Entente Cordiale
Die Entente Cordiale (Afrikaans: Vriendelike ooreenkoms) bestaan uit 'n reeks ooreenkomste wat op 8 April 1904 tussen die Verenigde Koninkryk en die Franse Republiek onderteken is, wat as 'n beduidende verbetering in die Anglo-Franse betrekkinge gedien het.[1] Afgesien van die onmiddellike kommer van koloniale afbakening wat deur die ooreenkoms aangespreek word, was die ondertekening van die Entente Cordiale die einde van byna duisend jaar van onderbroke konflik tussen die twee state en hul voorgangers, en vervang die modus vivendi wat bestaan het sedert die einde van die Napoleontiese Oorloë in 1815 met 'n meer formele ooreenkoms.[2] Die Entente Cordiale was die hoogtepunt van die beleid van Théophile Delcassé (die Franse minister van buitelandse sake van 1898 tot 1905), wat geglo het dat 'n Frans-Britse begrip, Frankryk 'n mate van veiligheid in Wes-Europa sou bied teen enige Duitse stelsel van alliansies. Die eerbewys vir die sukses van die onderhandeling oor die Entente Cordiale behoort veral aan Paul Cambon (Frankryk se ambassadeur in Londen van 1898 tot 1920) en aan die Britse minister van buitelandse sake, Lord Lansdowne.
Die belangrikste kenmerk van die ooreenkoms was die wedersydse erkenning dat die Verenigde Koninkryk in volle beheer was oor Egipte en ook Frankryk van Marokko, met die voorbehoud dat Frankryk se uiteindelike ingesteldheid vir Marokko 'n redelike toelae vir die Spaanse belange daar insluit. Terselfdertyd het Brittanje die Los-eilande (buite Frans-Guyana) aan Frankryk afgestaan, die grens van Nigerië in Frankryk se guns vasgestel en ingestem tot die Franse beheer van die boonste Gambië-vallei; terwyl Frankryk afstand gedoen het van sy uitsluitlike reg op sekere visserye buite Newfoundland. Verder is Franse en Britte voorgestelde invloedsones in Siam (Thailand), waarna uiteindelik besluit is om nie gekoloniseer te word nie, is uiteengesit, met die oostelike gebiede, aangrensend aan Frans Indo-China, 'n voorgestelde Franse sone, en die westelik, aangrensend aan die Birmaanse Tenasserim, 'n voorgestelde Britse sone. Reëlings is ook getref om die wedywering tussen Britse en Franse koloniste in die Nuwe Hebrides te besweer.
Met die ondertekening van die Entente Cordiale het albei magte die virtuele isolasie waarin hulle onttrek het, verminder - Frankryk onwillekeurig, Brittanje selfvoldaan - terwyl hulle mekaar oor Afrika-aangeleenthede wantrou het. Brittanje het geen bondgenoot van groot mag gehad nie, behalwe Japan (1902), wat min invloed in die Europese waters gehad het; Frankryk het niks anders as die Russiese Ryk gehad nie, wat binnekort militêr gediskrediteer sou word in die Russies-Japannese Oorlog van 1904–05. Die ooreenkoms het die diplomate van Duitsland ontstel, wie se beleid lank op die Frans-Britse antagonisme berus. 'n Duitse poging om die Franse in 1905 in Marokko te kontroleer (die Tanger-voorval, oftewel die eerste Marokkaanse krisis), en sodoende die Entente te ontstel, het dit slegs help versterk. Militêre samesprekings tussen die Franse en die Britse algemene personeel het gou plaasgevind. Frans-Britse solidariteit is tydens die Algeciras-konferensie (1906) bevestig en in die Tweede Marokkaanse krisis (1911) herbevestig.[3]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Margaret Macmillan, The War That Ended Peace: The Road to 1914 (2013) hfs 6
- ↑ A.J.P. Taylor, The Struggle for Mastery in Europe, 1848–1918 (1954) bl 408–17
- ↑ "Entente Cordiale", Encyclopædia Britannica Inc, 2016, http://www.britannica.com/event/Entente-Cordiale, besoek op 11 Februarie 2016
Notas
[wysig | wysig bron]| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
