Edificiu Flatiron
El edificiu Flatiron, orixinalmente edificiu Fuller, ye un rascacielos centenariu asitiáu en Manhattan. Yera unu de los edificios más altos de Nueva York cuando remató la so construcción nel añu 1902. Recibió'l so nome oficial de George A. Fuller, fundador de la empresa constructora que financió la obra y que finara en 1900.[1]
| Edificiu Flatiron | |
|---|---|
 Llugar Históricu de los EE.XX. | |
| edificiu d'oficines | |
_en_2010_desde_el_Empire_State_crop_boxin.jpg) | |
| Llocalización | |
| País |  Estaos Xuníos |
| Estaos |  Nueva York |
| Ciudá |  Nueva York |
| Borough |  Manhattan |
| Direición |
Quinta Avenida, 175 Broadway |
| Coordenaes | 40°44′28″N 73°59′23″W / 40.74111°N 73.98972°O |
  Edificiu Flatiron Edificiu Flatiron (los EE.XX.) | |
| Historia y usu | |
| Apertura | 1902 |
| Usu | Oficina |
| Arquiteutura | |
| Arquiteutu/a | Daniel Burnham |
| Estilu | arquiteutura neorrenacentista |
| Altor | 91 m |
| Pisos | 22 |
| Patrimoniu | |
| NRHP | 79001603 |
 | |
El Flatiron atopar nuna mazana triangular, llindada al sur pela Cai 22, al oeste pola Quinta Avenida y al este por Broadway. Estos dos últimes cais conflúin delantre del edificiu cola Cai 23, al altor de Madison Square. El vecinderu que lu arrodia recibe'l nome de distritu Flatiron nel so honor.
El Fuller ye un fitu históricu nacional de los Estaos Xuníos dende'l 29 de xunu de 1989.[2]
Arquiteutura
editarL'edificiu d'estilu Beaux Arts foi diseñáu pol arquiteutu de la escuela de Chicago, Daniel Burnham. Al igual qu'una columna clásica griega, la so fachada de caliar y terracota ta estremada horizontalmente en trés partes. L'usu del aceru na so construcción dexó que la obra algamara los 87 m d'altor, lo que sería bien difícil emplegando les téuniques habituales de la dómina.
El diseñu inicial de Burnham yera similar al del edificiu que se llevantó, pero muncho más ellaboráu na parte cimera y coles fachaes dotaes de numberosos pasos cerca del pináculo. Tamién s'estrema la esfera d'un reló, que d'igual manera foi esaniciada del diseñu final.
Nel so estremu arrondáu, la torre triangular tien namái 2 metros d'anchu. Dende una vista cenital, les fachaes que se xunten nesi vértiz tomen tan solo un ángulu de 25 graos. L'edificiu Flatiron, colos sos 22 pisos y 87 metros, ye consideráu equivocadamente como'l rascacielos de Manhattan más antiguu entá de pies, anque lo cierto ye que'l Park Row Building (1899) ye anterior y de mayor altor.
El Flatiron de Nueva York nun foi'l primer edificiu con planta en forma de cuña: tanto l'edificiu Gooderham de Toronto (1892) como l'edificiu Flatiron d'Atlanta (1897) son anteriores, anque dambos escarecen del altor del so homólogu neoyorquín.
Impautu
editarLos neoyorquinos emprestaron un inmediatu interés al edificiu, faciendo apuestes sobre qué lloñe llegaríen los escombros cuando'l vientu baltar y moteyándolo "the flatiron", debíu a la paecencia del edificiu con planchar de la dómina.
La forma aerodinámica del edificiu produció nel vientu un efeutu túnel calles enriba d'onde taba asitiáu. A principios de los años diez, cuando la visión de les pantorríes desnudes d'una muyer yera daqué escitante, el mirones asitiar a lo llargo de la cera pa poder echar una güeyada, cuando'l vientu llevantaba les faldes de les transeúntes. La Policía tener qu'espulsar de la Cai 23 (a esto llamar «23-skidoo»).[3] Venti años dempués esta espresión convertir nuna espresión de burlla de los aficionaos deportivos escontra los equipos rivales.
L'edificiu Flatiron apaeció n'ensame de películes ambientadas en Nueva York, como Hitch, El Espantatiburones, Spiderman, o Armageddon. Una de les escenes más memorables que trescurren na azotea del Flatiron ye'l besu que Kim Novak da a James Stewart nel llargumetraxe Namoré d'una bruxa (Richard Quine, 1958). Foi asonsañáu nos videoxuegos: Gta III, GTA: LCS y GTA IV y los sos episodios dientro de Liberty City
Otres vistes
editar-
Añu 2010. -
Vistu por detrás, dende la cai Broadway. -
El Flatiron vistu dende'l Empire State Building en 2010. -
Fachada de la cai Broadway. -
Vista dende la Quinta Avenida. -
Detalle de la fachada.
.jpg)
_en_2010.jpg)
_Fachada_Broadway.jpg)
Referencies
editar- ↑ «Flatiron Structure to be Called the Fuller Building» (n'inglés). The New York Times: p. 3. 9 d'agostu de 1902. http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?res=9502Y7DA113DEE32A2575AC0A96Y9C946397D6CF. Consultáu'l 23 de mayu de 2009.
- ↑ «National Historic Landmarks Program. Flatiron Building». National Park Service. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-06-20. Consultáu'l 24 de mayu de 2009.
- ↑ Dolkart, Andrew S. (2003). «The Architecture and Development of New York City: The Birth of the Skyscraper. Romantic Symbols» (inglés). Columbia University. Consultáu'l 24 de mayu de 2009.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Edificiu Flatiron.
Datos: Q220728- Multimedia: Flatiron Building (New York City)