| dbo:abstract
|
- El vodú (també escrit vudú o voodoo) és una religió originada a l'Àfrica occidental i transportada a Amèrica arran del comerç d'esclaus. Es tracta d'una variant teista d'un sistema animista de creences, acompanyat d'una gran importància de la màgia. Està lligada a la natura i els seus fenòmens, a les divinitats i els esperits amb els quals es pot entrar en contacte. Hi té un fort component de sincretisme i d'elements folklòrics, com zombis o ninots de vudú. Per la seva vinculació directa amb la cosmologia i els sistemes de creences neolítiques, el seu estudi resulta de gran interès en el camp de la paleoantropologia. Existeix una àmplia filmografia i literatura existeix respecte a aquestes tradicions místiques de vodú semblants en antiguitat a altres tradicions o religions com el budisme o l'hinduisme, encara que el vodú es podria considerar molt més antic que aquestes, i que a la cultura popular de vegades es dona la tendència cap a demonitzar o a deformar allò que hui en dia hi és, d'una forma o d'una altra, la religió d'uns més de 40 milions de persones en tot el món, i principalment concentrats de forma tradicional a l'Àfrica subsahariana i l'Amèrica llatina. El tràfic d'esclaus cap Amèrica produí un fort fenomen de sincretisme entre aquesta religió i les creences cristianes dels esclavistes, així com amb les religions natives dels llocs on es transportà els esclaus. D'aquí sorgiria el vodú d'Haití i un gran nombre de derivats. Alguns d'aquests derivats han arribat a Europa en dècades recents, sobretot mitjançant processos migratoris. Els pobles fon, ewe, i altres compartien unes creences similars que van donar lloc al vudú que en fon significa «esperit». (ca)
- Vodun (též vodu, vodou, vodoun, voudou, voju) je africké domorodé náboženství rozšířené především v Beninu. Někdy se používá i výraz vúdú, ten však označuje na Haiti, které z vodunu částečně vychází. Velký vliv na jeho vznik a vývoj mělo jorubské náboženství . (cs)
- الفودو (بالفرنسية: Vaudou) هو مذهب ديني "Syncretism" متأصل في غرب أفريقيا ويمارس في أجزاء من منطقة الكاريبي خاصة في هايتي وأجزاء من جنوب الولايات المتحدة. وفقا لمعتقد سائد فإن أتباع الفودو يمكن أن يغرسوا دبابيس في دمى تمثل أعداءهم و يحرقوهم على أمل أن تصيبهم اللعنة، ويقال أنهم يستطيعوا تحويل الناس إلى زومبي.و ""الفودو"" نوع من أنواع السحر الأسود الذي يقوم أهله باستخدام الأشباح والجن لخدمتهم. (ar)
- Voodoo [ˈvuːduː], auch Vodun, Voudou, Wudu oder Wodu, ist eine synkretistische Religion, die sich ursprünglich in Westafrika entwickelte und heute auch in kreolischen Gesellschaften des atlantischen Raums und vor allem in Haiti beheimatet ist. Durch die Sklaverei kam die Praxis aus den traditionellen Religionen Westafrikas in die Karibik, wobei Elemente anderer Religionen – vorwiegend der christlichen – eingebracht wurden. Weltweit hat Voodoo etwa 60 Millionen Anhänger. (de)
- Το Βουντού της Δυτικής Αφρικής (Vodun) (πνεύμα) ονομάζεται το σύνολο των θρησκευτικών δοξασιών και πρακτικών των λαών Aja, Ewe και (Fon) που ζουν στα κράτη της δυτικής Αφρικής, Μπενίν, Τόγκο, Γκάνα και Νιγηρία. Το Βουντού αυτών των λαών θεωρείται ο κοινός πρόγονος της θρησκείας των μαύρων πληθυσμών της Καραϊβικής, της Βραζιλίας αλλά και της πολιτείας της Λουιζιάνα των ΗΠΑ. Οι ακόλουθοι του Βουντού πιστεύουν σε ένα πάνθεο θεοτήτων το οποίο αποκαλούν (Lwa). Οι θεότητες αυτές είναι κατώτερες του μοναδικού Θεού (Bondyè). Ο Θεός δεν παρεμβαίνει στις ανθρώπινες σχέσεις, και αυτός είναι ο λόγος που οι πιστοί δεν επικαλούνται τον Θεό στις τελετές τους αλλά τα πνεύματα Λόα . Άλλα χαρακτηριστικά του Βουντού περιλαμβάνουν τον σεβασμό των νεκρών (προγονολατρεία) και την προστασία από τη μαύρη μαγεία. (el)
- Voduo estas tradicia afrika religio, kiu konsistas el multego da religietoj variaj laŭ la tradicioj de ĉiu socikultura grupo. Tial ekzistas multe da dioj efektiviĝantaj per naturaj elementoj kiel arbo, ŝtono, serpento, sablo, fero, statueto, ktp. Ekzemple oni povas mencii:
* Sakpata (nomo de serpento), dio de la tero kaj de la variolo,
* Ksebioso aŭ Ĉango, dio de la tondro,
* Mamiwata (sireno), ktp. Tiuj dioj havas monaĥejojn, pastrojn, virajn kaj virinajn adeptojn. Ĉiu monaĥejo havas superan ĉefon nomatan Hungan aŭ Hunnon aŭ Voduklunon, kun la signifo de „la posedanto de la dio”. Alimaniere Voduklunon estas iu kiu superregas la aferojn de Vodu. Sekvas liaj kunlaborantoj kiel Hundeva, sen kiu nenia ceremonio okazas, kaj Hunso, kiu enkorpigas la dion. La virinaj adeptoj, komune nomataj „vodunsi”, diaj edzinoj, konsistigas la plej grandan parton de la voduanoj. Ili estas konsekrataj kaj rekrutataj en la klano al kiu apartenas la dio kaj ankaŭ en boparencaj familioj. Oni ankaŭ povas per traktado rekruti adeptojn en aliaj familioj. Sed se la varbota virino rifuzas, ŝi malsaniĝas, ĝis ŝi akceptas. Post la rekrutado, komenciĝas la inicperiodo, kiu daŭras tri jarojn, naŭ monatojn kaj naŭ tagojn. Dum tiu periodo la inicotaj virinoj, sub la direktado de Hunnon kaj liaj kunlaborantoj, lernas la sekretojn, la kantojn, la dancojn de voduo ktp. Tie ili devas resti ĝis kutimiĝo al la uzadoj. Dum ilia restado ĉe la monaĥejo, la adeptoj ĝenerale lernas ritan lingvon, Hungbe, kio signifas la „lingvo de dio”, per kiu ili komunikiĝas kun la adeptoj de aliaj monaĥejoj. Tamen indas mencii la fakton ke la dioj faras malbonon kaj eĉ mortigas la anojn, kiuj kontraŭas la kutimojn. Laŭ la ĉiujare denove decidataj periodoj, la adeptoj de voduo oferbuĉas por siaj dioj kokojn, kokinojn, birdojn, ŝafon kun ruĝa oleo. Tiamaniere ili havigas al si la diajn bonvolemojn aŭ favorojn. Krome, la inicotaj virinoj ankaŭ lernas aliajn metiojn kiel farado de argilaĵoj, korboplektado, teksado, ktp. Tre interesa estas ankaŭ la religia fenomeno de fantomoj, kiu konsistas el la reapero de mortintoj en spiritaj formoj. Tio estas, la reaperantoj havas homan formon sed estas supernaturaj potencoj. Resume, la fantomoj enkorpigas la spiritojn de mortintoj. Oni vidas nek la vizaĝon nek la korpon de la reaperantoj pro tio ke ili surhavas konsekritajn vestaĵojn kaj maskojn. Se la vestaĵo tuŝas iun, li spertos malbonon kaj eĉ mortos. Nur la inicitaj adeptoj rajtas kaj povas kuntuŝiĝi kun la fantomoj kiuj povas paroli kaj kanti sed per malklara voĉo. De tempo al tempo ili eliras la monaĥejon por vagadi tra la urbo kun kelkaj adeptoj, ricevante donacetojn. La hejmo de la fantomoj en Benino estas Porto-Novo kun ĝiaj najbaraj urbetoj kiel Pobe, Sakete, Ifangni ktp, kie familioj posedas kaj adoras revenantojn. La komuna nomo por fantomoj estas Egoungoun [egungun]. (eo)
- Vudua (Foneraz: voudun; haitieraz: vodou; ingelesez: voodoo; frantsesez vaudou) Afrika eta afrikar diasporako erlijioa da. Funtsean, Mendebaldeko Afrikako sinesmen eta praktiketan oinarrituta dago, zehazki Mendebaldeko Afrikako Dahomey erreinuko (egungo Ghana, Togo, Benin eta Nigeria) kulturetan. Ostera, Estatu Batuetara, Karibera eta gainontzeko kolonia amerikarretara bahituriko esklabu afrikarrek sinesmen hauek transmititu zituzten, kasu batzuetan Erdialdeko Afrikako ohiturekin, bestetan amerindiar (taino) sinesmenekin edo katolizismoarekin nahasturik. Honela sortu zen vuduaren adar sinkretikoa, egungo ezagunena. Vodou filosofia, medikuntza, justizia eta erlijioa uztartzen dituen mundu-ikuskera bat da. Bere oinarrizko printzipioa dena gogoa izatea da. Gizakiak mundu ikusgarrian bizi diren izpirituak dira. Mundu ikusezina Lwa (izpirituak), mistè (misterioak), anvizib (ikusezinak), zanj (aingeruak), eta arbasoen eta hil berrien izpirituak populatzen dira. Espiritu hauek guztiak Ginen izeneko lurralde mitikoan bizi direla uste da, Afrika kosmikoan. Kristau Bibliako Jainkoa unibertsoaren eta izpirituen sortzailea dela ulertzen da; Jainkoak egin zituen izpirituak gizatasuna eta mundu naturala gobernatzen laguntzeko. Vodouren helburu eta jarduera nagusia sevi lwa ("espirituak zerbitzatu") da, Jainkoari eta espiritu partikularrei zuzendutako hainbat erritu eskaini eta egitea, osasunaren, babesaren eta faborearen truke. zeregin garrantzitsua du Afro-Haitiar erlijioan, munduko beste erlijio askotan bezala. Erlijio-errituetan, fededunak, batzuetan, trantze egoera batean sartzen dira, non elizkoiak jan eta edan, dantza estilizatuak egin, jendeari aholku superinspiratuak eman, sendaketak egin edo tratamendu fisiko bereziak egin ahal izango dituen; ekintza horiek agerian uzten dute lwaren presentzia haragitsua debotoaren barruan.Vodou jarduera errituala (adibidez, otoitza, kantua, dantza eta keinuak) pertsonen eta mundu ikusezineko espirituen arteko harremanetan oreka eta energia findu eta berrezartzea du helburu. Vodou familia hedatuen ahozko tradizioa da, famili espirituak heredatzen dituena, beharrezko praktika debozioekin batera, euren zaharrengandik. Hirietan, apaiz edo apaizen (manbo eta oungan), espirituen (ounsi) eta danbor erritualen (ountògi) arteko hierarkia lokalek osatzen dute kongregazio formalagoa (sosyete). Kongregazio horietan, ezagutza iniziatiba erritual batetik igarotzen da, non gorputza eraldakuntza izpiritualaren kokaleku bihurtzen den. Erlijioaren adarrak Rada, Daome, Ibo, Nago, Dereal, Manding, Petwo eta Kongo dira. Ez dago hierarkia zentralizaturik, ez buruzagi bakar bat, ez eta bozeramaile ofizialik ere, baina hainbat talde batzuetan halako egitura ofizialak sortzen saiatzen dira. Badira elkarte sekretuak ere, Bizan edo Sanpwèl izenekoak, funtzio erlijiosoa betetzen dutenak. Egutegi erritualen egutegi batek, egutegi katoliko erromatarrarekin sinkronizatua, erlijio-praktikaren urteko erritmoa ezartzen du. Lwa garrantzitsuak santuen egunetan ospatzen dira (adibidez: Ogou St. James egunean, uztailak 25; Ezili Danto, Carmel mendiko Andre Mariaren festan, uztailak 16; Danbala San Patrizio egunean, martxoak 17; eta arbasoen espirituak Santu guztien egunean eta arima guztien egunean, azaroak 1 eta azaroak 2). Beste ospakizun familial asko (haur sakratuentzat, behartsuentzat, arbaso partikularrentzat), baita iniziatiba eta hileta erritualak ere, urte osoan zehar. (eu)
- El vudú (del francés criollo voudou, a su vez, del ewé, fon y gun vodu (espíritu)), también llamado vodún, vodón, vodoun, vodú, voudú, etc., es una religión originaria de África Occidental, donde actualmente sigue siendo practicada por miembros de las etnias ewé, kabye, adja, y fon de Togo, Benín, Ghana y Nigeria. Es distinto de las varias religiones africanas tradicionales en el interior de esos países, y es la fuente principal de religiones con nombres similares que se encuentran entre la diáspora africana en las Américas, tales como el vudú haitiano, el vudú de Luisiana, el vodú cubano, el vudú dominicano y el vodum brasileño (Candomblé Jejé y Tambor de Mina). Estas variantes se alejan del vudú o vodún en tanto se originaron del sincretismo que se produjo en el área del Caribe entre las creencias que poseían los esclavos trasladados desde el África Occidental y la religión cristiana católica practicada mayoritariamente en esas tierras; cuyas prácticas difieren en ciertos aspectos con el vudú africano. (es)
- Le vaudou ou vodou, ou vodoun, ou encore voodoo), plus rarement appelé vaudouisme, est une religion originaire de l'ancien royaume du Dahomey (Afrique de l'Ouest). Parfois assimilé à des pratiques occultes éclatées en de multiples communautés, cette religion d'ordre cosmique issue des cultes animistes africains, est toujours largement répandue au Bénin et au Togo. À partir du XVIIe siècle, les Hommes capturés, réduits en esclavage, originaires de cette région d'Afrique répandirent le culte vaudou aux Caraïbes et en Amérique. Le vaudou se retrouve donc sous différentes formes à Cuba, à Haïti (vaudou haïtien), au Brésil ou encore aux États-Unis (notamment en Louisiane). Il s'est aussi répandu en Afrique du Nord, où il se retrouve sous différentes formes, dont la plus connue est le Gnawa au Maroc mélangé au folklore religieux berbéro-musulman. Le culte vaudou compte environ 50 millions de pratiquants dans le monde. De nombreuses communautés « vaudouisantes » existent dans le monde entier, majoritairement sur le continent américain, et aux Antilles.Il existe en Europe des communautés plus discrètes mais néanmoins actives tel que le Hounfor bonzanfè, le Lakou sans Lune ou le Hounfor Konblanmen.Au début du XXIe siècle, le vaudou s'étend également au Canada où de nombreuses communautés ont vu le jour et tentent de mettre ce système de croyance au-devant de la scène. Il existe un musée du vaudou à Essen en Allemagne (le ) et à Strasbourg en France (le château Vodou). (fr)
- Is éard atá i gceist leis an vúdú ná reiligiún measctha atá á chleachtadh i Háítí. Is iad na comhábhair a aithnítear air ná creideamh tíre na hAfraice Thiar, go háirithe béaloideas na bpobal Fon agus Ewe; creideamh na nArawak, ar grúpa eitneach bundúchasach Meiriceánach iad; agus an Chríostaíocht Chaitliceach. Cuireadh bun leis an vúdú i Háítí nuair a tugadh Afracánaigh isteach ansin le haghaidh sclábhaíochta. B'éigean dóibh iompú chun an Chaitliceachais, ach san am chéanna, chloígh siad lena sean-nósanna dúchasacha, cé go ndearna siad iarracht cuma an Chaitliceachais a chur orthu. Tá teacht ar chreidimh chosúla i dtíortha eile i Meiriceá seachas Háítí, ar nós vúdú Louisiana timpeall New Orleans, an i ndeisceart na Stát Aontaithe, an santería i gCúba, agus an candomblé sa Bhrasaíl. Creideann lucht an vúdú i nDia, nó Bondye (Fraincis: bon dieu, dia maith), a chruthaigh an domhan agus an ollchruinne, ach is dóigh leo nach féidir le duine dul i dteagmháil le Bondye, ós rud é nach mbacann dia chomh hard le himeachtaí an ghnáthshaoil. Is iad na lwa, na spioraid, a dtéann na fíréin ar lorg a gcabhrach. (ga)
- Istilah Voodoo (disebut Vodun di Benin; juga disebut Vodou, Voudou di Haiti; Vudu di Republik Dominika) diberikan kepada cabang-cabang dari suatu tradisi keagamaan spiritis–animis yang berasal dari leluhur bangsa Afrika Barat. Akarnya beraneka ragam dan mencakup bangsa Fon, Ewe, dan Yoruba dari Afrika Barat, dari Nigeria barat hingga Ghana timur. Di Benin, Vodun adalah agama nasional, dan dianut oleh sekitar 60% dari penduduknya, atau sekitar 4½ juta orang. Kata vodún berasal dari kata Fon-Ewe yang berarti roh. Di tempat lain, Voodoo sangat dipengaruhi oleh tradisi-tradisi Afrika Tengah. Ritus Kongo, yang juga dikenal di utara Haiti sebagai Lemba {mulanya merupakan agama yang dipraktikkan di antara bangsa Bakongo menyebar luas sebagai unsur-unsur Afrika Barat, tetapi pada umumnya diabaikan oleh banyak orang Barat. (in)
- ブードゥー教（ブードゥーきょう、仏: Vaudou、ハイチ語: Vodou）は、西アフリカのベナンやカリブ海の島国ハイチやアメリカ南部のニューオーリンズなどで信仰されている民間信仰。 (ja)
- Vodun (meaning spirit in the Fon, Gun and Ewe languages, pronounced [vodṹ] with a nasal high-tone u; also spelled Vodon, Vodoun, Vodou, Vudu, Voudou, Voodoo, etc.) is a religion practiced by the Aja, Ewe, and Fon peoples of Benin, Togo, Ghana, and Nigeria. Elements of the West African religion survived slavery and evolved into the current forms of religions with similar names that are found in the New World among the African diaspora in the Americas, such as Haitian Vodou; Louisiana Voodoo; Cuban Vodú; Dominican Vudú, Venezuelan Yuyu, and Brazilian Vodum (Candomblé Jejé and Tambor de Mina). (en)
- Il vudù è una religione africana e afroamericana dai caratteri sincretici. La parola deriva dal termine africano vodu, che letteralmente significa "spirito", "divinità", o ancor più letteralmente "segno del profondo". Il nome è meno utilizzato anche in differenti altre forme di traslitterazione e pronuncia, tra cui vodou in creolo, vaudou in francese, vodun o vodoun in fon, vodu, vudu, vodon, vudun, voudon, voudun, voudou, voudoun e diffusamente come voodoo secondo la grafia anglosassone. Esistono infine altri tre termini, ovvero sevi loa (o sevi lwa, o ancora sevi lua), luduismo e naniguismo. I fedeli vengono designati con aggettivi quali vudù, in forma minuscola ma anche in questo caso variabile come precedentemente elencato, vuduista o naniguista. La si ritiene generalmente come una delle religioni più antiche al mondo, sempre se si vuole considerare la forma moderna, nata tra il Seicento e il Settecento pressoché contemporaneamente in America Latina e in Africa occidentale, come una continuazione diretta della forma originale. La religione vuduista attuale combina infatti elementi derivanti dal cattolicesimo dei colonizzatori europei ed elementi ancestrali estrapolati dall'animismo tradizionale africano che veniva praticato nel Benin prima del colonialismo. Oggi il vudù è praticato da circa sessanta milioni di persone in tutto il mondo, e ha recentemente acquisito il privilegio di essere riconosciuto come religione ufficiale in Benin, dove è fiorentemente organizzato in una chiesa alla quale aderisce l'80% della popolazione, e a Haiti dove è praticato da gran parte della popolazione. A differenza di quanto comunemente si ritiene, il vudù non è un fenomeno legato solo alla magia nera, ma una religione a tutti gli effetti, ed è dotato di un profondo corpus di dottrine morali e sociali, oltre che di una complessa cosmologia. (it)
- 부두교는 서아프리카에서 서인도 제도의 아이티로 16세기에서 19세기에 팔려 온 흑인 노예들이 믿던 종교다. 부두(voodoo)의 원명은 보둔(vodun)이다. 보둔은 ‘영혼(soul 또는 spirit)’을 뜻하는 , 에웨어이다. 일반적으로 부두교로 불린다. 오늘날에는 전 세계적으로 6천만 명이 넘는 사람들이 부두교 신자로 알려져 있다. 현재 부두교의 신자가 많은 곳은 서인도 제도 (특히 아이티)와 미국 남부 (특히 가 유명)이다.좀비의 유래도 부두교라고 한다. (ko)
- Voodoo is een Engels/Amerikaanse naam voor de Haïtiaanse religie vodou (spreek uit als voedoe). Het wordt tegenwoordig gebruikt voor alles wat met occulte religies te maken heeft, ook in Nederland als zodanig gebruikt en geschreven.De naam voodoo is na 1932 algemeen bekend geworden door de eerste Amerikaanse horrorfilms met als basis de occulte religies in Zuid-Amerika, in het bijzonder op Haïti. (nl)
- Vodum, vudu ou vodu (em fom: vodun; em francês: voodoo ou vodou, /ˈvuːduː/, vo̅o̅′do̅o̅) termo que refere-se aos vários ramos de uma tradição religiosa baseada nos ancestrais (negros antilhanos de origem animista) que tem as suas raízes primárias entre os povos Jeje-Fom do Benim, atual religião nacional, com mais de 7 milhões de adeptos. Além da tradição fom, ou do Daomé, que permaneceu na África, existem tradições relacionadas que lançaram raízes no Novo Mundo durante a época do tráfico transatlântico de escravos (século XVI - século XIX) e que persistem até hoje, tais como o candomblé brasileiro, o tambor de mina maranhense, o vodu haitiano, a santería cubana, o vudu da Luisiana (Estados Unidos), etc. "Vodum" pode designar tanto a religião quanto os espíritos centrais nessa religião. (pt)
- Voodoo (engelska) eller vodou (haitisk kreol) är ett samlingsnamn för en lös grupp animistiska religioner med inslag av förfäders- och andedyrkan. Olika typer av voodoo är vanligt förekommande i Västafrika, Haiti, Dominikanska republiken, Kuba, Puerto Rico och i viss utsträckning även i södra USA. Namnet kommer från det afrikanska språket fon där det betyder ande. I många filmer och TV-serier har voodoo kommit att förknippas med zombier och så kallade voodoo-dockor. Båda företeelserna existerar i voodoo-religionen, men är lika sällan förekommande som exorcismer är i kristna samfund. På grund av detta används inom modern religionsforskning ibland termerna vodou eller vodun. (sv)
- Voodoo a. wudu (inne formy Vodun (Benin); również Vodoun (kreolski), Sevi Lwa) jest synkretyczną religią afroamerykańską wyznawaną głównie w Haiti i na południu USA. Podstawę voodoo stanowią rdzenne wierzenia ludów zachodnioafrykańskich (szczególnie Joruba, Kongo, Fulanie) wraz z elementami religii katolickiej i spirytyzmu. Wykrystalizowała się ona między innymi na Haiti wraz ze sprowadzeniem w XVII/XVIII w. niewolników z Afryki, którym próbowano narzucać katolicyzm. Niewolnicy nie odrzucili swoich rdzennych wierzeń, łącząc je z nową religią. W voodoo istnieje wprawdzie wiara w Bon Dieu (jednego Boga), nie oddaje mu się jednak czci, uznawany jest bowiem za coś niedostępnego dla ludzi (koncepcja deus otiosus). Istotne są za to boskie manifestacje, czyli loa (duchów), których wyznawcy ukryli za wizerunkami katolickich świętych. Liturgia voodoo składa się z poszczególnych grup, do których należą konkretne loa: Rada Loa, Ogou Loa, Petro Loa, Ghede Loa. Słowo „voodoo” wywodzi się z języka plemienia Fulanów i oznacza duch. Wyznawcy voodoo uprawiają także kult przodków oraz czynnie włączają do swego panteonu ludzi zasłużonych dla narodu lub lokalnej społeczności. Podstawą kultu są „rytuały opętania”. Ważną rolę odgrywają w nich bębny, za pomocą których wygrywa się skomplikowane polirytmie. Dzięki nim uczestnicy wchodzą w trans, podczas którego loa opanowują jedną lub więcej osób. W języku wyznawców mówi się wtedy, że „loa ujeżdża swojego konia”. Osoby te zostały zazwyczaj wcześniej inicjowane w religii lub posiadają specyficzne predyspozycje do wejścia w trans. Houngan (kapłan-szaman) lub mambo (kapłanka-szamanka), posiadają wielką wiedzę na temat życia loa i sposobów kontaktowania się z nimi. Są oni także centralnymi punktami socyete (wspólnoty wiernych) w voodoo, bez których nie mogą się toczyć rytuały. Każdy z loa posiada swój własny odrębny symbol (veve), malowany kredą na ziemi przed rozpoczęciem obrzędu. Poniżej, od lewej do prawej symbole loa: Damballah, Legba, Maman Brigitte i Ogoun.
*
*
*
* (pl)
- Ву́ду (англ. и нидерл. Voodoo, исп. Vudú, фр. Vaudou, гаит. креольск. Vodou) — общее условное наименование синкретических культов, распространённых в странах Западной Африки, Карибского бассейна, а также в США среди значительной части афроамериканцев. Вуду представляет собой конгломерат из всевозможных анимистических культов, который включает в себя традиционные верования африканской диаспоры в Новом свете, как, например, гаитянская вуду (гаит. креольск. Vodou Ayisyen), кандомбле (порт. Candomblé) в Бразилии, винти в Суринаме, луизианская (новоорлеанская) вуду и сантерия на Кубе и в Доминиканской республике. Все эти направления имеют синкретическую природу, соединяя с народным католицизмом африканские традиционные религии, зародившиеся в среде народа конго на территории современных Республики Конго, Демократической республики Конго и Анголы. (ru)
- Ву́ду (англ. Voodoo) — загальна назва релігійних вірувань, що з'явились серед нащадків чорношкірих рабів, вивезених з Африки до Південної та Центральної Америки. На основі вірувань народів Дагомеї релігії вуду з'явились на Гаїті, (ісп. Santeria). На основі вірувань народу Йоруба на Кубі з'явилась релігія (порт. Macumba), а у Бразилії — вірування , , Кандомбле. (uk)
- 伏都教（Vodun vodṹ），又译巫毒教，流行于貝南、多哥中南部，也是加纳、尼日利亚丰族人的信仰。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Vodun (též vodu, vodou, vodoun, voudou, voju) je africké domorodé náboženství rozšířené především v Beninu. Někdy se používá i výraz vúdú, ten však označuje na Haiti, které z vodunu částečně vychází. Velký vliv na jeho vznik a vývoj mělo jorubské náboženství . (cs)
- الفودو (بالفرنسية: Vaudou) هو مذهب ديني "Syncretism" متأصل في غرب أفريقيا ويمارس في أجزاء من منطقة الكاريبي خاصة في هايتي وأجزاء من جنوب الولايات المتحدة. وفقا لمعتقد سائد فإن أتباع الفودو يمكن أن يغرسوا دبابيس في دمى تمثل أعداءهم و يحرقوهم على أمل أن تصيبهم اللعنة، ويقال أنهم يستطيعوا تحويل الناس إلى زومبي.و ""الفودو"" نوع من أنواع السحر الأسود الذي يقوم أهله باستخدام الأشباح والجن لخدمتهم. (ar)
- Voodoo [ˈvuːduː], auch Vodun, Voudou, Wudu oder Wodu, ist eine synkretistische Religion, die sich ursprünglich in Westafrika entwickelte und heute auch in kreolischen Gesellschaften des atlantischen Raums und vor allem in Haiti beheimatet ist. Durch die Sklaverei kam die Praxis aus den traditionellen Religionen Westafrikas in die Karibik, wobei Elemente anderer Religionen – vorwiegend der christlichen – eingebracht wurden. Weltweit hat Voodoo etwa 60 Millionen Anhänger. (de)
- ブードゥー教（ブードゥーきょう、仏: Vaudou、ハイチ語: Vodou）は、西アフリカのベナンやカリブ海の島国ハイチやアメリカ南部のニューオーリンズなどで信仰されている民間信仰。 (ja)
- Vodun (meaning spirit in the Fon, Gun and Ewe languages, pronounced [vodṹ] with a nasal high-tone u; also spelled Vodon, Vodoun, Vodou, Vudu, Voudou, Voodoo, etc.) is a religion practiced by the Aja, Ewe, and Fon peoples of Benin, Togo, Ghana, and Nigeria. Elements of the West African religion survived slavery and evolved into the current forms of religions with similar names that are found in the New World among the African diaspora in the Americas, such as Haitian Vodou; Louisiana Voodoo; Cuban Vodú; Dominican Vudú, Venezuelan Yuyu, and Brazilian Vodum (Candomblé Jejé and Tambor de Mina). (en)
- 부두교는 서아프리카에서 서인도 제도의 아이티로 16세기에서 19세기에 팔려 온 흑인 노예들이 믿던 종교다. 부두(voodoo)의 원명은 보둔(vodun)이다. 보둔은 ‘영혼(soul 또는 spirit)’을 뜻하는 , 에웨어이다. 일반적으로 부두교로 불린다. 오늘날에는 전 세계적으로 6천만 명이 넘는 사람들이 부두교 신자로 알려져 있다. 현재 부두교의 신자가 많은 곳은 서인도 제도 (특히 아이티)와 미국 남부 (특히 가 유명)이다.좀비의 유래도 부두교라고 한다. (ko)
- Voodoo is een Engels/Amerikaanse naam voor de Haïtiaanse religie vodou (spreek uit als voedoe). Het wordt tegenwoordig gebruikt voor alles wat met occulte religies te maken heeft, ook in Nederland als zodanig gebruikt en geschreven.De naam voodoo is na 1932 algemeen bekend geworden door de eerste Amerikaanse horrorfilms met als basis de occulte religies in Zuid-Amerika, in het bijzonder op Haïti. (nl)
- Ву́ду (англ. Voodoo) — загальна назва релігійних вірувань, що з'явились серед нащадків чорношкірих рабів, вивезених з Африки до Південної та Центральної Америки. На основі вірувань народів Дагомеї релігії вуду з'явились на Гаїті, (ісп. Santeria). На основі вірувань народу Йоруба на Кубі з'явилась релігія (порт. Macumba), а у Бразилії — вірування , , Кандомбле. (uk)
- 伏都教（Vodun vodṹ），又译巫毒教，流行于貝南、多哥中南部，也是加纳、尼日利亚丰族人的信仰。 (zh)
- El vodú (també escrit vudú o voodoo) és una religió originada a l'Àfrica occidental i transportada a Amèrica arran del comerç d'esclaus. Es tracta d'una variant teista d'un sistema animista de creences, acompanyat d'una gran importància de la màgia. Està lligada a la natura i els seus fenòmens, a les divinitats i els esperits amb els quals es pot entrar en contacte. Hi té un fort component de sincretisme i d'elements folklòrics, com zombis o ninots de vudú. Per la seva vinculació directa amb la cosmologia i els sistemes de creences neolítiques, el seu estudi resulta de gran interès en el camp de la paleoantropologia. (ca)
- Το Βουντού της Δυτικής Αφρικής (Vodun) (πνεύμα) ονομάζεται το σύνολο των θρησκευτικών δοξασιών και πρακτικών των λαών Aja, Ewe και (Fon) που ζουν στα κράτη της δυτικής Αφρικής, Μπενίν, Τόγκο, Γκάνα και Νιγηρία. Το Βουντού αυτών των λαών θεωρείται ο κοινός πρόγονος της θρησκείας των μαύρων πληθυσμών της Καραϊβικής, της Βραζιλίας αλλά και της πολιτείας της Λουιζιάνα των ΗΠΑ. (el)
- Voduo estas tradicia afrika religio, kiu konsistas el multego da religietoj variaj laŭ la tradicioj de ĉiu socikultura grupo. Tial ekzistas multe da dioj efektiviĝantaj per naturaj elementoj kiel arbo, ŝtono, serpento, sablo, fero, statueto, ktp. Ekzemple oni povas mencii:
* Sakpata (nomo de serpento), dio de la tero kaj de la variolo,
* Ksebioso aŭ Ĉango, dio de la tondro,
* Mamiwata (sireno), ktp. (eo)
- Vudua (Foneraz: voudun; haitieraz: vodou; ingelesez: voodoo; frantsesez vaudou) Afrika eta afrikar diasporako erlijioa da. Funtsean, Mendebaldeko Afrikako sinesmen eta praktiketan oinarrituta dago, zehazki Mendebaldeko Afrikako Dahomey erreinuko (egungo Ghana, Togo, Benin eta Nigeria) kulturetan. Ostera, Estatu Batuetara, Karibera eta gainontzeko kolonia amerikarretara bahituriko esklabu afrikarrek sinesmen hauek transmititu zituzten, kasu batzuetan Erdialdeko Afrikako ohiturekin, bestetan amerindiar (taino) sinesmenekin edo katolizismoarekin nahasturik. Honela sortu zen vuduaren adar sinkretikoa, egungo ezagunena. (eu)
- Le vaudou ou vodou, ou vodoun, ou encore voodoo), plus rarement appelé vaudouisme, est une religion originaire de l'ancien royaume du Dahomey (Afrique de l'Ouest). Parfois assimilé à des pratiques occultes éclatées en de multiples communautés, cette religion d'ordre cosmique issue des cultes animistes africains, est toujours largement répandue au Bénin et au Togo. Il existe un musée du vaudou à Essen en Allemagne (le ) et à Strasbourg en France (le château Vodou). (fr)
- El vudú (del francés criollo voudou, a su vez, del ewé, fon y gun vodu (espíritu)), también llamado vodún, vodón, vodoun, vodú, voudú, etc., es una religión originaria de África Occidental, donde actualmente sigue siendo practicada por miembros de las etnias ewé, kabye, adja, y fon de Togo, Benín, Ghana y Nigeria. (es)
- Is éard atá i gceist leis an vúdú ná reiligiún measctha atá á chleachtadh i Háítí. Is iad na comhábhair a aithnítear air ná creideamh tíre na hAfraice Thiar, go háirithe béaloideas na bpobal Fon agus Ewe; creideamh na nArawak, ar grúpa eitneach bundúchasach Meiriceánach iad; agus an Chríostaíocht Chaitliceach. Cuireadh bun leis an vúdú i Háítí nuair a tugadh Afracánaigh isteach ansin le haghaidh sclábhaíochta. B'éigean dóibh iompú chun an Chaitliceachais, ach san am chéanna, chloígh siad lena sean-nósanna dúchasacha, cé go ndearna siad iarracht cuma an Chaitliceachais a chur orthu. (ga)
- Istilah Voodoo (disebut Vodun di Benin; juga disebut Vodou, Voudou di Haiti; Vudu di Republik Dominika) diberikan kepada cabang-cabang dari suatu tradisi keagamaan spiritis–animis yang berasal dari leluhur bangsa Afrika Barat. (in)
- Il vudù è una religione africana e afroamericana dai caratteri sincretici. La parola deriva dal termine africano vodu, che letteralmente significa "spirito", "divinità", o ancor più letteralmente "segno del profondo". Il nome è meno utilizzato anche in differenti altre forme di traslitterazione e pronuncia, tra cui vodou in creolo, vaudou in francese, vodun o vodoun in fon, vodu, vudu, vodon, vudun, voudon, voudun, voudou, voudoun e diffusamente come voodoo secondo la grafia anglosassone. Esistono infine altri tre termini, ovvero sevi loa (o sevi lwa, o ancora sevi lua), luduismo e naniguismo. I fedeli vengono designati con aggettivi quali vudù, in forma minuscola ma anche in questo caso variabile come precedentemente elencato, vuduista o naniguista. (it)
- Voodoo a. wudu (inne formy Vodun (Benin); również Vodoun (kreolski), Sevi Lwa) jest synkretyczną religią afroamerykańską wyznawaną głównie w Haiti i na południu USA. Podstawę voodoo stanowią rdzenne wierzenia ludów zachodnioafrykańskich (szczególnie Joruba, Kongo, Fulanie) wraz z elementami religii katolickiej i spirytyzmu. Wykrystalizowała się ona między innymi na Haiti wraz ze sprowadzeniem w XVII/XVIII w. niewolników z Afryki, którym próbowano narzucać katolicyzm. Niewolnicy nie odrzucili swoich rdzennych wierzeń, łącząc je z nową religią. W voodoo istnieje wprawdzie wiara w Bon Dieu (jednego Boga), nie oddaje mu się jednak czci, uznawany jest bowiem za coś niedostępnego dla ludzi (koncepcja deus otiosus). Istotne są za to boskie manifestacje, czyli loa (duchów), których wyznawcy ukryli (pl)
- Vodum, vudu ou vodu (em fom: vodun; em francês: voodoo ou vodou, /ˈvuːduː/, vo̅o̅′do̅o̅) termo que refere-se aos vários ramos de uma tradição religiosa baseada nos ancestrais (negros antilhanos de origem animista) que tem as suas raízes primárias entre os povos Jeje-Fom do Benim, atual religião nacional, com mais de 7 milhões de adeptos. (pt)
- Voodoo (engelska) eller vodou (haitisk kreol) är ett samlingsnamn för en lös grupp animistiska religioner med inslag av förfäders- och andedyrkan. Olika typer av voodoo är vanligt förekommande i Västafrika, Haiti, Dominikanska republiken, Kuba, Puerto Rico och i viss utsträckning även i södra USA. Namnet kommer från det afrikanska språket fon där det betyder ande. (sv)
- Ву́ду (англ. и нидерл. Voodoo, исп. Vudú, фр. Vaudou, гаит. креольск. Vodou) — общее условное наименование синкретических культов, распространённых в странах Западной Африки, Карибского бассейна, а также в США среди значительной части афроамериканцев. (ru)
|
