Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Theravada"

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Content deleted Content added
Jay Bolero (urulay | ambag)
No edit summary
Mga tatak: Magiwasong pagliwat Pagliwat gamit an mobile web
Jay Bolero (urulay | ambag)
No edit summary
Mga tatak: Magiwasong pagliwat Pagliwat gamit an mobile web
 
Linya 1: Linya 1:
An '''''Theravāda''''' ({{IPAc-en|ˌ|t|ɛr|ə|ˈ|v|ɑː|d|ə}}) ([[Sinhala]]: ථේරවාදය, Burmese: ထေရဝါဒ, {{lang-th|เถรวาท}}, {{lang-km|ថេរវាទ}}, {{lang-lo|ເຖຣະວາດ}}, Pāli: 𑀣𑁂𑀭𑀯𑀸𑀤 [[Sanskrito]], Sthaviravada 'Paadalan kan mga Kamagurangan') an pinakakomun na inaakong ngaran kan pinakagurang na nag-eeksister na eskwelahan sa Budhismo.<ref name="Bodhi">{{Citation|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon}}</ref><ref name="Britannica">{{Citation|title=Theravada}}</ref><ref name="Bodhi" /><ref name="Britannica" /> An mga tagasunod kan paadalan, na inapod na Theravādins, pinapagdanay an saindang bersyon kan katokdoan ni Gautama Budha o Budha Dhamma sa Pāli Canon para sa labing duwang milennia.<ref name="Bodhi" /><ref name="Britannica" />
An '''''Theravāda''''' ({{IPAc-en|ˌ|t|ɛr|ə|ˈ|v|ɑː|d|ə}}) ([[Sinhala]]: ථේරවාදය, Burmese: ထေရဝါဒ, {{lang-th|เถรวาท}}, {{lang-km|ថេរវាទ}}, {{lang-lo|ເຖຣະວາດ}}, Pāli: 𑀣𑁂𑀭𑀯𑀸𑀤 [[Sanskrito]], Sthaviravada 'Paadalan kan mga Kamagurangan') an pinakakomun na inaakong ngaran kan pinakagurang na nag-eeksister na eskwelahan sa [[Budhismo]].<ref name="Bodhi">{{Citation|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon}}</ref><ref name="Britannica">{{Citation|title=Theravada}}</ref><ref name="Bodhi" /><ref name="Britannica" /> An mga tagasunod kan paadalan, na inapod na Theravādins, pinapagdanay an saindang bersyon kan katokdoan ni Gautama Budha o Budha Dhamma sa Pāli Canon para sa labing duwang milennia.<ref name="Bodhi" /><ref name="Britannica" />


An Pāli Canon iyo an pinakakompletong kanon na natadang buhay sa lenggwaheng klasikong Indyano, an Pāli, na nagseserbing sagradong tataramon asin lingua franca kan paadalan.<ref name="Britannica">{{Citation|title=Theravada|quote=Theravada (Pali: "Way of the Elders"; Sanskrit, Sthaviravada) emerged as one of the [[Hinayana]] (Sanskrit: "Lesser Vehicle") [[Early Buddhist schools|schools]], traditionally numbered at 18, of early Buddhism. The Theravadins trace their lineage to the [[Sthavira nikāya|Sthaviravada]] school, one of the two major schools (the [[Mahāsāṃghika|Mahasanghika]] was the other) that supposedly formed in the wake of the [[Second Buddhist council|Council of Vaishali]] (now in [[Bihar]] state) held some 100 years after the Buddha's death. Employing Pali as their sacred language, the Theravadins preserved their version of the Buddha's teaching in the ''[[Tipitaka]]'' ("Three Baskets").}}</ref><ref name="Crosby, Kate 2013 p. 2">Crosby, Kate (2013), ''Theravada Buddhism: Continuity, Diversity, and Identity'', p. 2.</ref> Sa kabaliktaran kan ''[[Mahāyāna]]'' asin ''[[Vajrayāna]]'', an Theravāda may tendensiyang magin konserbatibo sa mga bagay dapit sa doktrina ([[pariyatti]]) asin monastikong disiplina ([[vinaya]]).<ref>[[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (2006), ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo'', Routledge; 2nd edition, p. 37.</ref> An sarong elemento kan konserbatismong ini iyo an bagay na an Theravāda nagsisikwal sa pagigin totoo kan mga [[sutrang Mahayana]] (na nagluwas c. 1st century BCE.<ref>Hay, Jeff (2009). ''"World Religions"'' p. 189. Greenhaven Publishing LLC.</ref><ref>Buswell, Robert E (2004). ''Macmillan Encyclopedia of Buddhism'' (2004), p. 293.</ref>
An Pāli Canon iyo an pinakakompletong kanon na natadang buhay sa lenggwaheng klasikong Indyano, an Pāli, na nagseserbing sagradong tataramon asin lingua franca kan paadalan.<ref name="Britannica">{{Citation|title=Theravada|quote=Theravada (Pali: "Way of the Elders"; Sanskrit, Sthaviravada) emerged as one of the [[Hinayana]] (Sanskrit: "Lesser Vehicle") [[Early Buddhist schools|schools]], traditionally numbered at 18, of early Buddhism. The Theravadins trace their lineage to the [[Sthavira nikāya|Sthaviravada]] school, one of the two major schools (the [[Mahāsāṃghika|Mahasanghika]] was the other) that supposedly formed in the wake of the [[Second Buddhist council|Council of Vaishali]] (now in [[Bihar]] state) held some 100 years after the Buddha's death. Employing Pali as their sacred language, the Theravadins preserved their version of the Buddha's teaching in the ''[[Tipitaka]]'' ("Three Baskets").}}</ref><ref name="Crosby, Kate 2013 p. 2">Crosby, Kate (2013), ''Theravada Buddhism: Continuity, Diversity, and Identity'', p. 2.</ref> Sa kabaliktaran kan ''[[Mahāyāna]]'' asin ''[[Vajrayāna]]'', an Theravāda may tendensiyang magin konserbatibo sa mga bagay dapit sa doktrina ([[pariyatti]]) asin monastikong disiplina ([[vinaya]]).<ref>[[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (2006), ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo'', Routledge; 2nd edition, p. 37.</ref> An sarong elemento kan konserbatismong ini iyo an bagay na an Theravāda nagsisikwal sa pagigin totoo kan mga [[sutrang Mahayana]] (na nagluwas c. 1st century BCE.<ref>Hay, Jeff (2009). ''"World Religions"'' p. 189. Greenhaven Publishing LLC.</ref><ref>Buswell, Robert E (2004). ''Macmillan Encyclopedia of Buddhism'' (2004), p. 293.</ref>

Presenteng pagbabago kaitong 11:02, 7 Marso 2023

An Theravāda (/ˌtɛrəˈvɑːdə/) (Sinhala: ථේරවාදය, Burmese: ထေရဝါဒ, Thai: เถรวาท, Khmer: ថេរវាទ, Lao: ເຖຣະວາດ, Pāli: 𑀣𑁂𑀭𑀯𑀸𑀤 Sanskrito, Sthaviravada 'Paadalan kan mga Kamagurangan') an pinakakomun na inaakong ngaran kan pinakagurang na nag-eeksister na eskwelahan sa Budhismo.[1][2][1][2] An mga tagasunod kan paadalan, na inapod na Theravādins, pinapagdanay an saindang bersyon kan katokdoan ni Gautama Budha o Budha Dhamma sa Pāli Canon para sa labing duwang milennia.[1][2]

An Pāli Canon iyo an pinakakompletong kanon na natadang buhay sa lenggwaheng klasikong Indyano, an Pāli, na nagseserbing sagradong tataramon asin lingua franca kan paadalan.[2][3] Sa kabaliktaran kan Mahāyāna asin Vajrayāna, an Theravāda may tendensiyang magin konserbatibo sa mga bagay dapit sa doktrina (pariyatti) asin monastikong disiplina (vinaya).[4] An sarong elemento kan konserbatismong ini iyo an bagay na an Theravāda nagsisikwal sa pagigin totoo kan mga sutrang Mahayana (na nagluwas c. 1st century BCE.[5][6]

An modernong Theravāda hale sa order na Mahāvihāra, sarong sanga nin Sri Lanka kan tradisyon na Vibhajjvāda, na iyo man na sekta kan Sthavira Nikaya nin Indya. An tradisyon na ini nagpoon na magpatindog mismo sa Sri Lanka poon ika-19ng siglo BCE sungdo 2011. Sa Sri Lanka isinurat an Pāli Canon asin nabilog an komentaryo kan eskwelahan. Hale sa Sri Lanka, an tradisyon na Theravāda Mahāvihāra sunod na naglakop sa ibang parte kan Sur-subangan na Asya.[7] Ini an opisyal na relihiyon kan Sri Lanka, Myanmar asin Kambodya, asin iyo an dominanteng relihiyon sa Laos asin Tailandya asin ginigibo kan mga minoriya sa Indya, Bangladesh, Tsina, Nepal, Amihanan na Korea asin Biyetnam. An diaspora kan gabos na grupong ini, siring man an mga kombertido sa bilog na kinaban, nag-aako man asin nagsasagibo kan Theravāda Budhismo.

Durante kan modernong kapanahonan, kaiba sa bagong mga pangyayari an Budhistang modernismo, mobimientong Vipassana na nagpakosog liwat sa Theravāda sa meditasyon na Theravāda, an pag-oswag kan Tradisyon na Kadlagan kan Thai na nag-establisar nin monastisismo sa kadlagan asin an paglakop kan Theravāda pasolnopan sa mga lugar na arog kan India asin Nepal, kaiba an mga imigranteng Budhista asin nakombertir sa Unyon Europeo asin Estados Unidos.

  1. 1.0 1.1 1.2 In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Theravada  Error sa pag-cite: Invalid <ref> tag; name "Britannica" defined multiple times with different content
  3. Crosby, Kate (2013), Theravada Buddhism: Continuity, Diversity, and Identity, p. 2.
  4. Gombrich, Richard (2006), Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo, Routledge; 2nd edition, p. 37.
  5. Hay, Jeff (2009). "World Religions" p. 189. Greenhaven Publishing LLC.
  6. Buswell, Robert E (2004). Macmillan Encyclopedia of Buddhism (2004), p. 293.
  7. Buddhism – a modern perspective