Λέσχη των Ιακωβίνων

Η Λέσχη των Ιακωβίνων, με παλαιότερη ονομασία Εταιρεία Φίλων του Συντάγματος ήταν πολιτική ομάδα κατά τη Γαλλική Επανάσταση. ^[1]«Εδώ προετοιμάστηκε η Επανάσταση, εδώ έγινε, εδώ σχεδιάστηκαν όλα τα σημαντικά γεγονότα», είπε ο Ζωρζ Κουτόν το 1793.^[2]

Αρχικά ονομαζόταν Λέσχη της Βρετάνης, πήρε δε το όνομά της από το μοναστήρι των Ιακωβίνων της οδού Σαιντ-Ονορέ όπου εγκαταστάθηκε το 1789.

Η δράση της λέσχης, ουσιαστικά από τις αρχές του 1790, κορυφώθηκε μεταξύ 1792 και 1794 και έπαιξε σημαντικό ρόλο την περίοδο της Τρομοκρατίας.^[3] Η πτώση του Ροβεσπιέρου, αδιαμφισβήτητου ηγέτη της, προκάλεσε τη διάλυσή της το Νοέμβριο του 1794.

Ιστορία της Λέσχης

Από το καλοκαίρι του 1793 έως το καλοκαίρι του 1794, η λέσχη των Ιακωβίνων ταυτίστηκε με τον Ροβεσπιέρο.

Ονομασία

Συνεδρίαση στη λέσχη των Ιακωβίνων, 1791

Ιδρύθηκε στη Βρετάνη το 1788, λίγο πριν την έκρηξη της Επανάστασης, από ριζοσπάστες αντιπροσώπους της Τρίτης τάξης (Ζαν Ντενί Λανζινέ, Ισαάκ Λε Σαπελιέ) στους οποίους προστέθηκαν αντιπρόσωποι της Τρίτης τάξης από άλλες επαρχίες αλλά και ευγενείς που είχαν ταχθεί υπέρ των μεταρρυθμίσεων (Μιραμπώ, Λα Φαγιέτ, Αντουάν Μπαρνάβ, Σιεγές). Όταν η Συντακτική Εθνοσυνέλευση μεταφέρθηκε από τις Βερσαλλίες στο Παρίσι, η λέσχη την ακολούθησε και εγκαταστάθηκε σε ένα παλιό μοναστήρι Δομινικανών, που ονομάζονταν και Ιακωβίνοι,^[4] της οδού Σεντ Ονορέ, από όπου έλαβε τη νέα ονομασία της Λέσχη των Ιακωβίνων που αρχικά χρησιμοποιούσαν σκωπτικά οι πολιτικοί της εχθροί αλλά αργότερα καθιερώθηκε.

Δράση

Στις αρχές του 1790 η σύνθεσή της ήταν ανομοιογενής και περιλάμβανε δύο μεγάλες παρατάξεις, τους ριζοσπάστες Ορεινούς και τους Γιρονδίνους, που κρατούσαν μετριοπαθή στάση. Έως το καλοκαίρι του 1791, η λέσχη προσανατολίζονταν προς μια συνταγματική μοναρχία. Αναπτύχθηκε γρήγορα, ίδρυσε θυγατρικές λέσχες στην επαρχία, που το 1792 ξεπερνούσαν τις 400 και απέκτησε μεγάλη επιρροή στην κοινή γνώμη.

Όταν τον Ιούνιο 1791 ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ συνελήφθη κατά τη φυγή στην Βαρέν στην αποτυχημένη απόπειρα διαφυγής του, πολλά μετριοπαθή μέλη της λέσχης (Μπαρνάβ, Λαφαγιέτ, Λε Σαπελιέ, Σιεγιές κλ) αποχώρησαν και ίδρυσαν τη λέσχη των Φεγιαντίνων, διαφωνώντας με τα στελέχη που παρέμειναν στη λέσχη και είχαν ταχθεί υπέρ της κατάλυσης της μοναρχίας. Σύντομα οι πολιτικές τάσεις της λέσχης έγιναν ακραία ριζοσπαστικές, υπό την ηγεσία του Ροβεσπιέρου, και η λέσχη έγινε το καθοδηγητικό όργανο των Ορεινών, οι οποίοι εκεί προετοίμαζαν τις συνεδριάσεις της Συμβατικής. Το φθινόπωρο του 1792 αποχώρησαν και οι Γιρονδίνοι. ^[5]

Όταν η Γαλλία βρέθηκε απειλούμενη στρατιωτικά από το εξωτερικό κατά τον πόλεμο του Πρώτου Συνασπισμού αλλά και από φιλομοναρχικές εξεγέρσεις στο εσωτερικό, όπως στην περιοχή της Βανδέας, οι Ιακωβίνοι προσεταιρίστηκαν τα μεσοαστικά και λαϊκά στρώματα, τους λεγόμενους «Αβράκωτους» («Sans - culottes») και συντέλεσαν στην επιτυχημένη στρατιωτική άμυνα της Γαλλίας. Υπό την ηγεσία του Ροβεσπιέρου, συντέλεσαν επίσης μεταξύ άλλων στην ανακήρυξη της Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας, την καταδίκη του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ σε θάνατο, καθώς και στην σύνταξη και ψήφιση του Συντάγματος του Αυγούστου 1793.

Εξουδετέρωσαν όλους τους αντιφρονούντες (Γιρονδίνους, Εμπερτιστές, Δαντονιστές) και ανέλαβαν την πολιτική ηγεσία της επανάστασης αλλά και της Γαλλίας.

Η πτώση

Η περίοδος της Τρομοκρατίας, στην οποία πρωταγωνίστησε η λέσχη των Ιακωβίνων που ήταν απολύτως κυρίαρχη της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας, δεν μπορούσε να συνεχιστεί και προκλήθηκε αντίδραση μέσα από τα ίδια τα μέλη της λέσχης. Με το πραξικόπημα της 9ης Θερμιδόρ του δημοκρατικού έτους 2, σύμφωνα με το επαναστατικό ημερολόγιο (27 Ιουλίου 1794), ο Ροβεσπιέρος και άλλα 120 ηγετικά στελέχη των Ιακωβίνων οδηγήθηκαν στη λαιμητόμο, τα μέλη της λέσχης καταδιώχθηκαν, φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν και απαγορεύτηκε η λειτουργία της λέσχης.

Παραπομπές και σημειώσεις

↑ Henri Prat, Études historiques. Révolution française, Paris, C. Borrani, 1868, p. 163.
↑ Maxime Renard, L’Héritage du jacobinisme, Paris, L'Harmattan, 2015, 202 p.,(ISBN 978-2-33637-456-7), p. 8.
↑ . «LE CLUB DES JACOBINS DE PARIS».
↑ Οι Δομινικανοί ονομάζονταν και «Ιακωβίνοι» επειδή ο Φίλιππος Αύγουστος τους είχε παραχωρήσει το κτίριο για τη φιλοξενία των προσκυνητών του «Αγίου Ιακώβου της Κομποστέλα».
↑ . «larousse.fr/encyclopedie/divers/club_des_Jacobins».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Λέσχη των Ιακωβίνων

[1] Henri Prat, Études historiques. Révolution française, Paris, C. Borrani, 1868, p. 163.

[2] Maxime Renard, L’Héritage du jacobinisme, Paris, L'Harmattan, 2015, 202 p.,(ISBN 978-2-33637-456-7), p. 8.

[3] . «LE CLUB DES JACOBINS DE PARIS».

[4] Οι Δομινικανοί ονομάζονταν και «Ιακωβίνοι» επειδή ο Φίλιππος Αύγουστος τους είχε παραχωρήσει το κτίριο για τη φιλοξενία των προσκυνητών του «Αγίου Ιακώβου της Κομποστέλα».

[5] . «larousse.fr/encyclopedie/divers/club_des_Jacobins».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]