Ekologia agrikulturo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Lvh (diskuto | kontribuoj) |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) formatigo de titoloj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
| (48 mezaj versioj de 26 uzantoj ne montriĝas) | |||
Linio 1:
[[Dosiero:Organic-Logo.svg|eta|Eŭropa emblemo de ekologiaj (biologiaj) nutraĵoj.]]
[[Dosiero:Ecologically grown vegetables.jpg | alternative = Legomoj kultivitaj laŭ ekologia, biologia agrikulturo. | eta | Legomoj kultivitaj laŭ ekologia, biologia agrikulturo.]]
'''Ekologia agrikulturo''' aŭ '''ekoagrikulturo''' estas la produktado de [[nutraĵo]]j kaj aliaj agrikulturaj produktoj, laŭ kiel eble plej [[naturprotekto|naturprotektaj]] metodoj kaj laŭ la scioj de [[ekologio]] kaj [[mediprotekto]]. Celo estas favorigi ne nur la agrosistemon, sed ankaŭ la [[biodiverseco]]n, la biologian vivon de la grundo kaj la biologiajn ciklojn.
== Historio ==
<!-- unuaj paŝoj, kiu kaj en kiu lando?-->
La komenco de la ekologia agrikulturo situas en la [[1920-aj jaroj]]. Sciencajn bazojn prezentis la aŭstra-hungara botanikisto kaj mikrobiologo Raoul Francé en la jaro [[1913]] publikiginte popolscience la verkon ''La vivo en la agro''.
En [[1924]] [[Rudolf Steiner]] okazigis kurson pri [[agrikulturo]] ĉe [[Breslaŭ]], al kiu ĉeestis ĉirkaŭ 100 partoprenantoj. Tiam estiĝis la ideo pri agrikultura [[organismo]], kiun oni trovas nuntempe en ekologia agrikulturo kaj jam de tiam en la [[antropozofio|antropozofa]] [[biodinamika agrikulturo]].
La unuiĝo [[Demeter]] estas la nura reprezentanto de biodinamika ekonomio.
== Metodo ==
Ekzistas apartaj reguloj pri ekologia agrikulturo, kiel ekzemple pri la uzo de kemiaĵoj. Oni rajtas nur uzi apartajn produktojn, kies listo estas ĝisdatigita ĉiujare. Produktoj kiel [[Bacillus thuringiensis]] kutime ne havas konsekvencojn por la homa sano.
==
La diferenco inter [[agroekologio]] kaj [[ekologia agrikulturo]] estas, ke agroekologio postulas radikalan ŝanĝon en kvar proksime ligitaj kampoj: socia, politika, ekonomia kaj ekologia, kaj fundamenta ŝanĝo for de la industria kaj novliberala agrikultura paradigmo.
=== [[sterko|Sterkado]] ===
=== [[damaĝbesto|Damaĝkontrolo]] ===
<!-- kiel trakti damaĝbestojn kaj plantojn?-->
==
===
Ne ekzistas objektive pruveblaj diferencoj inter la [[gusto]] de nutraĵoj el tradicia kaj tiuj el ekologia agrikulturo, kvankam tiuj, kiuj aĉetas ilin estas konvinkitaj pri tio.
==
Dum nutradtesto ĉe [[rato]]j per ekologiaj nutraĵoj, tiuj montris malpli da mortokazoj iom antaŭ aŭ post la naskiĝo kaj pli rapidan pezogajnon de la ratino post la nasko.<ref>Velimirov, A., Plochberger, K., Huspeka, U., Schott, W. (1992): The Influence of Biologically and Conventionally Cultivated Food on the Fertility of Rats. Biologicla Agriculture and Horticulture, Vol. 8, pp. 325-337. [https://web.archive.org/web/20130316061538/http://www.botanischergarten.ch/Food-Zentek/Velimirov-Influence-Biologically-Fertility-1992.pdf] (PDF, angle)</ref>.
Ĉe suĉinfanoj, kiuj ricevis dum la unuaj du jaroj ekologiajn laktaĵojn, kaj kies mamnutrantaj patrinoj nutris sin per ekologiaj laktaĵoj, la risko de ekzemo estis malpli alta. Tio pravis ĉe 64 % de la suĉinfanoj.<ref>Ischa Kummeling, Carel Thijs, Machteld Huber, Lucy P. L. van de Vijver, Bianca E. P. Snijders, John Penders, Foekje Stelma, Ronald van Ree, Piet A. van den Brandt and Pieter C. Dagnelie: ''Consumption of organic foods and risk of atopic disease during the first 2 years of life in the Netherlands.'' in: ''British Journal of Nutrition'', (2008), Nr. 99, pp. 598-605, (doi:10.1017/S0007114).</ref>
==== Ekologia premsigno ====
{{Ĉefartikolo|Ekologia premsigno}}
=== Vivmediaj aspektoj ===
==== Biodiverseco ====
{{Ĉefartikolo|Biodiverseco}}
Ju pli da specioj kune kultivatas en kampoj, des pli produktiva la grundo iĝas. Tia kulturmetodo eĉ plibonigas la grundon jaron post jaro. Tion montris [[G. David Tilman]] per longdaŭra eksperimento, ĉe la universitato ''Saint Paul'' en [[Minesoto]].
La kampoj mastrumitaj per biodiverseco montriĝis duoble ĝis trioble pli produktivaj. [[Biomaso]] disvolviĝis ne nur super la grundsurfaco, sed ankaŭ sub ĝi, kio ebligas malliberigon de la atmosfera CO<sub>2</sub>-o kaj kompenso de la [[forceja efiko]].
===
{{Ĉefartikolo|Klimatŝanĝiĝo}}
==== Grundkonservado ====
=== Ekonomiaj aspektoj ===
En ekologia agrikulturo produktkostoj estas pli altaj, ĉar oni bezonas pli da homa laboro. En la plej multaj landoj ĝi ne ricevas ekonomian aŭ financan helpon, kiuj povus malplialtiĝi la kostojn.
Eblas konsideri, ke ekologiaj agrikulturproduktoj estas pagitaj trioble:
* kiam oni aĉetas ilin,
* kiam oni pagas sian [[akvo]][[fakturo]]n (kiu enhavas sumon por malpolui la akvon),
* kiam
=== Surmerkatigo ===
<!-- kie oni vendas la produktojn?-->
=== Produktkostoj ===
<!-- ĉu pli kostaj ol tradiciaj produktoj?-->
===
* Bio EU, [[Demeter]], Bio Coherence, Nature & Progrès, USDA Organic.
== Aktivuloj ==
* [[Marc Bonfils]]
* [[Masanobu Fukuoka]]
* [[Bill Mollison]]
* [[Vandana Shiva]]
* [[Rudolf Steiner]]
* [[José Bové]]
* [[Dominique Guillet]]
<!--
== Organizaĵoj ==
-->
== Tutmonda disvastiĝo ==
=== Afriko ===
En Afriko la merkato de ekologiaj agrikulturaj produktoj estas ĝenerale tre subevoluinta. Aliflanke, produktado disvolviĝas rapide<ref>{{fr}} ''[http://www.agencebio.org/sites/default/files/upload/documents/4_Chiffres/BrochureCC/CC2014_Monde.pdf Agence Bio] - biologia agrikulturo en la mondo <small>[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.agencebio.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fupload%2Fdocuments%2F4_Chiffres%2FBrochureCC%2FCC2014_Monde.pdf arkivo]</small>''.</ref>.
=== Sud-Ameriko ===
Okaze de la vizito de [[Hugo Chávez]] en la [[Monda Socia Forumo]] fondiĝis en [[Brazilo]] sudamerika altlernejo pri ekologia agrikulturo: ''Escola Latino-Americana de AgroEcologia''.
== Kritiko ==
En septembro 2020, Christophe Brusset, iama oficialulo en la agronutraĵa industrio, denuncis la mankon de superrigardo, kontrolo kaj sankcioj en la merkato de ekologiaj produktoj, kio instigus al fraŭdaj praktikoj de grandaj markoj en la agronutraĵa industrio<ref>{{fr}} Marianne Enault, ''[https://www.lejdd.fr/Societe/ex-cadre-de-lagroalimentaire-il-denonce-les-imposteurs-du-bio-3994511 Prix, mafia, faux certificats : enquête sur "les imposteurs du bio"]'', Le Journal du Dimanche, la 28-an de septembro 2020</ref>.
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
== Vidu ankaŭ ==
* [[Permakulturo]]
* [[Biodinamika agrikulturo]]
<!-- * [[Vetivero]] ... kio??? Forigenda-->
* [[Komunum-apogita agrikulturo]]
* [[Dispecigita frondara ligno]]
* [[WWOOF]]
* [[Agroekologio]]
* [[Agroforstumado]]
* [[Ekovilaĝo]]
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [http://www.worldproutassembly.org/thirty_five_acres.htm Ekzemplo de ekologia agrikulturo sude de Barato pri fruktarboj] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20050307231432/http://www.worldproutassembly.org/thirty_five_acres.htm |date=2005-03-07 }}
* [http://www.fukuokafarmingol.net/index.html Fukuoka metodo]
* {{ citaĵo el la reto
| url = http://web.idrc.ca/fr/ev-30599-201-1-DO_TOPIC.html
| titolo = Agriculture dans le parc métropolitain de La Havane, à Cuba: Centre de recherches pour le développement international (Agrikulturo en la Metropola Parko de Havano, Kubo: Internacia Evolua Esplorcentro)
| alirdato = 2024-04-12
| aŭtoro = Harahi Gamez Rodriguez
| dato = 2004-11-01
| verko = Centre de recherches pour le développement international (CRDI) (Internacia Evolua Esplorcentro)
| lingvo = fr
| arkivurl = https://web.archive.org/web/20141126175036/web.idrc.ca/fr/ev-30599-201-1-DO_TOPIC.html
| arkivdato = 2014-11-26
| citaĵo =
}}
* [http://www.amritabhoomi.org/main.html Amrita Bhumi] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20060502030636/http://www.amritabhoomi.org/main.html |date=2006-05-02 }}
* [https://www.monato.be/2010/009979.php Marie-Ho: FRANCIO: La ekologiaj nutraĵoj de AMAP] [[Monato (gazeto)]] (2010/6 p.22)
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Ekologia agrikulturo]]
[[Kategorio:Agrikulturo]]
| |||