Salerno

Salerno
Alministración
País	Italia
Rexón	Campania
Provincia	Provincia de Salerno
Tipu d'entidá	comuña d'Italia
Nome oficial	Salerno (it)
Nome llocal	Salerno (it)
Códigu postal	84121–84135
Xeografía
Coordenaes	40°40′50″N 14°45′34″E / 40.6806°N 14.7594°E
	Salerno Salerno (Italia)
Superficie	59.85 km²
Altitú	4 m
Llenda con	Baronissi (es) , Castiglione del Genovesi (es) , Cava de' Tirreni (es) , Giffoni Valle Piana (es) , Pontecagnano Faiano (es) , San Cipriano Picentino (es) , San Mango Piemonte (es) , Vietri sul Mare (es) y Pellezzano (es)
Demografía
Población	127 186 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	11.83% de Provincia de Salerno
Densidá	2125,08 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	089
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar); UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Tōno, Rouen, Montpellier, Baltimore, Pazardzhik (es) y Legnago (es)
	comune.salerno.it

Salerno (Salierno en salernitano) ye una ciudá de 140 580 habitantes allugada nel sur d'Italia, capital de la provincia homónima. Ye la segunda ciudá más poblada de la Campania, tres Nápoles.

La ciudá ye conocida pola Escuela Médica Salernitana, que foi la primera y la más importante institución médica de la Europa medieval, y que ye considerada "la madre de les universidaes modernes".

Historia

Salerno, vista norte escontra la Costa Amalfitana.

Salerno foi fundada polos romanos y depués foi la capital d'un principáu lombardu independiente dende mediaos del sieglu IX hasta la conquista normanda del sur d'Italia.

Salerno capital del "Ducato di Puglia y Calabria" en 1100

N'efeutu en 1077 Salerno foi conquistada pol normandu Roberto Guiscardo y dexó de ser la capital d'el so gran principáu longobardu, y los sos una vegada estensos dominios fueron incluyíos nel Ducáu de Apulia y de Calabria, onde siguió siendo por otru mediu sieglu la capital alministrativa.

Los Normandos en 1078 treslladaron la so capital de Melfi a Salerno, que yera llamada "Opulenta Salernum" y que col so Schola Melecina Salernitana yera'l centru cultural de tol sur d'Italia. Socesivamente los normandos crearon un prototipu d'estáu nel sur d'Italia, xuniendo les sos posesiones en "Puglia - Calabria" coles del Principáu de Salerno, que foi'l precursor del Reinu de Sicilia creáu en 1130.

Con Federico II (que la so madre habia sío encarcelada nun castiellu de la ciudá) empezó'l torno de Salerno: la capital del sur d'Italia foi treslladada a Napoli, qu'asina empezó la so crecedera mientres Salerno foi perdiendo n'importancia. La ciudá tuvo'l so últimu periodu de gloria col príncipe Ferrante Sanseverino (1507-1568), que s'opunxo colos sos ideales del Renacimientu italianu a los dictames de la Inquisicion y consiguientemente foi desterráu. El títulu de "Príncipe de Salerno" dexóse vacante y la ciudá entró nuna fase de completa decadencia.

Nos tiempos de Napoleon Salerno yera una pequeña ciudá provincial d'apenes 3000 habitantes y hasta lo que quedaba de la so famosa "Schola Medica" foi clausuráu. Solamente col Risorgimento del sieglu XIX Salerno empezó a reponer el so nivel orixinariu, volviendo ser en poques décades una ciudá bien importante del sur italianu

Nel pasáu cercanu, Salerno foi famosa por ser abellugu del Rei d'Italia Víctor Manuel III (alloñáu de Roma en 1943 dempués de qu'Italia axustó una paz colos Aliaos) na Segunda Guerra Mundial. Nesa ocasión Salerno foi "Capital d'Italia" mientres casi un añu.^[1]

La ciudá tuvo una crecedera enorme dende los años cincuenta, doblando la so población y convirtiéndose nuna de les principales ciudaes del sur italianu.

Ye d'interés el so catedral de finales del sieglu XI, bien modificada darréu. Mientres la Edá Media Salerno tuvo la universidá de medicina más célebre y antigua d'Europa: la Schola Melecina Salernitana.

L'Institutu d'Universidá de Magistero Giovanni Cuomo, fundáu en 1944, foi heriedu distinguíu d'una tradición antigua. Dende 1968, cuando la Universidá de Salerno fíxose pública, les inscripciones crecieron cada vez más. Güei los dos recintos universitarios de Fisciano y Baronissi cunten con diez facultaes y acueyen a más de 40.000 estudiantes.

Anguaño Salerno constitúi un importante centru turísticu, comercial ya industrial del sur d'Italia. Más de dos millones de turistes asisten a "Luci d'artista" (festival de lluminaries navidiegues) cada iviernu na ciudá^[2]

Sitios d'interés turísticu de Salerno

Principales sitios turísticos de la ciudá

El "Lungomare Trieste"

Ambone D'Ajello, un famosu púlpitu de la Catedral de Salerno

La Natività (Nacencia) d'Andrea Sabatini (llamáu "Andrea da Salerno" cuando trabayó na Capiya Sixtina de Roma) pue ser apreciada na "Pinacoteca Provinciale" del "Palaciu Pinto"

Ciudá

Llugares turísticos

Lungomare Trieste. Ye'l paséu marítimu de Salerno. Creáu dempués de la última guerra mundial, tomó como modelu los paseos del la Costa Azul francesa. Ta pobláu de tamariscos.^[3]
Castillo de Arechi. Ye'l castiellu medieval de la ciudá. Tien una vista espectacular de la Costa Amalfitana y de Salerno.
Centru históricu de Salerno. Ye la parte más vieya de Salerno y contién munchos palacios del altu medievu bien calteníos. Nel so centru llevanta la catedral.
Giardino della Minerva. Foi'l primer xardín botánicu d'Europa y foi fundáu pola Schola Melecina Salernitana.
Parque del Mercatello. Ye un gran parque na seición sur de la ciudá.
Fuerte La Carnale. Fuerte medieval anguaño dedicáu a muestres y esposiciones.
Villa Comunale di Salerno. Ye'l xardín de la ciudá medieval. Tien la fonte "Don Tullio" del renacencia.
Via dei Mercanti. Ye la cai principal de la vieya ciudá y ta llena de negocios.

Edificios civiles

Teatru Verdi. El teatru de Salerno foi llevantáu en 1872 y contién pintures de Gaetano D'Agostino.
Palazzo di Città di Salerno. L'edificiu del conceyu de Salerno foi fechu en dómina fascista y foi sede del gobiernu italianu en 1944, cuando Salerno foi "capital d'Italia".
Palazzo Genovese. Palaciu n'estilu barrocu del arquiteutu Ferdinando Sanfelice.
Palazzo Pinto. Palaciu de la renacencia asitiada nel centru de la comercial "Via dei mercanti". Contién la "Pinacoteca Provincial".
Palazzo De Ruggiero. Palaciu del sieglu XVI, asitiáu cerca de la catedral.
Castel Terracena,Palazzo Fruscione, Palazzo Copeta, Palazzo d'Avossa, Palazzo Ruggi d'Aragona, Palazzo Morese. Estos palacios del sieglu XVII llevantar nel centru históricu de Salerno, alredor de la catedral.

Edificios relixosos

La Catedral de Salerno apodera la vieya ciudá. Contién los restos de San Mateo Evanxelista. Ye la principal atraición turística de Salerno.
Chiesa della SS. Annunziata. Esta ilesia del sieglu XIV tien una famose torre, fecha pol arquiteutu Ferdinando Sanfelice.
Chiesa del SS. Crocifisso. Ilesia medieval con una cripta anterior al sieglu X.
Chiesa di San Gregorio. La ilesia ye del sieglu X, cerca de la "Via dei mercanti", y contién un "Muséu didácticu" de la Escuela médica de Salerno.
Chiesa di San Giorgio. Ye la ilesia barroca más bella de la ciudá. Tien cuadros d'Andrea Sabatini y Francesco Solimena.
Chiesa di San Pietro in Vinculis. Ilesia medieval que tien frescos y cuadros de la renacencia italiana.
Chiesa di San Pietro a Corte. Ilesia lombarda del sieglu IX. Famosa pola so "Cappella Palatina" del príncipe lombardu Arechis IV.
Chiesa dell'Annunziatella. La ilesia atópase cerca del antiguu foru romanu y tien una famosa fonte del sieglu XVI na so entrada.

Museos

Muséu Archeologico Provinciale. El muséu atopar nel vieyu monesteriu de los benedectinos de Salerno y contién una famosa cabeza d'Apolo de l'antigua Roma.
Muséu Didattico della Scuola Medica Salernitana. Contién pervalibles obres de la dómina lombarda de Salerno y de la so escuela médica.
Muséu Diocesanu di Salerno. Asitiáu cerca de la catedral, contién munches obres d'arte llitúrxico.
Pinacoteca Provinciale. Muséu famosu por contener les obres d'Andrea Sabatini, que trabayó na Capiya Sixtina).

Contorna

Salerno atopar nel centru d'un triángulu xeográficu llamáu "Triángulu de los trés P", que los sos vértices son los trés llocalidaes históricu-turístiques Pompeya, Positano y Paestum.

El Area archeologica etruscu-sannitica di Fratte ye una zona arqueolóxica de los antiguos etruscos qu'inclúi una amplia necrópolis.