Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Wikipedia

Krac'h : diforc'h etre ar stummoù

Merdeiñ etreoberiat en istor
← Kemm kent
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
GweletWikitestenn
EmausBot (kaozeal | degasadennoù)
112 592 kemm
D r2.6.4) (Robot ouzhpennet: sk:Crach
O saveteiñ 1 mammenn hag o tikedenniñ 0 evel marv.) #IABot (v2.0.9.5
 
(33 stumm da c'hortoz gant 12 implijer kuzhet.)
Linenn 1:
{{Infobox kumunioù Breizh
{{taolenn kumun
| anv = Krac'h
| anvOfisiel = Crach / Crac'h
|skoed=[[skeudenn:Blason_ville_fr_crach_(Morbihan).svg|100px|Skoed ardamez Krac'h]]
| skeudenn = Crac'h - Église Saint-Thuriau 04.JPG
|bro hengounel=[[Bro-Gwened]]
| alc'hwez = An iliz katolik.
|departamant=[[Mor-Bihan]]
| ardamezioù = Blason ville fr crach (Morbihan).svg
|arondisamant=[[Arondisamant An Oriant]]
| bro = [[Bro-Gwened]]
|etrekumuniezh=[[Kumuniezh kumunioù an Teir Stêr (Mor-Bihan)|Kumuniezh kumunioù an Teir Stêr]]
| departamant = [[Mor-Bihan]]
|Bro Voynet=[[Bro an Alre]]
| arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]]
|Pastell-vro=
| etrekumuniezh = [[An Alre Kiberen Douar Atlantel]]
|kanton=[[Kanton an Alre]]
| bro velestradurel = [[Bro an Alre]]
|insee=56046
| kanton = [[Kanton an Alre|an Alre]]
|cp=56950
| cp = 56950
|maer=Jean-Loïc Bonnemains
| maer = Jean-Loïc Bonnemains
|amzer-gefridi=[[2008]]-[[2014]]
| amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]]
|gorread=3054
|gorreadkm² gorread = 30,.54
| hedred = -3.00027777778
|led= 47° 37' 05" Norzh
| ledred = 47.6180555556
|hed= 03° 00' 01" Kornôg
| uk =
|uk=29
| ubi =0 0
| ubr =44 44
| lec'hienn web = [http://www.crach.fr/ www.crach.fr]
|poblañs= 3 233
}}
|deiziad-poblañs=2006
'''Krac’h''' (stumm ofisiel : '''Crach''', stumm implijet gant an ti-kêr : '''Crac'h''') zo ur [[kumun Bro-C'hall|gumun]] e [[Breizh]] lec'hiet e [[Kanton an Alre]] e departamant ar [[Mor-Bihan]].
|stankter= 106
|}}
[[Krac'h]] (stumm ofisiel : '''Crach''', stumm implijet gant an ti-kêr : '''Crac'h''') a zo ur [[kumun Bro-C'hall|gumun]] eus [[Breizh]] lec'hiet e [[Kanton an Alre]] e departamant ar [[Mor-Bihan]].
==Istor==
* Dont a ra douaroù Krac'h eus diempradur ar barrez kozh '''Kaer''' a oa ''Krac'h'' ha ''[[Lokmaria-Kaer|Lokmaria]]'' enni gwezhall.
=== XX{{vet}} kantved ===
* [[Eil Brezel-bed]]: d'an [[29 Mae|29 a viz Mae]] [[1943]] e kouezh ur c'harr-nij ''[[B-17]]'' "Up and at them" eus [[aerlu]] [[SUA]] ([[United States Army Air Forces]]) e Kerdavid; en e vourzh e kaver pemp karrnijour marvet, pemp milour all a oa deut a-benn da guitaat ar c'harr-nij en ur lammat a-raok gant o harzoù-lamm, met unan anezhe a varvas memes tra; ar re all a voe tapet gant ar soudarded [[Alamagn|alaman]] <ref> René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 334-337 </ref><ref> [http://www.absa39-45.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_usaaf_morbihan.html Pertes USAAF] </ref>.
 
== Monumantoù ha traoù heverk ==
== Douaroniezh ==
[[Restr:Lec'hiadur Krac'h.png|thumb|Lec'hiadur Krac'h]]
== Emdroadur ar boblañs 1962-2006 ==
* Bevennet eo Krac'h gant div [[aber]] : ''Stêr Krac'h'' er [[kornôg|c'hornôg]] hag ''Stêr an Alre'' er [[Reter]]. En tu all da Stêr Krac'h emañ [[An Drinded-Karnag]] er [[Mervent]], [[Karnag]] er c'hornôg ha [[Pleñver]] er [[gwalarn]]. [[Brec'h (kumun)|Brec'h]] hag [[An Alre]] a zo en [[Norzh]], [[Sant-Filiberzh]] er [[Su]] ha [[Lokmaria-Kaer]] er gevred.
{{Demografiezh
* War un [[torgenn|dorgenn]] emañ an iliz parrez hag ar [[bourc'h|vourc'h]], setu e soñj da lod e teu anv ar gumun diwar ''krec'h'' pe ''kreac'h''.
|titl=Niver a annezidi
|dimx=
|dimy=
|popmax=4000
|passo1=1000
|bl1=1962
|bl2=1968
|bl3=1975
|bl4=1982
|bl5=1990
|bl6=1999
|bl7=2006
|p1=1903
|p2=1928
|p3=2001
|p4=2535
|p5=2762
|p6=3030
|p7=3233
|mammenn=EBSSA
}}
==Douaroniezh==
 
== Anv ==
[[Skeudenn:Lec'hiadur Krac'h.png|thumb|Lec'hiadur Krac'h]]
* Erwan Vallerie (1995) ː ''Craz'', 1233 ; ''Crac'', 1233 ; ''Crach'', 1262, 1387, 1438 ; ''Crah'', 1442 ; ''Crach'', 1516, 1630.
Bevennet eo Krac'h gant div [[aber]] : ''Stêr Krac'h'' er [[kornôg|c'hornôg]] hag ''Stêr an Alre'' er [[Reter]]. En tu all da Stêr Krac'h emañ [[An Drinded-Karnag]] er [[Mervent]], [[Karnag]] er c'hornôg ha [[Pleñver]] er [[gwalarn]]. [[Brec'h]] hag [[An Alre]] a zo en [[Norzh]], [[Sant-Filiberzh]] er [[Su]] ha [[Lokmaria-Kaer]] er gevred.
 
War un [[torgenn|dorgenn]] emañ an iliz parrez hag ar [[bourc'h|vourc'h]], setu e soñj da lod e teu anv ar gumun diwar ''krec'h'' pe ''kreac'h''.
== Ardamezioù ==
==Monumantoù ha traoù heverk==
* ''En glazur e benn marc'h en aour ; e gab gwriet ivez en glazur karget gant peder flourdilizenn en aour treustellet.''
===Iliz ha chapelioù===
* Sturienn ː ''Douar ha Mor''.
* Iliz [[Sant-Turiav]] ({{XVvet kantved}}) : iliz parrez ;
* Degemeret gant ar Gumun e 1973.
* Chapel Itron-Varia ar Plas-Kaer ([[1873]]-[[1874]]) : savet e bet e lec'h ma oa ur chapel eus ar {{XVvet kantved}} bet savet gant ar [[manac'h ruz|venec'h ruz]] ;
* Brudet eo oa Krac'h evit marc'hadoù kezeg e penn-kentañ an {{XXvet kantved}}.
 
== Istor ==
* Dont a ra douaroù Krac'h eus diempradur ar barrez kozh '''Kaer''' a oa ''Krac'h'' ha ''[[Lokmaria-Kaer|Lokmaria]]'' enni gwezhall.
=== [[Dispac'h Gall]] ===
* Melestradurezh : krouet e voe ar gumun e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Lokmaria-Kaer (1790)|kanton Lokmaria-Kaer]]; e [[Bann an Alre]] e oa; diskaret e voe kanton Lokmaria-Kaer e 1801 ha lakaet Karnag e [[kanton Kiberen]] e 1801 gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe Karnag en [[Arondisamant an Oriant]] bet krouet e 1800<ref>Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 155 ha 156</ref>{{,}}<ref>[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=10900 Cassini - EHESS - Krac'h - Fichenn ar gumun]</ref>.
=== {{XXvet kantved}} ===
;[[Brezel-bed kentañ]]
* 87 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, eleze 4,18 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56046&dpt=56&idsource=4662&table=bp01 memorialgenweb – Plakennoù e porched an iliz katolik]</ref>.
;[[Eil Brezel-bed]]
* D'an [[29 Mae|29 a viz Mae]] [[1943]] e kouezh ur c'harr-nij ''[[B-17]]'' "Up and at them" eus [[aerlu]] [[SUA]] ([[United States Army Air Forces]]) e Kerdavid; en e vourzh e kaver pemp karrnijour marvet, pemp milour all a oa deut a-benn da guitaat ar c'harr-nij en ur lammat a-raok gant o harzoù-lamm, met unan anezhe a varvas memes tra; ar re all a voe tapet gant ar soudarded [[Alamagn|alaman]]<ref>René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 334-337</ref>{{,}}<ref>[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_usaaf_morbihan.html Pertes USAAF]</ref>.
* Mervel a reas 15 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>.
'''Brezelioù didrevadenniñ'''
* Ur gwaz a varvas e [[Brezel Indez-Sina]] ha daou all e [[Brezel Aljeria]]<ref name="memorialgenweb.org"/>.
== Monumantoù ha traoù heverk ==
=== Iliz ha chapelioù ===
* Iliz katolik [[Sant-Turiav]] ({{XVvet kantved}}): iliz parrez ;
* Chapel Itron-Varia ar Plas-Kaer ([[1873]]-[[1874]]) : savet e bet e lec'h ma oa ur chapel eus ar {{XVvet kantved}} bet savet gant ar [[manac'h ruz|venec'h ruz]] ;
* Chapel Lomareg ;
* Chapel Kervin-Berc'hed ;
* Chapel [[Sant-Yann]].
 
=== Kestell ha manerioù ===
 
* Kastell ar Plesis-Kaer ({{XVvet kantved}})
* Kastell Rosnarho ({{XVvet kantved}})
Linenn 78 ⟶ 67:
* Maner Kergleverit
 
=== Feunteunioù ===
* Feunteun Sant-Turiav
* Feuteun ar Plas-Kaer
Linenn 89 ⟶ 78:
* Feunteun Kerberen
 
=== Peulvanoù ha taolioù-maen ===
* Alez toet al Luffang (n'eo ket toet ken)
* Taol-vaen Kervin-Brec'hed
* Taolioù-maen Park Guren ('''Park Gurun''') nepell diouzh bae Sant-Yann
* Taol-vaen ar Breudreg
* Taolioù-maen bae Sant-Yann
Linenn 101 ⟶ 90:
* Taol-vaen Kerzug
 
=== Traoù all ===
* Geler Frank : e chapel Lomareg ez eus un arched maen-greun eus ar V-VI{{vetVIvet}} kantved e stumm un drapezenn ma c'heller lenn warnañ I R H A E M A +INRI. Hervez [[Gweltaz Bernier]] e ranker kompren ''amañ eo beziet ar roue''. [[Warog]] pe [[Ereg]] e vefe ar roue-se, an hini en deus roet e anv da Vro-Warog pe [[Bro-Ereg]], ha da Lomareg ivez.
* Pont roman : Pont-Pesked a vez graet anezhañ dre ma tegemere pesketaerien [[Kiberen]] a zeue da gas o fesked da varc'hadourien ar vro.
* Pont an tri c'hanton (XVII{{vetXVIIvet}} pe XVIII{{vetXVIIIvet}} kantved).
* Milin-vor.
* Pont-dour roman : ne chom nemet dek piler eus ar pont-se a gase dour a-us da Stêr an Alre eus [[ar Bonoù]] war-zu [[Lokmaria-Kaer]].
* Monumant ar re varv.
 
== Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 ==
==Liammoù diavaez==
{{Demografiezh
*{{fr}} [http://www.crach.fr/ Lec'hienn an ti-kêr]
|titl=Niver a annezidi
|dimx=
|dimy=
|popmax=3500
|passo1=500
|passo2=200
|bl1=1962
|bl2=1968
|bl3=1975
|bl4=1982
|bl5=1990
|bl6=1999
|bl7=2006
|bl8=2012
|bl9=2013
|bl10=2020
|p1=1903
|p2=1928
|p3=2001
|p4=2535
|p5=2762
|p6=3030
|p7=3233
|p8=3285
|p9=3294
|p10=3421
|mammenn=EBSSA
}}
== Tud ==
=== Ardamezeg ar familhoù ===
{|
|[[Restr:De Malestroit.gif|60px]]
|
:;Malestroit (de)
:Aotrounez Plessis
:''En gul e nav bezantenn en aour, 3, 3, 3;''
|-
|[[Restr:Coué du Brossay.png|60px]]
|
:;Coué
:Aotrounez Kergurioné
:''En argant e dreustell en sabel, heuliet gant teir flourdilizenn en gul.''
|}
== Liammoù diavaez ==
{{Commonscat|Crach}}
*{{fr}} [https://web.archive.org/web/20110810124947/http://www.crach.fr/ Lec'hienn an ti-kêr]
*{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56046 Krac'h war lec'hienn Geobreizh]
== Daveoù ha notennoù==
 
{{Daveoù}}
== Dave ha notennoù==
<references/>
 
[[Rummad:Kêrioù ha kêriadennoù Breizh]]
[[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]]
[[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]]
[[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]]
 
[[ca:Crac'h]]
[[ceb:Crach]]
[[en:Crac'h]]
[[es:Crach]]
[[eu:Crac'h]]
[[fr:Crac'h]]
[[gv:Krac'h]]
[[it:Crach]]
[[la:Crac'h]]
[[ms:Crac'h]]
[[nl:Crach]]
[[oc:Krac'h]]
[[pl:Crach]]
[[pt:Crac'h]]
[[sk:Crach]]
[[sr:Краш (Француска)]]
[[uk:Крак (Морбіан)]]
[[vi:Crac'h]]
[[vo:Crac'h]]
[[war:Crac'h]]
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/wiki/Krac%27h »