Pirofosforna kiselina
Pirofosforna kiselina – poznata i kao difosforna kiselina – je dietil eter i etil alkohol, tečnost bez boje i mirisa, higroskopna, u vodi tastvorljiva kiselina na bazi fosfora. Njen anhidrid se javlja u dva različita oblika, koji se tope na 54.3 °C i 71.5 °C.[1][2][3][4]
| Pirofosforna kiselina | |
|---|---|
  | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Pirofosforna kiselina |
| Druga imena | Difosforna kiselina IUPAC jme:Difoforna kiselimn μ-Oksido-bis(dihidroksidooksidofosfor) |
| Molekularna formula | H4P2O7 |
| CAS registarski broj | 2466-09-3 |
| SMILES | O=P(O)(O)OP(=O)(O)O |
| InChI | 1/H4O7P2/c1-8(2,3)7-9(4,5)6/h(H2,1,2,3)(H2,4,5,6) |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 177,97 g/mol |
| Tačka topljenja | 71,5 |
| Rastvorljivost | Krajnje rastvorljiva – vrlo rastvorljiva u alkoholu i eteru |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  0
0
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Ova kiselina se najbolje priređuje ionskom izmjenom iz natrij-pirofosfata ili reakcijom sumporovodik-olovnog pirofosfata. Kada fosforna kiselina dehidrira, kao jedan od proizvoda, nastaje i pirofosforna kiselina. Kada se pirofosforna kiselina otopi, brzo nastaje ravnotežna smjesa fosforne, pirofosforne i polifosfornih kiselina. Postotak mase pirofosforne kiseline je oko 40%, a iz taline se teško rekristalizira. U vodenoj otopini pirofosforna kiselina, kao i sve polifosforne kiseline, hidrolizira i na kraju se uspostavlja ravnoteža između fosforne, pirofosforne i polifosfornih kiselina. Ako je vrlo razrijeđena, vodena otopina pirofosforna kiselina sadrži samo fosfornu kiselinu.[5]
- H4P2O7 + H2O 2H3PO4
Pirofosforna kiselima je umjereno jaka neorganska kiselina. Anioni, soli i estri pirofosforne kiseline zovu se pirofosfati.
Iako je korozivna, nije poznato da je pirofosfarna kiselina na neki drugi način otrovna,[6]
Historija
urediIme pirofosfornoj kiselini je dao "Mr. Clarke of Glasgow", 1827., koji je zaslužan za njeno otkriće, nakon grijanja na crvenom žaru natrij-fosfatne soli. Utvrđeno je da fosforna kiselina, kada se zagrije do crvene topline, formira pirofosfornu kiselinu koja je lahko pretvara u fosfornu, pomoću vruće vode.[7]
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Atkins P., de Paula J. (2006). Physical chemistry, 8th Ed. San Francisco: W. H. Freeman. ISBN 0-7167-8759-8.
- ^ Whitten K.W., Gailey K. D. and Davis R. E. (1992). General chemistry, 4th Ed. Philadelphia: Saunders College Publishing. ISBN 0-03-072373-6.
- ^ Petrucci R. H., Harwood W. S., Herring F. G. (2002). General Chemistry, 8th Ed. New York: Prentice-Hall. ISBN 0-13-014329-4.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Laidler K. J. (1978). Physical chemistry with biological applications. Benjamin/Cummings. Menlo Park. ISBN 0-8053-5680-0.
- ^ Corbridge, D. (1995). "Chapter 3: Phosphates". Studies in inorganic Chemistry vol. 20. Elsevier Science B.V. str. 169–305. ISBN 0-444-89307-5. Pristupljeno 30. 1. 2015.
- ^ Material Safety Data Sheet: Pyrophosphoric acid MSDS Arhivirano 3. 3. 2016. na Wayback Machine www.sciencelab.com
- ^ Beck, Lewis Caleb (1834). A Manual of Chemistry: Containing a Condensed View of the Present State of the Science, with Copious References to More Extensive Treatises, Original Papers, Etc. E.W & C Skinner. str. 160. Pristupljeno 30. 1. 2015.
Vanjski linkovi
uredi