Oranje-Nassau
La dinastio Oranje-Nassau, en Esperanto Oranĝo-Nasaŭo, estas la nomo de la reganta reĝa familio de Nederlando.
| Oranje-Nassau | ||
|---|---|---|
| Dinastio | ||
| ||
| Blazono | ||
| dinastio • nobela familio • reĝa dinastio | ||
| Lando | Sankta Romia Imperio • Hispana Imperio • Habsburga Nederlando • Respubliko de la Sep Unuiĝintaj Provincoj • Reĝlando de Nederlando vd | |
| Dinastiaj rilatoj | ||
| Fondinto | Vilhelmo la 1-a de Oranje-Nassau vd | |
| Branĉo de | Nassau vd | |
| Regadoj | ||
Princoj de Princlando Orange 
| ||
| Dum | 1530–1713 fakte; titole ĝis nun | |
Stadhouder de Nederlando 
| ||
| Dum | 1559–1795 (kun paŭzoj) | |
| Reĝoj de Nederlando
| ||
| Dum | 1815–nun | |
| Granddukoj de Luksemburgo | ||
| Dum | 1815–1890 | |
Dukoj de Limburgo 
| ||
| Dum | 1839–1866 | |
| Reĝo de Anglio, Skotlando kaj Irlando | ||
| Vilhelmo la 3-a | ||
| Dum | 1689–1702 | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Etimologio
redaktiOrigine la nederlanda nomo Oranje aŭ germane Oranien venas de la burgonja graflando Orange, pli poste princlando Orange, kun ĉefurbo Orange (esperantlingve Oranĝo[1]; nomata en la antikva tempo Arausio) en la ebenaĵo de la rivero Rodano en nuntempa Francio – en Esperantujo tiu dinastio nomeblas Oranĝo.
Historio
redaktiLa dukoj de Nassau devenas el regiono de centra Germanio nuntempe apartenanta al la germania federacia lando Hesio. Ekde la jaro 1420 la dinastio Nassau respektive ties ano grafo Engelbrecht la 1-a de Nassau-Dillenburg havis vastajn posedaĵojn en la nuna Nederlando, kaj iĝis regantoj de Nederlando reprezente de la hispanaj reĝoj, al kies imperio apartenis la nederlandaj teritorioj. Ekde la jaro 1530 la dinastio Nassau ankaŭ transprenis la titolon de princoj de Oranĝo. Inter 1568 kaj 1584 la posteulo Vilhelmo de Nassau-Dillenburg, grafo de Oranĝo, kuniniciatis kaj gvidis la batalon de nederlandanoj kontraŭ la hispanaj okupantoj, nomata “okdekjara milito„ (1568 ĝis 1648 – la lastaj tridek el tiuj jaroj konsidereblas parto de la eŭropa tridekjara milito).
Nuntempe
redaktiPost lia heredo kaj la dinastio Oranje-Nassau kaj la dinastio Hohencolernoj-Prusio havas la titolon princo de Oranĝo. En la dinastio Oranje-Nassau la titolo princo de Oranĝo intertempe tradicie estas titolo de la nederlanda tronheredonto.
Ne nur en la nederlanda aŭ en Esperanto la dinastia nomo sone similas al tiu de oranĝa koloro – tial tiu koloro, kaj ne tiuj de la nacia flago, iĝis la tradicia koloro de nederlandanoj aparte fieremaj pri sia lando, ekzemple nuntempe membroj aŭ subtenantoj de la nederlanda teamo de sportistoj en Olimpikoj aŭ aliaj internaciaj ĉampionadoj.
Vidu ankaŭ
redakti- Oranĝo (Francio) - Provenca urbo
- Oranĝo (rivero) - rivero en Sud-Afriko
- Oranĝa Liberŝtato (ankaŭ Oranĝio) eksa provinco en Sud-Afriko