Xinebra (ciudá)
Xinebra[3] (en francés, idioma oficial, Genève [ʒəˈnɛv]) ye una ciudá y comuña suiza capital del Cantón de Xinebra. Ye la segunda ciudá suiza dempués de Zúrich y la primera na Romandía.
 Xinebra | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| , , y | |||||
| Alministración | |||||
| Estáu federáu |  Suiza | ||||
| Cantón | cantón de Xinebra | ||||
| Tipu d'entidá |
capital cantonal de Suiza (es)  | ||||
| Alcalde de Xinebra |
Alfonso Gomez Cruz (Los Verdes (es) ) | ||||
| Nome oficial | Genève (fr) | ||||
| Nome llocal | Genève (fr) | ||||
| Códigu postal |
1201, 1202, 1203, 1204, 1205, 1206, 1207, 1208, 1209, 1211 y 1200 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 46°12′N 6°09′E / 46.2°N 6.15°E | ||||
  Xinebra Xinebra (Suiza)  | |||||
| Superficie | 15.92 km² | ||||
| Altitú | 396 m[1] | ||||
| Llenda con |
Carouge (es) , Chêne-Bougeries (es) , Cologny (es) , Lancy (es) , Pregny-Chambésy (es) , Vernier (es) , Grand-Saconnex y Veyrier
| ||||
| Demografía | |||||
| Población | 203 840 hab. (31 avientu 2022) | ||||
| Porcentaxe | 40.81% de cantón de Xinebra | ||||
| Densidá | 12 804,02 hab/km² | ||||
| Xentiliciu |
xinebrín (masculín singular)[2] xinebrina (femenín singular)[2] xinebrino (xéneru neutru)[2] | ||||
| Más información | |||||
| Prefixu telefónicu |
22 | ||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| geneve.ch | |||||
 | |||||
Xinebra ye una ciudá global, centru financieru y mundial de la diplomacia por cuenta de la presencia de numberoses organizaciones internacionales, ente elles la sede de munchos de los organismos de les Naciones Xuníes[4] y la Cruz Bermeya.[5] Ello ye que Xinebra ye la ciudá qu'alluga'l mayor númberu d'organizaciones internacionales del mundu.[6] Ye tamién el llugar onde se roblaron los Convenios de Xinebra, que principalmente se refieren al tratamientu, en situaciones béliques, de los non combatientes y los prisioneros de guerra.
Xinebra foi asitiada como'l novenu centru mundial financieru más importante tocantes a competitividá nel Índiz Global de Centros Financieros, per delantre de Frankfurt, y el terceru n'Europa dempués de Londres y Zúrich.[7] una encuesta de 2009 realizada por Mercer amuesa que Xinebra ye la tercer ciudá con más alta calidá de vida del mundu (por detrás de Viena y Zúrich).[7] La ciudá foi conocida como "la metrópolis más compacta del mundu y la capital de la paz".[8] Sicasí, ente 2009 y 2011, Xinebra apaeció como la cuarta y quinta ciudá, respeutivamente, más cara del mundu.[9]
Historia
editar
Xinebra yera una ciudá fronteriza de la tribu celta gala de los alóbroges. Taba fortificada pa defendese de la tribu,tamién celta, de los helvecios[10], cuando foi conquistada polos romanos en 121 e.C. Convertida al cristianismu nel final de la dómina imperial, tuvo obispu propiu de magar el sieglu V. Na Edá Media la ciudá, que formaba parte del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, dirixíala un conde hasta que, a finales del sieglu XIV, concedióse-y una carta na que consiguió un altu grau d'autogobiernu. Foi tamién nesi tiempu cuando la Casa de Saboya convirtióse, a lo menos nominalmente, na dominadora de la ciudá.
Nel sieglu XV creose'l Gran Conseyu, una institución que convirtió la ciudá nuna república oligárquica, y na primer metada del XVI la Reforma protestante sescudió la ciudá. Les revueltes finaron cola salida del poder de la casa de Saboya y l'alianza de la ciudá cola Confederación Suiza. En 1541, col protestantismu n'ascensu, John Calvin, reformador protestante creador de la doctrina que lleva'l so nome (calvinismu) convirtióse nel líder espiritual de la ciudá, y estableció la República de Xinebra.
Pal sieglu XVIII la ciudá cayera embaxu la influyencia de la católica Francia, que manexábala como si fuera de so. El maltratu de la Corona pa cola xente humilde foi'l combustible pa la fallida revolución de 1782, que tentó de consiguir representación nel gobiernu pa les clases populares. Años dempués, el gobiernu revolucionariu francés del Directoriu anexionose la ciudá, que siguió siendo francesa hasta que, tres de finar les guerres napoleóniques, el 1 de xunu de 1814, foi almitida na Confederación Suiza. En 1907 adoptose oficialmente la separtación de la Ilesia y l'Estáu. La ciudá tien desarrollaose enforma nos dos caberos sieglos, nos que convirtióse na sede de munches organizaciones internacionales[11].
Referencies
editar- ↑ URL de la referencia: https://it-ch.topographic-map.com/map-sgt718/Ginevra/?zoom=19¢er=46.19908%2C6.14731&popup=46.19928%2C6.14737.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 16 mayu 2022.
- ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: xinebrín
- ↑ https://www.nytimes.com/1990/06/24/travel/staying-on-the-safe-side-geneva.html
- ↑ https://www.nytimes.com/2007/09/16/travel/16hours.html?scp=1&sq=Geneva+Switzerland&st=nyt
- ↑ François Modoux, "La Suisse engagera 300 millions pour rénover le Palais des Nations", Le Temps, Friday 28 June 2013, page 9.
- ↑ 7,0 7,1 Mark Yeandle, Jeremy Horne, Nick Danev (setiembre de 2008). «The Global Financial Centres Index 4». Z/Yen Group. City of London. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de febreru de 2009. Consultáu'l 17 de xineru de 2009.
- ↑ https://www.myswitzerland.com/en/destinations/geneva/
- ↑ https://www.mercer.com/newsroom.html#Top_50
- ↑ Entrada de Xinebra na Enciclopedia Católica de 1913.
- ↑ Entrada de Xinebra na enciclopedia online Encarta.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Xinebra.
Sitiu web oficial (en francés)
