Cyhydnos
Mewn seryddiaeth, gall cyhydnos olygu un o ddau beth:
- Yr ennyd pan mae'r haul wedi ei leoli un union dros gyhydedd y ddaear sef yr adeg pan nad yw echel y Ddaear ddim yn gogwyddo i ffwrdd o'r haul na thuag at yr haul.
- Ennyd mewn amser, pan mae'r pwynt gwanwynol, y cyhydedd wybrennol, ac elfennau eraill tebyg yn cael eu defnyddio i ddiffinio system cydfesur wybrennol.
Math | digwyddiad blynyddol, ffenomen seryddol, pwynt mewn amser mewn perthynas ag amserlen gylchol |
---|---|
Y gwrthwyneb | Heuldro |
Yn cynnwys | Alban Eilir, Alban Elfed |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
digwyddiad | Cyhydnos | Heuldro | Cyhydnos | Heuldro | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
mis | Mawrth[3] | Mehefin[4] | Medi[5] | Rhagfyr[6] | ||||
blwyddyn | dydd | amser | dydd | amser | dydd | amser | dydd | amser |
2019 | 20 | 21:58 | 21 | 15:54 | 23 | 07:50 | 22 | 04:19 |
2020 | 20 | 03:50 | 20 | 21:43 | 22 | 13:31 | 21 | 10:03 |
2021 | 20 | 09:37 | 21 | 03:32 | 22 | 19:21 | 21 | 15:59 |
2022 | 20 | 15:33 | 21 | 09:14 | 23 | 01:04 | 21 | 21:48 |
2023 | 20 | 21:25 | 21 | 14:58 | 23 | 06:50 | 22 | 03:28 |
2024 | 20 | 03:07 | 20 | 20:51 | 22 | 12:44 | 21 | 09:20 |
2025 | 20 | 09:02 | 21 | 02:42 | 22 | 18:20 | 21 | 15:03 |
2026 | 20 | 14:46 | 21 | 08:25 | 23 | 00:06 | 21 | 20:50 |
2027 | 20 | 20:25 | 21 | 14:11 | 23 | 06:02 | 22 | 02:43 |
2028 | 20 | 02:17 | 20 | 20:02 | 22 | 11:45 | 21 | 08:20 |
2029 | 20 | 08:01 | 21 | 01:48 | 22 | 17:37 | 21 | 14:14 |
Daw'r gair o'r Saesneg Equinox a ddaw o'r Lladin aequus cydradd a nox (nos) - oherwydd fod nos a dydd yn gydradd ar y diwrnod hwn: 12 awr.
Mewn seryddiaeth, mae cyhydnos yn ennyd mewn amser yn hytrach nag yn ddiwrnod, pan gellir gweld canol yr haul yn syth uwchben y cyhydedd, mae hyn yn digwydd o gwmpas 20 Mawrth (Alban Eilir) a 23 Medi (Alban Elfed) bob blwyddyn. Dyma ddau o'r gwyliau pwysicaf yng nghalendr y Celtiaid a sawl diwylliant arall o gwmpas y byd.
Gweler hefyd
golygu- ↑ United States Naval Observatory (4 Ionawr 2018). "Earth's Seasons and Apsides: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 Rhagfyr 2017. Cyrchwyd 18 Medi 2018.
- ↑ "Cyhydnosau a Heuldroau: 2001 i 2100". AstroPixels.com. 20 Chwefror 2018. Cyrchwyd 21 Rhagfyr 2018.
- ↑ Équinoxe de printemps entre 1583 et 2999
- ↑ Solstice d’été de 1583 à 2999
- ↑ Équinoxe d’automne de 1583 à 2999
- ↑ Solstice d’hiver