Razlika između verzija stranice "Krv"
| [nepregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Vraćene izmjene korisnika 86.33.64.88 (razgovor) na posljednju izmjenu korisnika InternetArchiveBot oznaka: vraćanje |
|||
| (Nije prikazana 38 međuverzija 24 korisnika) | |||
Red 1:
{{Drugo_značenje
[[Datoteka:Blut-EDTA.jpg|mini|desno|250px|Epruvete sa krvlju: desno svježa krv, lijevo izdvojena krvna plazma i krvne ćelije]]
'''Krv''' je [[Cirkulacija (fiziologija)|cirkulatorno]] [[Biološko tkivo|tkivo]], koje se sastoji od tečne [[Krvna plazma|plazme]] i [[Ćelija (biologija)|ćelija]] ([[crvene krvne ćelije|crvenih krvnih ćelija]] – eritrocita, [[bijele krvne ćelije|bijelih krvnih ćelija]] – leukocita i krvnih pločica – [[trombociti|trombocita]]). [[Medicina|Medicinski]] termini, koji se vezuju za krv, često počinju sa ''hemo-'' ili ''hemato-'' (od [[Grčki jezik|grčke riječi]] "''haima''", što znači "krv").<ref name="hztm.hr">{{Cite web |url=http://www.hztm.hr/hr/content/2/darivanje-krvi/15/o-krvi/#1 |title=Arhivirana kopija |access-date=31. 1. 2015 |archive-date=11. 3. 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150311070335/http://www.hztm.hr/hr/content/2/darivanje-krvi/15/o-krvi#1 |url-status=dead }}</ref>
Glavna uloga krvi je da dovodi [[kisik]], [[glukoza|glukozu]] i ostale konstitucijske elemente do [[biološko tkivo|tkiva]], te da otkloni štetne produkte (kao što su [[ugljik dioksid]] i [[laktička kiselina]]). Krv omogućava da ćelije ([[leukociti]], abnormalne ćelije [[tumor]]a) i druge tvari ([[amino kiseline]], [[lipidi]], [[hormoni]]), budu razmijenjeni između tkiva i organa. Problemi sa nadoknadom krvi i cirkulacijom mogu dovesti do velikih poremećaja u tkivu.
Red 7:
=== Beskičmenjaci ===
Kod nekih manjih [[beskičmenjaci|beskičmenjaka]]
Kod mnogih beskičmenjaka,
=== Insekti ===
Kod [[insekti|insekata]], krv (pravilniji naziv je [[hemolimfa]]) nije uključena u transport kisika.
== Anatomija krvi ==
Krv se sastoji od nekoliko vrsta sićušnih tijela; ovi elementi čine oko 45% krvi. Ostalih 55% je [[krvna plazma]], žućkasta tekućina koja služi kao tekuće (plovuće) sredstvo. Normalni [[pH]] ljudske arterijske krvi je približno 7.40. Nekih 7% ljudske težine je krv.
Sićušna tijela:
Red 63:
U klasičnoj [[Grčka|grčkoj]] medicini, krv se dovodila u vezu sa zrakom, proljećem i veselom, proždrljivom ličnosti. Vjerovanje je bilo da se krv stvara u [[jetra|jetri]].
===
[[Krvni pritisak]] i [[
=== Patologija ===
Red 71:
''Pogledajte članak: [[Bolesti krvi]]''
* [[Rana|Rane]] mogu uzrokovati veliki gubitak krvi. [[Trombociti]] zgrušavaju krv, time blokirajući manje rane, ali s većim se mora postupiti s brzinom da bi se izbjegla [[eksangvinacija]]. Ostećenje unutrašnjih organa može izazvati [[unutrašnje krvarenje]], odnosno [[hemoragija|hemoragiju]].
* Blokada cirkulacije također može stvoriti mnogo medicinskih poteškoća od [[ishemija|ishemije]] (smanjen protok krvi) u kraćem roku do [[nekroza|nekroze]] tkiva i [[gangrena|gangrene]] u dužem periodu.
* [[Hemofilija]] je genetska bolest koja uzrokuje disfunkciju jednih od mehanizama zgrušavanja krvi. Rane koje su inače zanemarljive na taj način postaju opasne po život, a češće vode do [[hemartroza|hemartroze]], odnosno krvarenja u zglobovima, što može biti paralizirajuće.
* [[Leukemija]] je grupa [[rak (medicina)|rakova]] tkiva od koje se krv sadrži.
* Veliki gubitak krvi, da li traumatični ili ne (npr. tokom operacije), kao i pojedine krvne bolesti poput [[anemija|anemije]] i [[talasemija|talasemije]], zahtjevaju [[transfuzija krvi|transfuziju krvi]]. U nekim zemljama svijeta postoje [[banka krvi|banke krvi]] da bi se potreba za krvlju zadovoljila. Osoba koja prima krv transfuzijom mora imati [[krvna grupa|krvnu grupu]] kompatibilnu sa krvnom grupom donatora.
* Krv je bitan vektor u [[infekcija]]ma. [[Sida]], čiji se virus [[HIV]] prenosi kontaktom između krvi, sjemena ([[sperma|sperme]]), ili lučenjem tjelesnih tekućina osobe s infekcijom. [[Hepatitis B]] i [[
* Infekcija krvi je [[bakteremija]] ili [[sepsa]]. [[Malarija]] i [[tripanosomijaza]] (bolest spavanja) su parazitne infekcije nošene kroz krv.
Red 85:
Ostali krvni proizvodi koji se primjenjuju putem [[vena]] su ćelije, krvna plazma, krioprecipitati (produkti koji se dobiju grijanjem smrznute plazme) ili koncentrati specificnih faktora zgrušavanja.
Mnogi se oblici lijekova (od [[antibiotik]]a do [[hemoterapija|hemoterapije]]) primjenjuju putem vena, jer nisu lahko ili dovoljno upijeni u [[probavni trakt|probavnom traktu]].
== Također pogledajte ==
*[[Krvna grupa]]
*[[Hemoliza]]
* [[Umjetna krv]]
* [[Spisak komponenti ljudske krvi]]
* Krv kao [[hrana]]: pogledati [[Crni puding]]
==Reference==
{{reference}}
== Vanjski linkovi ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=33lC72nxC_8 Nauka 50: Krv (RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal)]
* [http://www.auuuu.org/circulatory/blood/ Krv]
{{kardiovaskularni_sistem}}
{{krv}}
{{Transfuzijska medicina}}
{{Wikicitat}}
{{Commonscat|Blood}}
[[Kategorija:Kardiovaskularni sistem]]
[[Kategorija:Krv]]
| |||