Jan Palach

Myfyriwr o Tsiecoslofacia oedd Jan Palach (11 Awst 1948 – 19 Ionawr 1969), a losgodd ei hunan i farwolaeth ym Mhrag yn Ionawr 1969 mewn protest yn erbyn goresgyniad Tsiecoslofacia gan luoedd Cytundeb Warsaw yn sgîl Gwanwyn Prag. Rhoddodd ei hun ar dân ar yr 16ed o Ionawr, a bu farw tridiau wedyn ar y 19fed.

Jan Palach
Ganwyd	11 Awst 1948  Londýnská, Všetaty
Bu farw	19 Ionawr 1969  Prag, Borůvkovo hospital
Dinasyddiaeth	Gweriniaeth Tsiecoslofacia, Gwladwriaeth Sosialaidd Tsiecoslofac, Tsiecoslofacia
Alma mater	Cyfadran y Celfyddydau, Prifysgol Charles yn Prag Gymnázium Jana Palacha
Galwedigaeth	myfyriwr mewn prifysgol
Gwobr/au	Order of Tomáš Garrigue Masaryk, 1st class, Čestná medaile T. G. Masaryka

Cofeb yn Sgwâr Václavské, Prag, i Jan Palach ac i Jan Zajíc, myfyriwr arall a losgodd ei hunan rhyw fis ar ôl protest Palach

Trodd angladd Palach yn brotest fawr yn erbyn y goresgynwyr Sofietaidd. Fis yn ddiweddarach (ar 25 Chwefror), llosgodd myfyriwr arall, Jan Zajíc, ei hun i farwolaeth yn yr un lle. Dilynwyd hyn ym mis Ebrill yr un flwyddyn gan Evžen Plocek yn Jihlava, a chan eraill wedyn. Efelychwyd y weithred hon (hunan-losgi) mewn gwledydd eraill Cytundeb Warsaw, ee yn Hwngari Sándor Bauer ar 20 Ionawr 1969 a Hwngariad arall, Márton Moyses ar 13 Chwefror 1970.