Canser yr afu
.jpg) | |
| Math o gyfrwng | dosbarth o glefyd  |
|---|---|
| Math | tiwmor yr iau, clefyd yr afu, rare hepatic and biliary tract tumor, liver neoplasm, hepatobiliary system cancer, canser y chwarren endocrin, clefyd |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Math o ganser sy'n cychwyn yn yr afu yw canser yr afu, a elwir hefyd yn ganser hepatig a chanser hepatig cynradd.[1] Mae canserau sydd wedi lledaeni i'r afu o lefydd eraill yn y corff (metastasis yr afu) llawer mwy cyffredin na chyflyrau sy'n cychwyn yn yr afu.[2] Gall canser yr afu achosi symptomau megis ymdeimlad o boen neu lwmp gweledol islaw'r gawell asennau ar yr ochr dde, chwyddo yn yr abdomen, croen melyn, cleisio hawdd, colli pwysau a gwendid cyffredinol.
Achosir y rhan fwyaf o gyflyrau canser yr afu gan sirosis o ganlyniad i hepatitis B, hepatitis C, neu alcohol.[3] Ymhlith yr achosion eraill y mae afflatocsin, afiechyd afu brasterog di-alcohol, a llyngyr yr afu. Y mathau mwyaf cyffredin o'r cyflwr yw carsinoma hepatogellol neu HCC (80% o achosion), a cholangiocarcinoma. Ceir rhai llai cyffredin yn ogystal, er enghraifft neoplasm systig mwsinog a neoplasm bustlaidd papilaidd anhydradwyol. Gellir cadarnhau diagnosis drwy brawf gwaed a delweddu meddygol a chanfod tystiolaeth bellach o'r cyflwr drwy biopsi meinwe.
Ymhlith y dulliau gwarchodol posib y mae imiwneiddio yn erbyn hepatitis B ynghyd â chynnig triniaethau i'r rheini sydd wedi'u heintio â hepatitis B neu C. Argymhellir sgrinio unigolion â chlefyd cronig yr afu. Gellir trin y cyflwr drwy lawfeddygaeth, therapi targedu a therapi ymbelydredd. Mewn rhai achosion, defnyddir therapi abladu neu therapi gorymddwyn a chynhelir trawsblaniad o'r afu mewn achosion eithafol. Caiff lympiau bach yn yr afu eu harchwilio'n aml.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Adult Primary Liver Cancer Treatment (PDQ®)–Patient Version". NCI. 6 July 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 October 2016. Cyrchwyd 29 Medi 2016. Unknown parameter
|deadurl=ignored (help) - ↑ World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. tt. Chapter 5.6. ISBN 9283204298.
- ↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 Rhagfyr 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.". Lancet 385: 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4340604.