Andreas Gryphius

Andreas GRYPHIUS [andreas GRIfius], aŭ realnome: Andreas GREIF (n. 2-a de oktobro 1616 en Głogów, Silezio, m. samloke 16-a de julio 1664) estis germana verkisto. Li estis grava reprezentanto de la germana Baroko.

Andreas Gryphius
Persona informo
Andreas Gryphius
Naskonomo	Andreas Greif
Naskiĝo	2-an de oktobro 1616 (1616-10-02) en Głogów, Duklando Glogovo,  Reĝlando Bohemio
Morto	16-an de julio 1664 (1664-07-16) (47-jaraĝa) en Głogów
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Apopleksio vd
Religio	luteranismo vd
Lingvoj	germana • latina vd
Ŝtataneco	Germanio vd
Alma mater	Universitato de Lejdeno (1638–1644) vd
Subskribo
Familio
Patro	Paul Greif (en) vd
Patrino	Anna Greif (en) vd
Edz(in)o	Rosina Deutschländer (en) (1649–) vd
Infanoj	Christian Gryphius (en) vd
Profesio
Okupo	dramaturgo poeto-juristo poeto verkisto vd
Verkado
Verkoj	Ĉio estas vana ❦ Larmoj de la patrujo ❦ Homa mizero ❦ Leo Armenius ❦ Katharina von Georgien vd
Membrecoj Membrecoj Fruktodona Societo (1662–) Landstände (en) (syndic (en) ) (1650–) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Malgraŭ la malriĉa genezo, Gryphius estis naturdotita kaj havis multflankan klerecon. Jam en junaĝo agis ol privatan instruiston. Poste enhavis katedron al la universitato de Leiden. En tiu loko konatiĝis kun la teoriojn de la drama arto. Li kombinis antikvaj, holandaj kaj frankaj dramaj modeloj kaj kreis novan tipon de tragedio. Lia dramoj traktas plejparte historiajn tematikojn kaj estis verkataj en la versmezuro de aleksandrino. Motive dominas la stoika idealo de konstanteco (latine constantia) kiu de Gryphius ekaperas kun kristana karaktero, kaj la samtempa motivo de Vanitas, la efemereco de la monda feliĉo. Gryphius respegulas precipe la travivajn suferojn de la Tridekjara Milito en lia verkoj aparte en lia liriko.

Escepte lia inovativa drama arto, kie superis lian idealojn Seneko, Joost van den Vondel kaj Pierre Corneille, Gryphius restis kohera kun la samtempa poetiko en liaj Odoj kaj Sonetoj . Ekde 1657 li verkis tragediojn kun burĝaj protagonistoj ke estis kontraŭ la tiutempa poetiko. 1662 li membriĝis en la Fruktodona Societo, grupo de verkistoj, kiuj volis renovigi la germanan lingvon.

Listo de verkoj

• Sonette (sonetoj, 1637 kaj 1643)
• Epigrammata (epigramoj, 1643)
• Oden (odoj, 1643)
• Olivetum (eposo, 1646)
• Absurda Comica oder Herr Peter Squenz (burlesko, 1658)
• Großmütiger Rechts-Gelehrter oder Sterbender Aemilius Paulus Papinianus (tragedio,1659)
• Horribilicribrifax (komedio, 1663)

Tio aperis en Esperanto

Larmoj pri la patrio ; Vespero ; Pri la festo de l’reviviĝinta Savanto aŭ Sankta Pasko-tago ; Pri la portreto de Nikolao Koperniko.
En: Germana Antologio. – Gerlingen : Bleicher, 1985. – p. 291-292

Vespero ; Homa mizero ; Al la mondo.
En: Übertragungen = Transkondukoj. – Messkirch : Gmeiner, 1988. – p. 17-19

Vidu ankaǔ

• 496 Gryphia

Eksteraj ligiloj

• http://www.uni-essen.de/literaturwissenschaft-aktiv/Vorlesungen/lyrik/gryphius.htm Arkivigite je 2006-02-09 per la retarkivo Wayback Machine
• http://www.litlinks.it/g/gryphius_a.htm Arkivigite je 2006-03-01 per la retarkivo Wayback Machine
• http://www.gasl.org/refbib/Gryphius__Horribilicribrifax.pdf Arkivigite je 2006-07-14 per la retarkivo Wayback Machine