1. decembar

1. decembar / prosinac (1. 12) jest 335. dan godine po gregorijanskom kalendaru (336. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 30 dana.

Događaji

• 1640 – Portugal je prekinuo personalnu uniju sa španskim kraljevstvima poslije ustanka, a dvije sedmice kasnije vojvoda od Bragance krunisan je kao kralj Ivan IV. Bivši portugalski kralj, Filip III, se odrekao portugalske krune tek 1668.
• 1813 – Poslije neodređenog odgovora francuskog cara Napoleona I na mirovne uslove saveznika, Rusija, Pruska i Austrija su se odlučile za invaziju Francuske.
• 1821 – Dominikanska republika, teritorija koja zahvata istočni dio karipskog ostrva Haiti, tada poznatog kao Hispaniola, proglasila je nezavisnost od Španije.
• 1906 – U Parizu je otvoren bioskop „Omnija Pate“ prva dvorana u svijetu namjenski izgrađena za prikazivanje filmova.
• 1918 – Ujedinjenjem država Država Srba, Hrvata i Slovenaca sa Kraljevinom Srbijom i Kraljevinom Crnom Gorom, nastala prva zajednička jugoslavenska država Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije Kraljevina Jugoslavija.
• 1918 – Provincija Transilvanija (Erdelj), ranije u sastavu Mađarske (Austro-Ugarske) , nakon poraza Centralnih sila u Prvom svjetskom ratu, postala je dio Rumunije.
• 1918 – Odlukom danske skupštine Island je stekao nezavisnost.

Rođeni

• 1081 – Luj VI, kralj Francuske
• 1893 – Ernst Toller, njemački književnik
• 1928 – Jure Pelivan, bosanskohercegovački političar
• 1932 – Antun Šoljan, hrvatski književnik
• 1935 – Woody Allen, američki komičar, režiser, autor i glumac
• 1935 – Ivica Šerfezi, hrvatski kantautor i pjevač zabavne muzike
• 1944 – John Densmore, američki bubnjar
• 1945 – Bette Midler, američka pjevačica i glumica
• 1946 – Gilbert O'Sullivan, irski kantautor i pjevač
• 1949 – Pablo Escobar (fon. Pablo Eskobar), kolumbijski „kralj“ droge. Časopis Forbes (fon. Forbs) 1989. godine proglasio ga je sedmim najbogatijim čovjekom na svijetu.
• 1963 – Borislav Đurđević, novinar i sportski radnik

Umrli

• 1135 – Henrik I, kralj Engleske
• 1455 – Lorenco Giberti, italijanski vajar, zlatar i slikar, najpoznatiji po izradi vrata na baptisteriju (krstionici) katedrale u Firenci, koja je Mikelanđelo nazvao „vrata raja“.
• 1825 – Aleksandar I, car Rusije
• 1936 – Italijanski pisac Luiđi Pirandelo, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1934. i jedan od najznačajnijih dramskih pisaca 20. vijeka.
• 1973 – David Ben Gurion, izraelski državnik, vođa borbe za stvaranje Izraela i prvi premijer jevrejske države.
• 1998 – Freddie Young, američki režiser
• 2013 – Paul Walker, američki glumac
• 2018 – Sead Begović, hrvatski književnik

Praznici

• Svjetski dan borbe protiv AIDS-a

Vanjski linkovi

• Na današnji dan (1. decembar), BBC.co.uk (en)
• Na današnji dan (1. decembar), nytimes.com (en)