Argae Aswan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Argae Aswan
Math	gravity dam, embankment dam, gorsaf bŵer hydro-electrig, argae
	LL-Q13955 (ara)-Zinou2go-السد العالي.wav
Sefydlwyd	1960 ;
Daearyddiaeth
Sir	Aswan Governorate
Gwlad	Yr Aifft
Uwch y môr	171 metr
Gerllaw	Afon Nîl
Cyfesurynnau	23.97143°N 32.88019°E
Rheolir gan	General Authority for the High Dam and Aswan Reservoir
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Golygiad diweddaraf yn ôl 15:11, 24 Hydref 2019

Rhoddir yn enw Argae Aswan i ddau argae ar draws Afon Nîl gerllaw dinas Aswan yn yr Aifft. Yr argae hynaf yma yw Argae Isel Aswan; yr un diweddaraf ac enwocaf yw Argae Uchel Aswan (Arabeg: السد العالي).

Adeiladwyd y ddau argae i osgoi llifogydd ar yr afon, i gynhyrchu trydan ac i gael dŵr ar gyfer amaethyddiaeth. Adeiladwyd yr argae cyntaf rhwng 1899 a 1902, pan oedd yr Aifft yn rhan o'r Ymerodraeth Brydeinig. Roedd yn 1,900 metr o hyd a 54 m o uchder, ond profiodd hyn yn annigonol ac ychwanegwyd at ei uchder rhwng 1907 a 1912 ac wedyn rhwng 1929 a 1933.

Dechreuwyd cynllunio Argae Uchel Aswan yn 1952. Tua'r un adeg daeth Nasser i rym. Roedd yr Unol Daleithiau a'r Deyrnas Unedig wedi addo $270 miliwn o gymorth at y costau, ond ataliwyd hyn yn 1956 oherwydd eu gwrthwynebiad i wleidyddiaeth Nasser. Yn 1958 cytunodd yr Undeb Sofietaidd i dalu am y cynllun yn eu lle. Dechreuwyd adeiladu'r argae yn 1960, a chafodd ei orffen ar 21 Gorffennaf, 1970. Dechreuodd Llyn Nasser ffurfio tu ôl i'r argae yn 1964, tra bod yr argae'n dal i gael ei godi. Bu cydweithrediad rhwng nifer o wledydd wedi ei drefnu gan UNESCO i symud nifer o demlau a henebion eraill rhag iddynt gael eu boddi. Teml Abu Simbel yw'r enwocaf o'r rhain.

Mae'r argae yn 3,830 m o hyd a 111 m o uchder; ac yn cynnwys 43 miliwn m³ o ddeunydd. Gall hyd at 11,000 m³ o ddŵr yr eiliad lifo trosto. Mae Llyn Nasser yn 550 km o hyd a 35 km o led yn y man lletaf, gydag arwynebedd o 5,250 km².

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
+{{Gwybodlen lle| gwlad={{banergwlad|Yr Aifft}}}}
 [[Delwedd:AswanHighDam Egypt.jpg|bawd|250px|Argae Uchel Aswan]]
@@ Llinell 7: / Llinell 9: @@
 Dechreuwyd cynllunio Argae Uchel Aswan yn [[1952]]. Tua'r un adeg daeth [[Gamal Abdel Nasser|Nasser]] i rym. Roedd yr [[Unol Daleithiau]] a'r [[Deyrnas Unedig]] wedi addo $270 miliwn o gymorth at y costau, ond ataliwyd hyn yn [[1956]] oherwydd eu gwrthwynebiad i wleidyddiaeth Nasser. Yn [[1958]] cytunodd yr [[Undeb Sofietaidd]] i dalu am y cynllun yn eu lle. Dechreuwyd adeiladu'r argae yn [[1960]], a chafodd ei orffen ar [[21 Gorffennaf]], [[1970]]. Dechreuodd [[Llyn Nasser]] ffurfio tu ôl i'r argae yn 1964, tra bod yr argae'n dal i gael ei godi. Bu cydweithrediad rhwng nifer o wledydd wedi ei drefnu gan [[UNESCO]] i symud nifer o demlau a henebion eraill rhag iddynt gael eu boddi. Teml [[Abu Simbel]] yw'r enwocaf o'r rhain.
-Mae'r argae yn 3,830 m o hyd a 111 m o uchder; ac yn cynnwys 43 miliwn m³ o ddeunydd. Gall hyd at 11,000 m³ o ddŵr yr eiliad lifo trosto. Mae Llyn Nasser yn 550 km o hyd a 35 km o led yn y man lletaf, gydag arwynebedd o 5,250 km².
+Mae'r argae yn 3,830 m o hyd a 111 m o uchder; ac yn cynnwys 43 miliwn m³ o ddeunydd. Gall hyd at 11,000 m³ o ddŵr yr eiliad lifo trosto. Mae Llyn Nasser yn 550&nbsp;km o hyd a 35&nbsp;km o led yn y man lletaf, gydag arwynebedd o 5,250&nbsp;km².
 [[Categori:Argaeau|Aswan]]
 [[Categori:Adeiladau ac adeiladwaith yn yr Aifft]]
-[[am:አስዋን ግድብ]]
-[[an:Entibo d'Asuán]]
-[[ar:السد العالي]]
-[[arz:السد العالى]]
-[[be:Асуанскія плаціны]]
-[[be-x-old:Асуанскія дамбы]]
-[[bg:Асуанска язовирна стена]]
-[[br:Stankell uhel Asouan]]
-[[bs:Asuanska brana]]
-[[ca:Resclosa d'Assuan]]
-[[cs:Vysoká Asuánská přehrada]]
-[[da:Aswandæmningen]]
-[[de:Assuan-Staudamm]]
-[[el:Φράγμα του Ασουάν]]
-[[en:Aswan Dam]]
-[[eo:Alta Baraĵo de Asuano]]
-[[es:Presa de Asuán]]
-[[et:Aswāni pais]]
-[[eu:Asuango urtegia]]
-[[fa:سد اسوان]]
-[[fi:Assuanin pato]]
-[[fr:Haut barrage d'Assouan]]
-[[fy:Aswandaam]]
-[[gl:Encoro de Asuán]]
-[[he:סכר אסואן]]
-[[hi:अस्वान बांध]]
-[[hif:Aswan Dam]]
-[[hr:Asuanska brana]]
-[[hu:Asszuáni-gát]]
-[[id:Bendungan Aswan]]
-[[is:Asvanstíflan]]
-[[it:Diga di Assuan]]
-[[ja:アスワン・ハイ・ダム]]
-[[ka:ასუანის კაშხალი]]
-[[ko:아스완 댐]]
-[[la:Moles Syenitica]]
-[[lt:Asuano užtvanka]]
-[[lv:Asuānas aizsprosts]]
-[[ml:അസ്വാന്‍ അണക്കെട്ട്]]
-[[mn:Асуаны далан]]
-[[mr:आस्वान धरण]]
-[[nl:Aswandam]]
-[[nn:Aswandammen]]
-[[no:Aswandammen]]
-[[oc:Restanca d'Assoan]]
-[[os:Асуаны донмарæн]]
-[[pl:Wysoka Tama]]
-[[pnb:اسوان ڈیم]]
-[[pt:Represa de Assuã]]
-[[ru:Асуанский гидроузел]]
-[[sh:Asuanska brana]]
-[[simple:Aswan Dam]]
-[[sk:Asuánska priehrada]]
-[[sl:Asuanski jez]]
-[[sr:Asuanska brana]]
-[[sv:Assuandammen]]
-[[sw:Lambo la Aswan]]
-[[ta:அஸ்வான் அணை]]
-[[th:เขื่อนอัสวาน]]
-[[tl:Saplad ng Aswan]]
-[[tr:Asvan Barajı]]
-[[tt:Асуан гидротөене]]
-[[uk:Асуанські греблі]]
-[[ur:اسوان بند]]
-[[vi:Đập Aswan]]
-[[war:Aswan Dam]]
-[[wuu:阿斯旺水坝]]
-[[zh:阿斯旺水坝]]
-[[zh-min-nan:Aswan Chúi-khò͘]]
-[[zh-yue:阿斯旺水壩]]