Lilialoj

La lilialoj (latine Liliales) estas planta ordo el unukotiledonaj angiospermoj. Tiu ordo enhavas 10 familiojn, ĉirkaŭ 70 genrojn kaj preskaŭ 1800 speciojn. Ĝia tipa genro estas lilio.

Kiel legi la taksonomion Lilialoj
Lilium martagon
Biologia klasado
Regno: plantoj Plantae Subregno: trakeofitoj Tracheophyta Superdivizio: spermatofitoj Spermatophyta Divizio: angiospermoj Angiospermae Klaso: unukotiledonoj Liliopsida Ordo: lilialoj Liliales Perleb (1826)
Tipa genro
lilio Lilium L.
Aliaj Vikimediaj projektoj

En tiu ordo, oni trovas interalie la lilion, la tulipon, la trilion, aŭ la smilakon.

Taksonomio

Laŭ la 4-a klasifiko de la Angiosperma Filogeneza Grupo (angle Angiosperm Phylogeny Group, mallonge AFG), la lilialoj konsistas el la jenaj dek familioj:

• Alstroemeriaceae
• Campynemataceae
• Kolĥikacoj Colchicaceae
• Corsiaceae
• Liliacoj Liliaceae
• Melantiacoj Melanthiaceae
• Petermanniaceae
• Philesiaceae
• Ripogonaceae
• Smilakacoj Smilacaceae

Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (7 maj. 2020), jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj:

• Angiospermae - angiospermoj
  • Liliales Perleb - lilialoj
    • Alstroemeriaceae Dumort. - alstremeriacoj
      • Alstroemeria L. - alstremerio
      • Bomarea Mirb. - bomareo
      • Drymophila R. Br. - drimofilo
      • Luzuriaga Ruiz & Pav. - luzuriago
      • Schickendantziella - ŝikendancielo
    • Campynemataceae Dumort. - kampinemacoj
      • Campynema Labill. - kampinemo
      • Campynemanthe Baill. - kampinemanto
    • Colchicaceae DC. - kolĥikacoj
      • Androcymbium Willd. - androcimbio
      • Baeometra Salisb. ex Endl. - beometro
      • Burchardia R. Br. - burkardio
      • Camptorrhiza Hutch. - kamptorizo
      • Colchicum L. - kolĥiko
      • Disporum Salisb. - disporo
      • Gloriosa L. - gloriozo
      • Hexacyrtis Dinter - heksacirtido
      • Iphigenia Kunth - ifigenio
      • Kuntheria Conran & Clifford - kunterio
      • Littonia Hook. - litonio
      • Merendera Ramond - merendero
      • Ornithoglossum Salisb. - ornitogloso
      • Sandersonia Hook. - sandersonio
      • Schelhammera R. Br. - ŝelhamero
      • Tripladenia D. Don - tripladenio
      • Uvularia L. - uvulario
      • Wurmbea Thunb. - vurmbeo
    • Corsiaceae Becc. - korsiacoj
      • Arachnitis Phil. - araknito
      • Corsia Becc. - korsio
      • Corsiopsis - korsiopso
    • Liliaceae Juss. - liliacoj
      • Amana Honda - amanao*
      • Calochortus Pursh - kalokorto
      • Cardiocrinum (Endl.) Lindl. - kardiokrino
      • Clintonia Raf. - klintonio
      • Erythronium L. - eritronio
      • Fritillaria L. - fritilario
      • Gagea Salisb. - gageo
      • Lilium L. - lilio
      • Lloydia Salisb. ex Rchb. - lojdio**
      • Medeola L. - medeolo
      • Nomocharis Franch. - nomokarito
      • Notholirion Wall. ex Boiss. - notolirio
      • Oakesiella Small - oaksielo
      • Prosartes D. Don - prozarto
      • Pseudogaltonia - pseŭdogaltonjo
      • Scoliopus Torr. - skoliopodo
      • Streptopus Michx. - streptopodo
      • Tricyrtis Wall. - tricirtido
      • Tulipa L. - tulipo
    • Melanthiaceae Batsch ex Borkh. - melantiacoj
      • Amianthium A. Gray - amiantio
      • Anticlea Kunth - antikleo*
      • Chamaelirium Willd. - kamelirio
      • Chionographis Maxim. - kionografido
      • Helonias L. - helonio
      • Heloniopsis A. Gray - heloniopso
      • Melanthium - melantio
      • Paris L. - pariso
      • Pseudotrillium - pseŭdotrilio
      • Schoenocaulon A. Gray - skenokaŭlo
      • Stenanthium (A. Gray) Kunth - stenantio
      • Toxicoscordion - toksikoskordio
      • Trillium L. - trilio
      • Veratrum L. - veratro
      • Xerophyllum Michx. - kserofilo
      • Ypsilandra Franch. - ipsilandro
      • Zigadenus Michx. - zigadeno
    • Petermanniaceae Hutch. - petermaniacoj
      • Petermannia F. Muell. - petermanio
    • Philesiaceae Dumort. - fileziacoj
      • Lapageria Ruiz & Pav. - lapaĝerio
      • Philesia Comm. ex Juss. - filezio
    • Rhipogonaceae Conran & Clifford - ripogonacoj
      • Rhipogonum J.R. Forst. & G. Forst. - ripogono
    • Smilacaceae Vent. - smilakacoj
      • Heterosmilax - heterosmilako
      • Smilax L. - smilako

*genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.

**genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.

Referencoj

• Vinnersten, A.; K. Bremer (2001). “Age and biogeography of major clades in Liliales”, American Journal of Botany (en) 88 (9), p. 1695–1703. doi:10.2307/3558415. 
• Sen, Sumitra (1975). “Cytotaxonomy of Liliales”, Feddes Repertorium (en) 86 (5), p. 255–305. doi:10.1002/fedr.19750860502. 
• Rudall, P.; et al. (2000) “Consider the lilies: systematics of Liliales”, Monocots: Systematics and evolution (Proceedings of the Second International Conference on the Comparative Biology of the Monocotyledons, Sydney, Australia 1998) (angle), p. 347–359.