Santomera

Santomera
Alministración
País	España
Autonomía	Rexón de Murcia
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Santomera (es)	José María Sánchez Artés
Nome oficial	Santomera (es)
Códigu postal	30140
Xeografía
Coordenaes	38°03′42″N 1°02′57″W / 38.0616°N 1.0491°O
	Santomera Santomera (España)
Superficie	44 km²
Altitú	35 m
Llenda con	Murcia, Fortuna y Orihuela (es)
Demografía
Población	16 245 hab. (2023); - 8124 homes (2019); - 8082 muyeres (2019)
Porcentaxe	1.07% de Rexón de Murcia
Densidá	369,2 hab/km²
	ayuntamientodesantomera.com

Santomera ye un conceyu español de la Rexón de Murcia. Ta incluyíu, por cuenta de la so proximidá cola capital, nel área metropolitana de Murcia, y nel so términu municipal atópense les poblaciones de Santomera, El Siscar y La Matanza, siendo la primera d'elles la qu'ostenta la capitalidad.

Esti conceyu crear en 1978 al segregase de Murcia, anque yá fuera independiente nel sieglu XIX.

Xeografía

El conceyu de Santomera atópase allugáu al sureste de la península ibérica, na Rexón de Murcia, y próxima a la provincia d'Alicante, La ciudá de Santomera atopar a unos 9 km de Murcia y 11 km d'Orihuela, los dos nucleos de población más importantes de la zona. El términu municipal ocupa una superficie de 44,2 km², y ta asitiáu a unos 35 metros d'altitú sobre'l nivel del mar, tando'l puntu más altu na Sierra de Orihuela, nel cuetu Quijar de la Vieya, a unos 534 m^[2] d'altitú.

Términu municipal de Santomera na Rexón de Murcia.

Santomera nun dispón de pedaníes, constituyir cola unión de tres nucleos de población:

Santomera, nucleu principal, onde vive la mayoría de la población;
El Siscar, asitiada a 2 km al este de Santomera, con una altitú de 33 m.;
La Matanza, atopar a unos 5 km al norte de Santomera y a una altitú de 73 msnm.
Vera del Azarbe, a 2 km del centru de Santomera con una altitú de 20 msnm, nun ye unu de los nucleos de población que constituyeron el conceyu, nin tien la entidá de pedanía.

Llocalidaes estremeres

Llenda colos siguientes conceyos:

Murcia y Fortuna, dientro de la Rexón de Murcia.
Orihuela, na provincia d'Alicante de la Comunidá Valenciana.

Y dientro d'estos, coles llocalidaes de:

al norte: Fortuna
al este: L'Apaecía pedanía de Orihuela
al oeste: Cobatillas pedanía de Murcia
al sur: El Raal pedanía de Murcia.

Clima y vexetación

El so clima ye'l típicu del sur del mediterraneu, semiárido y con poques precipitaciones y estes concentraes na seronda y primavera.

La mayor parte de los sos terrenes de cultivu dedicar a la llimonal; anque en delles zones, sobremanera de güerta, atópense tou tipu de verdures y hortolices, gracies al so clima.^{[ensin referencies]}

Dende l'añu 1997 Santomera ye considerada como'l «Limonar d'Europa», por cuenta de la alta calidá d'esti productu cítricu, según al so altu índiz de producción per km².

Demografía

Evolución demográfica de Santomera (llinia verde) nel contestu de los conceyos de la Güerta de Murcia (escluyida la capital).

Cuenta con una población de 15.952 habitantes (INE 2016),^[3] esperimentándose nos últimos años una notable medría demográfica tantu de ciudadanos de la contorna (que desempeñen el so trabayu principalmente na capital), ciudadanos de la mesma capital mayoritariamente nuevos, y d'estranxeros, por cuenta de la so situación estratéxica pela rodiada de la ciudá de Murcia.

Evolución demográfica
1981	1991	1996	2000	2004	2006	2008	2010	2012
7.346	8.518	9.978	10.972	12.777	13.919	14.948	15.481	15.709

Conceyu

Nes eleiciones municipales españoles de 2015 el Partíu Popular consiguió 7 conceyales, el PSOE 5, Alternativa por Santomera (Coalición d'IX, movimientu por Santomera y Equo) consiguió 4 y Ciudadanos entró nel conceyu con 1. Na actualidá l'alcaldesa ye Inmaculada Sánchez Roca (PSOE), que pasa a ser la primer muyer n'ostentar esti cargu nel conceyu y la conceyal más nueva de la Rexón de Murcia.

Alcaldes dende les eleiciones de 1979
Llexislatura	Nome	Partíu
1979-1983	Pedro Campillo Jiménez	PSRM-PSOE
1983-1987	Pedro Campillo Jiménez	PSRM-PSOE
1987-1991	Pedro Campillo Jiménez	PSRM-PSOE
1991-1995	Pedro Campillo Jiménez	PSRM-PSOE
1995-1999	Antonio Bernal Asensio	Partíu Popular
1999-2003	José Antonio Gil Sánchez	PSRM-PSOE
2003-2007	José Antonio Gil Sánchez	PSRM-PSOE
2007-2011	José María Sánchez Artés	Partíu Popular
2011-2015	José María Sánchez Artés	Partíu Popular
2015-2019	Inma Sánchez Roca	PSRM-PSOE + Alternativa por Santomera
2019-2023	n/d	n/d
2023-	n/d	n/d

Llugares d'interés

El banzáu de Santomera dende la so presa.

Ente los llugares d'interés del conceyu destaca, a tan solo 6 quilómetros de Santomera y xunto a l'autovía del Mediterraneu, el banzáu de Santomera, construyíu nos años 60 (del sieglu XX) pa protexer a la llocalidá de los hinchentes provocaos pola Rambla Salada, constituyendo un llugar de parada d'ensame d'aves migratories y morada d'otres especies, siendo una güelga d'interés rexonal.

Coto cuadros (banzáu) un pulmón de Murcia pol so pinar tan estensu y con muncha vida asitiáu ente Santomera y La Alcayna. El cotu tien una estensión de 1550 hectárees, una nacencia d'agua artificial con sistema de recoyida d'agües y fórmenlo un conxuntu de llombes nidies y ondulaes que nun superen los 300 metros d'altor, escenariu aparente pa caminar, peladear en BTT, observación d'aves y orientación na naturaleza.

Monumentos relixosos

Ilesia parroquial de Nª Sª del Rosario (construyida nel sieglu XIX).
Conventu dominicu (S. XVII).

Monumentos civiles

La Casa Grande (S. XIX), palaciu neorrenacentista.
Casa Consistorial, de principios del sieglu XX.
Edificiu “Espaciu nuevu”

Ociu

Santomera cuenta na actualidá con numberosos chigres y discoteques partíos por tol centru municipal.

Fiestes

La zona huertana de Santomera entama numberoses actividaes del 29 de setiembre al 7 d'ochobre. Ente les actividaes qu'entamen nes carpes pueden atopase dende concursos deportivos, creativos, de cocina, etc. Ye un espaciu que dexa xunir tanto a los mayores como a los más nuevos.
El 29 de setiembre ye'l día del conceyu. Nesti día fai un percorríu ciclista por tol pueblu de Santomera premiando a los participantes con bocaos y bébora gratis.

Xarrés Santomera.

El sábadu anterior al 7 d'ochobre tien llugar El bandu de la Güerta. Ye'l día más esperáu pa los mozos d'esti pueblu y pa los residentes de Murcia yá que se considera d'interés turísticu rexonal. Esta fiesta trata d'un percorríu transitáu por xarrés con música y comida pa partir ente los habitantes del pueblu. La vistimienta tradicional d'esti día ye'l traxe de huertano utilizáu na fiesta del Bandu de la güerta de Murcia.
Fiestes Patronales n'honor de Nuesa Señora del Rosario, el 7 d'ochobre.
Fiestes de Moros y Cristianos, declaraes d'Interés Turísticu Rexonal, que se celebren a finales de xunu.
Coros y Dances de Santomera, Asociación Rexonal Francisco Salzillo de Murcia. España.
Selmana Santa en Santomera. Tradición, fe y cultura xunir nos díes qu'entiende la Selmana Santa de Santomera. 12 cofraderíes procesionan pol cascu d'esta ciudá d'antiguu orixe. Selmana Santa, que ye golor a primavera ya inciensu, tradición y fe, qu'abraza'l pueblu de Santomera. Destacamos d'ente toles procesiones la de Vienres Santu, col pasu titular del Santu Sepulcru, obra del sieglu XIX, más conocida como "La Cama" y la Doliosa, de Sánchez Lozano.

Otros datos

La Banda de Santomera nuna de les sos actuaciones mientres les fiestes d'esti pueblu.

Esti conceyu cunta cola banda “Euterpe” que regala a los habitantes d'este pueblo conciertos ocasionales qu'enllenen cada últimu asientu del so Auditoriu. Producir nel añu 2003 el llogru del Primer Premiu nel Certame Rexonal de Bandes de Música celebráu en Bulles empobináu por José Antonio Molina Riquelme, y nel añu 2005 el Segundu Premiu nel Certame Rexonal de Bandes de Música celebráu en Cartaxena.

De la mesma forma graba'l so primer discu nel añu 2004, tituláu “Euterpe a Santomera” dedicáu a la so población, estimando'l so sofitu incondicional y con numberoses ventes qu'ayudaron a la construcción de la Casa Grande, onde güei día s'imparten clases de música ente otres.

Sucesos

El 18 de xineru de 2002 los cuerpos de Francisco y Adrián, de 4 y 6 años respeutivamente, fueron topaos na so casa. Poco dempués afayóse que l'asesinatu foi lleváu a cabu por Francisca González, la madre de los neños. Solo l'hermanu mayor sobrevivió.^[4]

El 14 d'abril de 2008 la llocalidá quedó conmocionada: un home pasiar pola plaza del conceyu cola cabeza de la so madre envuelta nuna tela , que diba enseñando a los viandantes pel centru de la llocalidá mientres falaba con ella. El cadabre de la so madre, degolláu, apaecía tendíu nun chigre de propiedá del asesín, xunto al estancu que la so madre regenteaba. L'autor del crime fuera'l so fíu, un home de 35 años en tratamientu psiquiátricu y con problemes de drogues.^[5]

Bibliografía

Cánovas Candel, F. "La Riada de Santa Teresa". La Calle. Revista de información local. Ochobre de 2004. (2004)
Cánovas Candel, F. "Cabezo de la Mina". La Calle. Revista de información local. Febreru de 2005. (2005)
Cánovas Candel, F. 'Bosquejo Histórico'.
Molina López, J. "La verdad encadenada". Murcia. (1989)
Soto Forca, J. “El poblado argárico de Santomera-Cobatillas La Vieja”, en Fiestas Patronales Santomera 1983. (1983).
Soto Forca, J. “En busca de nuestro ignorado pasado”, en Fiestas Patronales Santomera 1988. (1988)
Soto Forca, J. “De vuelta al trabajo”, en Fiestas Santomera 2012. (setiembre de 2012)