Atom

En Illustrazioon vom Heliumatom im Grundzuestand, wo dr Atomkärn (rosa) und d Ufenthaltswoorschiinlikäit vo de Elektrone (schwarz) zäigt. Dr Heliumkärn (oben rächts) isch in Wirkligkäit chugelsümmetrisch; das isch bi mängge gröössere Atomkärn anders. Im Maasstaab vom Atom isch dr schwarzi Balke äi Ångström oder 0,1 nm oder 10⁻¹⁰ m lang.

D Atom si Grundbaustäi vo dr Materie. Dr Name läitet sich vom griechische ἄτομος átomos ab, was „s Unverschnidbare“ bedütet (vo ἀ a ‚un-‘ und τέμνειν témnein ‚schniide‘, hüfig au übersetzt mit „s Undäilbare“). En Atom isch die chliinsti Äihäit, wo mä d Materie mit mechanische oder chemische Mittel cha zerleege.

Fast zämme mit dr wüsseschaftlig gsicherete Entdeckig vo de Atom am Aafang vom 20. Joorhundert het mä gmerkt, ass au sii nit undäilbar si, sondern us ere Atomhülle mit negativ ufgladene Elektrone und eme positiv glaadene Atomkärn bestöön. Spööter het mä uusegfunde, ass dr Atomkärn us positiv glaadene Protone und unglaadene Nöitrone ufbaut isch. Alli Atomsorte, wo im nöitraalen Zuestand die gliichi Zaal vo Elektrone und Protone häi, ghööre zu gliiche chemische Elemänt. D Zaal vo de Nöitrone in de Atomkärn vom ene Elemänt cha verschiide si, mä reedet vo de Isotop vom ene Elemänt.

D Elektrone chönne dur die elektrischi Anzieig statt an äin au an meereri Atomkärn gliichzitig bunde si und eso sonigi Süsteem zämmeheebe: Si bilde Molekül, die chlinste Däil, won e chemischi Verbindig darstelle.

Vergliche mit daagdääglige Geegeständ si d Atom mit eme Durchmässer vo öbbe 0,1 nm winzig chlii und dütlig chliiner as d Wälleleng vom Liecht. Äinzelni Atom cha män dorum nume mit spezielle Hilfsmiddel wie em Rasterdunnelmikroskoop aaluege. Entsprächend chlii isch d Masse vom ene Atom. E Wasserstoff-Atom isch öbbe 10⁻²⁷ kg schweer. Mee as 99,9 % vo dr Masse vom en Atom si im Atomkärn konzentriert, dr Räst möche d Elektrone us.

Litratuur

• Hans-Werner Kirchhoff: Vorstellungen vom Atom 1800-1934. Aulis Verlag Deubner, 2001, ISBN 3-7614-2300-4. 
• Michael F. L'Annunziata: Handbook of Radioactivity Analysis. Academic Press, 2003, ISBN 0-12-436603-1. 
• H. F. Beyer, V. P. Shevelko: Introduction to the Physics of Highly Charged Ions. CRC Press, 2003, ISBN 0-7503-0481-2. 
• Gregory R. Choppin, Jan-Olov Liljenzin, Jan Rydberg: Radiochemistry and Nuclear Chemistry. Elsevier, 2001, ISBN 0-7506-7463-6. 
• Wolfgang Demtröder: Atoms, Molecules and Photons: An Introduction to Atomic- Molecular- and Quantum Physics. 1. Auflage. Springer, 2002, ISBN 3-540-20631-0. 
• Richard Feynman: Six Easy Pieces. The Penguin Group, 1995, ISBN 0-14-027666-1. 
• Grant R. Fowles: Introduction to Modern Optics. Courier Dover Publications, 1989, ISBN 0-486-65957-7. 
• Mrinalkanti Gangopadhyaya: Indian atomism: History and sources. Humanities Press, Atlantic Highlands (NJ) 1981, ISBN 0-391-02177-X. 
• David L. Goodstein: States of Matter. Courier Dover Publications, 2002, ISBN 0-486-49506-X. 
• Tatjana Jevremovic: Nuclear Principles in Engineering. Springer, 2005, ISBN 0-387-23284-2. 
• James Lequeux: The Interstellar Medium. Springer, 2005, ISBN 3-540-21326-0. 
• Z.-P.Liang, E. M. Haacke: Encyclopedia of Electrical and Electronics Engineering: Magnetic Resonance Imaging. Hrsg.: J. G. Webster. Band 2. John Wiley & Sons, 1999, ISBN 0-471-13946-7, S. 412–426 (PDF). 
• Ian Mills, Tomislav Cvitaš, Klaus Homann, Nikola Kallay, Kozo Kuchitsu: Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry. 2. Auflage. International Union of Pure and Applied Chemistry, Commission on Physiochemical Symbols Terminology and Units, Blackwell Scientific Publications, Oxford 1993, ISBN 0-632-03583-8. 
• Richard Myers: The Basics of Chemistry. Greenwood Press, 2003, ISBN 0-313-31664-3. 
• Michael J. Padilla, Ioannis Miaoulis, Martha Cyr: Prentice Hall Science Explorer: Chemical Building Blocks. Prentice-Hall, Inc., Upper Saddle River, New Jersey USA 2002, ISBN 0-13-054091-9. 
• Jeremy I. Pfeffer, Shlomo Nir: Modern Physics: An Introductory Text. Imperial College Press, 2000, ISBN 1-86094-250-4. 
• Leonid I. Ponomarev: The Quantum Dice. 2. Auflage. Inst. of Physics Pub, 1993, ISBN 0-7503-0251-8. 
• J. Kennth Shultis, Richard E. Faw: Fundamentals of Nuclear Science and Engineering. CRC Press, 2002, ISBN 0-8247-0834-2. 
• Robert Siegfried: From Elements to Atoms: A History of Chemical Composition. In: Transactions of the Americal Philosophical Society. Band 92, Nr. 4. American Philosophical Society, 2002, ISBN 0-87169-924-9. 
• Alan D. Sills: Earth Science the Easy Way. Barron's Educational Series, 2003, ISBN 0-7641-2146-4. 
• Boris M. Smirnov: Physics of Atoms and Ions. Springer, 2003, ISBN 0-387-95550-X. 
• Dick Teresi: Lost Discoveries: The Ancient Roots of Modern Science-from the Babylonians to the Maya. Simon & Schuster, 2003, ISBN 0-7432-4379-X, S. 213–214. 
• David R. Lide (Hrsg.): Handbook of Chemistry & Physics. 88. Auflage. CRC, 2002, ISBN 0-8493-0486-5 (Online [abgerufen am 23. Mai 2008]). 
• Graham Woan: The Cambridge Handbook of Physics. Cambridge University Press, 2000, ISBN 0-521-57507-9. 
• Marco Zaider, Harald H. Rossi: Radiation Science for Physicians and Public Health Workers. Springer, 2001, ISBN 0-306-46403-9. 
• Steven S. Zumdahl: Introductory Chemistry: A Foundation. 5. Auflage. Houghton Mifflin, 2002, ISBN 0-618-34342-3 (Online [abgerufen am 5. Februar 2008]). 

Weblingg

 Commons: Atoms – Sammlig vo Multimediadateie

• HydrogenLab: Wie sieht ein Atom aus?
• Das Atom im Jugendportal vom Informazioonskräis Kärnenergii
• Übersicht über die verschiidene Atommodäll

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Atom“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.