Klappenhörner, mit Klappen und nach oben gerichtetem Schalltrichter. Die Ophikleide wurde in drei Größen in sechs Stimmungen gebaut. Ihre Form ähnelt der des Fagotts und sie besitzt als Alt-Ophikleide (genannt auch Quinticlave) neun bis zwölf Klappen. Zum vollständigen chromatischen Spielen des Tonumfangs (bei B-Instrumenten von A bis b1) sind elf Klappen notwendig. (de)
- Ofikleido (grek.: ofis serpento, kleides klapoj) estas latuna blovinstrumento el la familio de la , kun klapoj kaj supren direktita sonfunelo. Ĝia formo similas al tiu de fagoto kaj ĝi havas naŭ ĝis dek unu klapojn. Por kompleta kromata ludado de la tonamplekso (je B♭-instrumentoj ekde A ĝis b♭1) dek unu klapoj estas necesaj. Ofikleido ankaŭ estas nomo por ege laŭta lamenregistro je 16' aŭ 32' de orgeno. (eo)
- L'oficleide è uno strumento musicale a fiato costruito nel 1817 da , più noto come Halary. Il suo nome deriva dalla fusione di due nomi: ophis (serpente) e cleide (chiave), da cui "serpente a chiavi". Infatti questo strumento deriva dall'antico "serpentone", strumento basso della famiglia dei cornetti rinascimentali, ma costruito in ottone anziché in legno rivestito da cuoio, con l'aggiunta di 11 chiavi. È proprio partendo dall'oficleide che Adolphe Sax inventò il sassofono, che nella prima denominazione si chiamava «nuovo oficleide» ovvero «oficleide a bocchino». (it)
- Ofiklejda – dawny dęty blaszany instrument muzyczny. Rozwój ofiklejdy związany jest bezpośrednio z próbą udoskonalenia serpentu. Wprowadzono w nim kilka klap dla dźwięków chromatycznych, a samemu instrumentowi nadano wygodniejszy kształt. Jako pierwszy od dawnej formy serpentu odstąpił w 1789 r. włoski muzyk o imieniu Reibo, osiadły w Lille, wprowadzając zagięcie rury typu fagotowego. Dodał on kilka klap i zmienił sposób wiercenia otworów. Ten tzw. ophibaryton (lub rosyjski fagot) nie był w stanie zastąpić oryginalnego serpentu, lecz stanowił pierwszy krok w kierunku stworzenia nowego instrumentu. W Londynie ok. 1800 r. Francuz i Anglik , wynaleźli instrument podobny do ofiklejdy, a nazywany przez nich: „angielskim rogiem basowym”. Posiadał on kanał o średnicy równej średnicy serpentu, ks (pl)
- Ofikleid är en familj musikinstrument i bleckblåsfamiljen, och betecknar de största medlemmarna i familjen av , utvecklat av Jean Hiliaire Asté och som han tog patent på 19 juli 1817. Ofikleiden har likheter med en fagott. När tuban gjorde sitt intåg i mitten av 1800-talet tog den raskt över efter ofikleiden, men instrumentet blir fortfarande använt ibland för att spela musik skriven för det. (sv)
- Офиклеи́д (фр. ophicléide, от греч. ὄφις «змея» и греч. κλείς «засов, ключ») — медный духовой музыкальный инструмент из семейства клаппенгорнов (бюгельгорнов с клапанами), внешне напоминающий фагот. Ныне вышел из употребления. Был запатентован в 1814 году парижанином Ж. И. Асте (Jean Hilaire Asté). Представляет собой подковообразную коническую трубку с узким спирально отогнутым концом, в который вставлен чашеобразный мундштук. (ru)
- Офіклеїд (фр. ophicléide, від грец. ὄφις «змія» і грец. κλείς «засув, ключ») — мідний духовий музичний інструмент з сімейства клаппенгорнів ( з клапанами), що зовні нагадує фагот. Нині вийшов з ужитку. Запатентований 1814 року парижанином Ж. В. Асті (Jean Hilaire Asté). Являє собою підковоподібну конічну трубку з вузьким спірально відігнутим кінцем, у який вставлено чашоподібний мундштук. (uk)
|
