विश्व

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit विश्व (viśva).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʋɪʃ.ʋə/, [ʋɪʃ.ʋɐ]

Noun

विश्व • (viśva) m (Urdu spelling وشوه)

1. universe
2. the world

   Synonyms: दुनिया (duniyā), जग (jag)

Declension

Declension of विश्व (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	विश्व viśva	विश्व viśva
oblique	विश्व viśva	विश्वों viśvõ
vocative	विश्व viśva	विश्वो viśvo

Adjective

विश्व • (viśva) (indeclinable, Urdu spelling وشوه)

1. universal, whole

   Synonym: वैश्विक (vaiśvik)

Derived terms

• विश्वकोश (viśvakoś)
• विश्वयुद्ध (viśvayuddh)

Further reading

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “विश्व”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Marathi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit विश्व (viśva).

Pronunciation

• IPA^(key): /ʋiɕ.ʋə/

Noun

विश्व • (viśva) n

1. universe
2. the world

Declension

Declension of विश्व (neut cons-stem)
direct singular	विश्व viśva
direct plural	विश्वे, विश्वं viśvae, viśva
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	विश्व viśva		विश्वे, विश्वं viśvae, viśva
oblique सामान्यरूप	विश्वा viśvaā		विश्वां- viśvaān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	विश्वाला viśvaālā		विश्वांना viśvaānnā
ergative	विश्वाने, विश्वानं viśvaāne, viśvaāna		विश्वांनी viśvaānnī
instrumental	विश्वाशी viśvaāśī		विश्वांशी viśvaānśī
locative सप्तमी	विश्वात viśvaāt		विश्वांत viśvaāt
vocative संबोधन	विश्वा viśvaā		विश्वांनो viśvaānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of विश्व (neut cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	विश्वाचा viśvaāċā	विश्वाचे viśvaāċe	विश्वाची viśvaācī	विश्वाच्या viśvaācā	विश्वाचे, विश्वाचं viśvaāċe, viśvaāċa	विश्वाची viśvaācī	विश्वाच्या viśvaācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	विश्वांचा viśvaānċā	विश्वांचे viśvaānċe	विश्वांची viśvaāñcī	विश्वांच्या viśvaāncā	विश्वांचे, विश्वांचं viśvaānċe, viśvaānċa	विश्वांची viśvaāñcī	विश्वांच्या viśvaāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “विश्व”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
• Molesworth, James Thomas (1857) “विश्व”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
• Shridhar Ganesh Vaze (1911) “विश्व”, in The Aryabhusan School Dictionary, Poona: Arya-Bhushan Press
• दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950) “विश्व”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (mahārāṣṭra śabdakoś) (in Marathi), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (mahārāṣṭra kośmaṇḍaḷ).

Nepali

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit विश्व (viśva).

Pronunciation

• IPA^(key): [bisːo]
• Phonetic Devanagari: बिस्व

Noun

विश्व • (viśwa)

1. the universe
2. the world

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱিশ্ব (Assamese script)
• ᬯᬶᬰ᭄ᬯ (Balinese script)
• বিশ্ব (Bengali script)
• 𑰪𑰰𑰫𑰿𑰪 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀺𑀰𑁆𑀯 (Brahmi script)
• ဝိၐွ (Burmese script)
• વિશ્વ (Gujarati script)
• ਵਿਸ਼੍ਵ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌿𑌶𑍍𑌵 (Grantha script)
• ꦮꦶꦯ꧀ꦮ (Javanese script)
• 𑂫𑂱𑂬𑂹𑂫 (Kaithi script)
• ವಿಶ್ವ (Kannada script)
• វិឝ្វ (Khmer script)
• ວິຨ຺ວ (Lao script)
• വിശ്വ (Malayalam script)
• ᠸᡳᡧᠣᠸᠠ (Manchu script)
• 𑘪𑘱𑘫𑘿𑘪 (Modi script)
• ᠸᠢᠱᢦ (Mongolian script)
• 𑧊𑧒𑧋𑧠𑧊 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐶𑐱𑑂𑐰 (Newa script)
• ଵିଶ୍ଵ (Odia script)
• ꢮꢶꢯ꣄ꢮ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆴𑆯𑇀𑆮 (Sharada script)
• 𑖪𑖰𑖫𑖿𑖪 (Siddham script)
• විශ‍්ව (Sinhalese script)
• 𑩾𑩑𑩿 𑪙𑩾 (Soyombo script)
• 𑚦𑚮𑚧𑚶𑚦 (Takri script)
• விஶ்வ (Tamil script)
• విశ్వ (Telugu script)
• วิศฺว (Thai script)
• ཝི་ཤྭ (Tibetan script)
• 𑒫𑒱𑒬𑓂𑒫 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨁𑨮𑩇𑨭 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *wíćwas, from Proto-Indo-European *(h₁)wiḱ-wo-s. Cognate with Avestan 𐬬𐬍𐬯𐬞𐬀 (vīspa), Old Persian 𐎻𐎿 (vi-s /⁠visa⁠/), Proto-Slavic *vьśь (“all”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋíɕ.ʋɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋiɕ.ʋɐ/

Adjective

विश्व • (víśva) stem

1. all, every, every one; whole, entire, universal
2. all-pervading or all-containing, omnipresent

Usage notes

Declined as a pronoun, like सर्व (sárva); obsolete in late Vedic and Classical Sanskrit. Accentuated viśvá- in compounds.

Declension

Masculine pronominal a-stem declension of विश्व (víśva)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विश्वः víśvaḥ	विश्वौ / विश्वा¹ víśvau / víśvā¹	विश्वे víśve
Vocative	विश्व víśva	विश्वौ / विश्वा¹ víśvau / víśvā¹	विश्वे víśve
Accusative	विश्वम् víśvam	विश्वौ / विश्वा¹ víśvau / víśvā¹	विश्वान् víśvān
Instrumental	विश्वेन víśvena	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वैः / विश्वेभिः¹ víśvaiḥ / víśvebhiḥ¹
Dative	विश्वस्मै víśvasmai	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वेभ्यः víśvebhyaḥ
Ablative	विश्वस्मात् víśvasmāt	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वेभ्यः víśvebhyaḥ
Genitive	विश्वस्य víśvasya	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वेषाम् víśveṣām
Locative	विश्वस्मिन् víśvasmin	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वेषु víśveṣu
Notes	¹Vedic

Feminine pronominal ā-stem declension of विश्वा (víśvā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विश्वा víśvā	विश्वे víśve	विश्वाः víśvāḥ
Vocative	विश्वे víśve	विश्वे víśve	विश्वाः víśvāḥ
Accusative	विश्वाम् víśvām	विश्वे víśve	विश्वाः víśvāḥ
Instrumental	विश्वया / विश्वा¹ víśvayā / víśvā¹	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वाभिः víśvābhiḥ
Dative	विश्वस्यै víśvasyai	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वाभ्यः víśvābhyaḥ
Ablative	विश्वस्याः víśvasyāḥ	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वाभ्यः víśvābhyaḥ
Genitive	विश्वस्याः víśvasyāḥ	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वासाम् víśvāsām
Locative	विश्वस्याम् víśvasyām	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वासु víśvāsu
Notes	¹Vedic

Neuter pronominal a-stem declension of विश्व (víśva)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विश्वम् víśvam	विश्वे víśve	विश्वानि / विश्वा¹ víśvāni / víśvā¹
Vocative	विश्व víśva	विश्वे víśve	विश्वानि / विश्वा¹ víśvāni / víśvā¹
Accusative	विश्वम् víśvam	विश्वे víśve	विश्वानि / विश्वा¹ víśvāni / víśvā¹
Instrumental	विश्वेन víśvena	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वैः / विश्वेभिः¹ víśvaiḥ / víśvebhiḥ¹
Dative	विश्वस्मै víśvasmai	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वेभ्यः víśvebhyaḥ
Ablative	विश्वस्मात् víśvasmāt	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वेभ्यः víśvebhyaḥ
Genitive	विश्वस्य víśvasya	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वेषाम् víśveṣām
Locative	विश्वस्मिन् víśvasmin	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वेषु víśveṣu
Notes	¹Vedic

Noun

विश्व • (víśva) stem, n

1. the whole world, universe (Atharvaveda etc.)

Declension

Neuter a-stem declension of विश्व (víśva)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विश्वम् víśvam	विश्वे víśve	विश्वानि / विश्वा¹ víśvāni / víśvā¹
Vocative	विश्व víśva	विश्वे víśve	विश्वानि / विश्वा¹ víśvāni / víśvā¹
Accusative	विश्वम् víśvam	विश्वे víśve	विश्वानि / विश्वा¹ víśvāni / víśvā¹
Instrumental	विश्वेन víśvena	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वैः / विश्वेभिः¹ víśvaiḥ / víśvebhiḥ¹
Dative	विश्वाय víśvāya	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वेभ्यः víśvebhyaḥ
Ablative	विश्वात् víśvāt	विश्वाभ्याम् víśvābhyām	विश्वेभ्यः víśvebhyaḥ
Genitive	विश्वस्य víśvasya	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वानाम् víśvānām
Locative	विश्वे víśve	विश्वयोः víśvayoḥ	विश्वेषु víśveṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• विश्वेश्वर (viśveśvara)
• विश्वनाथ (viśvanātha)

Descendants

• → Bengali: বিশ্ব (biśśo) (learned)
• → Hindi: विश्व (viśva) (learned)
• → Punjabi: ਵਿਸ਼ਵ (viśva) (learned)
• → Marathi: विश्व (viśva) (learned)
• → Nepali: विश्व (viśwa) (learned)
• → Telugu: విశ్వము (viśvamu)

References

• Monier Williams (1899) “विश्व”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 992/2.
• Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 562-3