Editando Estaos Pontificios (seición)

=== Movimientos revolucionarios ===
[[Ficheru:Italia 1796-es.svg|250px|thumb|Mapa d'Italia en 1796, amosando los Estaos Pontificios antes de les guerres Napoleóniques que camudaron el mapa d'Italia.]]

El condáu Venesino y [[Avignon]] pertenecíen a los Estaos Pontificios, formando un enclave en suelu francés. Estes posesiones fueron confiscadas mientres la [[Revolución francesa]], siendo papa [[Pío VI]] ([[1775]]-[[1799]]).

La invasión napoleónica d'Italia en [[1797]] nun se detuvo ante les puertes de Roma: un añu dempués les tropes franceses entraben na ciudá. Xuníos a los franceses, los revolucionarios italianos esixeron del papa l'arrenunciu a la so soberanía temporal. El [[7 de marzu]] de [[1798]] declaróse la [[República Romana (1798-1799)|República Romana]] y el papa foi prindáu y deportáu a Francia. [[Napoleón Bonaparte]] quixo regularizar les rellaciones cola Ilesia, lo que quedó afiguráu nel [[Concordatu de 1801|Concordatu que Francia y la Santa Sede]] roblaron en [[1801]]. El papa ser entós [[Pío VII]]– tornó a Roma, d'onde retornó a [[París]] pa coronar emperador a Napoleón en [[1804]]. Pero llueu'l papa supunxo una estobisa nos planes del emperador, quien en [[1809]] apoderar de los Estaos Pontificios, incorporar al [[Primer Imperiu francés|Imperiu francés]] y retuvo a Pío VII como prisioneru en [[Savona]]. Tres les derrotes de Napoleón, el papa pudo retomar les sos posesiones en [[1814]]; nel [[Congresu de Viena]] de [[1815]], reconocióse la pervivencia de los Estaos Pontificios dientro del nuevu orde européu, anque con una llixera amenorga territorial que foi parar a poder del [[Imperiu austriacu]].

[[Ficheru:Flag of the Papal States (1808-1870).svg |150px|thumb|left|Bandera de los Estaos Pontificios (1808-1870)]]

L'espíritu revolucionariu francés estendióse tamién per Italia. En [[1831]], el mesmu añu en que yera nomáu papa [[Gregorio XVI]], españó un llevantamientu en [[Módena]], siguíu d'otru en [[Reggio Emilia|Reggio]] y pocu dempués en Bolonia, onde se arrió la bandera episcopal y se izó nel so llugar la tricolor. En cuestión de selmanes, tolos Estaos Pontificios amburaben na foguera revolucionaria y proclamábase un Gobiernu provisional. En redol a la Marca creábase'l «Estáu de les Provincies Xuníes» de la Italia central. Gregorio XVI nun cuntaba con efectivos militares suficientes pa contener un movimientu d'aquelles proporciones; precisó de l'ayuda estranxera, que nesta ocasión viéno-y d'Austria. En febreru de [[1831]], les tropes austriaques entraben en Bolonia forzando la salida del Gobiernu provisional», que s'abellugó n'Ancona; en dos meses la rebelión quedó pel momento encalorada. Con verdadera urxencia diéronse cita en Roma representantes d'Austria, [[Rusia]], [[Inglaterra]], Francia y [[Prusia]], los cinco grandes potencies del momentu, p'analizar la situación y ellaborar un dictame sobre les reformes qu'al so xuiciu yera necesariu introducir na alministración de los Estaos Pontificios. Non toles suxerencies realizaes en tal sentíu fueron aceptaes por Gregorio XVI, pero sí les abondes como por que los cambeos en materia de xusticia, alministración, finances y otres fueren bultables.

A pesar d'ello, estos pequeños llogros nun fueron abondos pa satisfaer les esixencies de los aponderaos revolucionarios. A finales d'esi mesmu añu de 1831, la rebelión arrobinábase otra vegada polos estaos de la Ilesia. Les tropes austriaques, que la so guarda constituyía una garantía d'estabilidá y orde, tornaren a les sos bases d'orixe; foi precisu pidir de nuevu la so intervención, cosa que llevó a cabu solícitamente el xeneral [[Joseph Radetzky Radetz|Radetzky]]. Xuníes les sos fuercies a les del papa foi xera fácil tomar Cesena y Bolonia, focos de la protesta revolucionaria. Francia, pela so parte, esplegó dellos destacamentos n'Italia y ocupó Ancona, que foi desallugada en [[1838]]. Dempués d'unos años d'aselu, el baturiciu revolucionariu fíxose notar en [[1843]] en Romaña y Aveséu. En [[1845]] fuercies sublevaes apoderar de la ciudá de Rimini. Pudieron ser espulsaes anque non amenorgaes, de forma que, magar abandonaron Rimini, llevaron la revolución a Toscana.