Milan Nedić

Milan Nedić

Milan Miladin Nedić (Grocka, Beograd, Srbija, 1878. - Beograd, Srbija, 1946.) je bio srbijanski general i političar koji je vodio marionetsku vladu u Srbiji u Drugom svjetskom ratu.

Biografija

Nedić rođen je 2. septembra 1878. godine u Grockoj od oca Đorđa, načelnika i majke Pelagije, učiteljice. Porijeklo porodice Nedić je iz sela Zaoke kod Lazarevca, od braće Damjana i Gligorija Nedića. Majka Milana Nedića je unuka kneza Nikole Mihajlovića, Karađorđevog suborca. Gimnaziju je završio u Kragujevcu i 1895. godine upisao Nižu školu Vojne akademije. 1904. godine je završio Višu školu Vojne Akademije, potom Generalštabnu pripremnu i stupio na dužnost u vojsci.

U čin majora je unaprijeđen 1910. godine. Služio je tokom Balkanskih ratova i primio je brojna odlikovanja i medalje za hrabrost. U čin potpukovnika je unaprijeđen 1913.

1915. godine, tokom Prvog svjetskog rata je unaprijeđen u pukovnika i služio je u generalštabu kao najmlađi pukovnik u srpskoj vojsci. Tokom srpskog povlačenja preko Crne Gore i Albanije od novembra 1915. do januara 1916. godine, njegovi vojnici su čuvali odstupanje srpske vojske. 1916. godine imenovan je za ordonans-časnika kralja Petra I U septembru 1918. godine zapovijedao je Pješačkom brigadom Timočke divizije prilikom proboja Solunskog fronta.

Nakon rata, Nedić je nastavio služiti kao zapovjednik pješadije, prije nego što je imenovan načelnikom štaba Četvrte i Treće vojne oblasti kao i zapovjednikom Dravske divizijske oblasti. U čin divizijskog generala je unaprijeđen 1923. godine i konačno u čin vojnog generala 1930. godine. Između 1934. i 1935. godine bio je načelnik Glavnog generalštaba jugoslavenske vojske.

Nedić je 1939. godine postavljen za Ministra vojske i mornarice Kraljevine Jugoslavije, ali ga je zbog otvorenog podržavanja Trećeg Reicha i Adolfa Hitlera, regent knez Pavle Karađorđević smijenio sa dužnosti 6. novembra 1940. godine.

Za vrijeme Aprilskog rata general Nedić je zapovijedao jedinicama Treće armije na prostoru Makedonije i pokušao je spriječiti dijelove 12. njemačke armije da prođu iz pravca Bugarske. Taj front je ubrzo probijen i Nedić se morao povući ka unutrašnjosti Srbije. U rasulu je bio jedan od rijetkih generala koji nije dospio u zarobljeništvo. Jugoslavenska vlada ga je 28. aprila 1941. godine proglasila odgovornim za raspad jugoslavenske odbrane u Makedoniji tokom invazije sila Osovine.

Zapovjednik Wermachta Heinrich Danckelmann je odlučio povjeriti Nediću upravljanje okupiranom Srbijom, nakon što je Nedića predložila srpska aristokracija. Nedić je malo prije toga izgubio sina jedinca i trudnu snahu u eksploziji municije u Smederevskoj tvrđavi, i nakon nekoliko odbijanja, je prihvatio mjesto predsjednika marionetske vlade, nazvane Vlada narodnog spasa, 29. augusta 1941. godine. Država nastala nakon tog događaja danas je poznata kao Nedićeva Srbija

Dana 1. septembra 1941. godine Nedić je održao govor na Radio Beogradu, gdje je objavio namjeru svoje administracije da "sačuva srž srpskog naroda", prihvaćajući okupaciju i radeći za Nijemce. Tim činom započela je Nedićeva strahovlada (uz pomoć Nijemaca) i zločini u Srbiji. Također je govorio protiv organiziranja otpora okupatorskim snagama. Uz pomoć Wermachta, Nedić je pokraj 1941. godine uspio umiriti Srbiju i prisiliti na povlačenje komunističke partizanske odrede i one četnike koji se nisu složili da sarađuju sa Nijemcima. Preostalim četničkim odredima u Srbiji je dozvolio legalizaciju, tj. stavljanje pod njegovu komandu.

Do napada nacističke Njemačke na Sovjetski Savez u okupiranoj Srbiji je vladao red i mir, što je omogućilo primanje velikog broja izbjeglica, uglavnom srpskog porijekla, ali također i mnogo Slovenaca, uključujući i Milana Kučana, koji je bio dijete u to vrijeme. Oko 600.000 odraslih i oko 86.000 djece iz zapadnih dijelova Jugoslavije koje je kontrolirala Nezavisna Država Hrvatska (u današnjoj Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini), kao i 150.000 Srba sa Kosova i Metohije, desetine hiljada Srba iz Srijema i Bačke (posljednja pod kontrolom Mađarske), i 20-30 hiljada Slovenaca i Hrvata.

Tokom rata više od 200.000 ljudi je umrlo u Srbiji zbog rata: 67.000 partizana, 70.000 ljudi u njemačkim koncentracionim logorima i odmazdama, koje su zahtijevale 100 ubijenih Srba za jednog ubijenog njemačkog vojnika. U augustu 1942. godine Nijemci su objavili da je Srbija očišćena od Židova. Prema Nikoli Živkoviću, tokom Nedićeve uprave u Drugom svjetskom ratu, 6.478 biblioteka, 1.670 škola, 30 fakulteta, 19 muzeja, 7 pozorišta, 52 pravoslavne crkve i manastira, 216 džamija, 63 sinagoge i više od 60 raznih naučnih institucija je uništeno ili opljačkano. Dana 4. oktobra 1944. godine, Nedićeva vlada je raspuštena, a on je 6. oktobra, zajedno sa većinom svojih ministara, prebačen, po odluci Nijemaca, iz Beograda u austrijski grad Kitzbühel. Kitzbühel je bilo mjesto gdje su bile smještene sve vlade čije su zemlje Nijemci okupirali. Britanske snage su ga predale jugoslavenskim snagama 1. januara 1946.

Nedić je zatvoren u Beogradu, i redovno ga je saslušavao major Milo Milatović. Beogradske novine su 5. februara 1946. godine objavile vijest da je Milan Nedić počinio samoubistvo skočivši kroz prozor dok čuvari nisu pazili.

Milan Nedić je za života objavio svoje tri knjige: Srpska vojska i solunska ofanziva i Srpska vojska na Albanskoj Golgoti i Kralj Aleksandar Prvi Ujedinitelj.

Srpska liberalna stranka, Udruženje političkih zatvorenika i žrtava komunističkog režima i Aleksandar Nedić, praunuk Milana Nedića, podnijeli su zahtjev za rehabilitaciju generala Milana Nedića, ali je rješenjem Višeg suda u Beogradu odbačen.