Malta Ordeno: Malsamoj inter versioj

Premioj
	Gold medal for civil merit (en) ; Medaglia di pubblica benemerenza della Protezione civile (it) ; vd

Partoj
	Granda Majstro de la Malta Ordeno, Knight of the Sovereign Military Order of Malta (en) kaj Dame Grand Cross of Honour and Devotion of the Order of Saint John (en) vd

Suverena Milita/Kavalira Hospitala Ordeno de Sankta Johano de Jerusalemo de Rodoso kaj de Malto
	itale Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta
	Blazono de la Malta Ordeno - centre la malta kruco
subjekto de internacia juro ; hospicordeno ; kavalira ordeno ; Katolika religia ordeno
Komenco	antaŭ mil jaroj
Antaŭe	Ordeno de Johanitoj vd
Geografia situo	41° 54′ 19″ N, 12° 28′ 50″ O (mapo)41.9054112.48061Koordinatoj: 41° 54′ 19″ N, 12° 28′ 50″ O (mapo)
Lando(j)	Usono • Italio • Malto vd
Sidejo	Palestino - Kipro - Rodoso - Malto
itale Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta (Latio)
	Suverena Milita/Kavalira Hospitala Ordeno de Sankta Johano de Jerusalemo de Rodoso kaj de Malto
Moto	Tuitio fidei; et obsequium pauperum; Defendo de la kredo; kaj asistado al la senhavuloj
Lingvoj	itala lingvovd
Filioj	Nuns of the Order of St. John of Jerusalem (en) vd
Partoj
	Granda Majstro de la Malta Ordeno, Knight of the Sovereign Military Order of Malta (en) kaj Dame Grand Cross of Honour and Devotion of the Order of Saint John (en) vd
Posedatoj	Magistral Palace (en) ; Grand Prior's Palace (en) ; Villa Malta (en) ; Villa Pagana (en) ; Villa del Priorato di Malta (en) ; Castello di Punta Pagana (en) ; Castle of the Knights Hospitaller in Magione (en) vd
Premioj
	Gold medal for civil merit (en) ; Medaglia di pubblica benemerenza della Protezione civile (it) ; vd
Retejo	Oficiala retejo
	v • d • r

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Nuna versio ekde 19:35, 2 okt. 2024

La Malta Ordeno aŭ Ordeno de Malto aŭ Suverena Ordeno de la Maltaj Kavaliroj estas kvazaŭ-ŝtata suverena subjekto de la internacia juro, sen ŝtata teritorio.

Ĝia plena nomo estas en la itala lingvo Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta (Suverena Milita/Kavalira Hospitala Ordeno de Sankta Johano de Jerusalemo de Rodoso kaj de Malto). La itala estas la oficiala lingvo de la ordeno. Ĝia valuto estas la eskudo (1 Scudo = 12 Tari = 240 Grani). De 1961 ĝi (denove) stampas proprajn monerojn, de 1966 ĝi eldonas poŝtmarkojn.

Historio

La kavalira ordeno estis fondita antaŭ mil jaroj en Jerusalemo. Kiam krucmilitistoj estis forpelitaj el Palestino, anoj de la ordeno translokiĝis al Kipro, poste devis foriri denove al Rodoso kaj fine setliĝis en Malto, kiu kromnomis la organizaĵon. Tie ili prosperis ĝis 1798 kiam Napoleono okupis la insulon kaj forpelis la kavalirojn^[1].

Helpo venis subite kaj neatendite — el Rusio. Tie en novembro de 1796 surtroniĝis Paŭlo la 1-a, malfeliĉa filo de Ekaterina la 2-a. Li okupis la tronon jam 42-jara, pasiginte jardekojn kiel neamata filo en la ombro de sia brila patrino. Paŭlo sentis ke li vane malŝparis preskaŭ la tutan vivon, do hastis plenumi ĉion, elpensitan dum kvar jardekoj. La persono inteligenta, erudicia kaj idealisma, li estis ege ambicia kaj konsideris sin savinto de Eŭropo kontraŭ la malnobla revolucia pesto. Kaj jen aperis unika ŝanco — la Malta ordeno pene serĉis subtenon. Paŭlo la 1-a donis ĝin kaj en decembro 1798 la ordeno elektis ĝin la granda magistro. Tio estis la unua kaj lasta fojo, kiam la ortodoksa imperiestro iĝis reganto de la katolika ordeno. La malta kruco aperis eĉ sur la rusia blazono^[1].

Paŭlo invitis la kavalirojn en la Rusian imperion kaj ili venis amase kaj alportis kun si ordenajn relikvaĵojn. Ili setliĝis en la Prioritata palaco, konstruita por ili en Gatĉino apud Sankt-Peterburgo, ne malproksime de la imperiestra Gatĉina palaco. Sed la revoj de la rusia imperiestro pri unuiĝo de katolikismo kaj ortodoksismo, Eŭropo kaj Azio, ne plenumiĝis. En marto 1801 Paŭlo la 1-a estis murdita en sia kastelo Miĥajlovskijs. Lia filo Aleksandro la 1-a nuligis multajn decidojn de la patro, inkluzive la kavaliran eksperimenton. La malta kruco malaperis de la rusia blazono, la kavaliroj foriris al Eŭropo, ĉesis revoj pri unuiĝo de la Okcidento kaj Oriento^[1].

Agado

Ĝi havas proksimume 13 500 membrojn kaj 80 000 volontulojn en 120 landoj, kiuj nomiĝas "damoj" kaj "kavaliroj", kiuj organizas bonfaran laboron en la propra lando kaj medicinan helpon en la tuta mondo^[2] kaze de naturaj katastrofoj aŭ konfliktoj. Ĝi havas 46 naciajn asociojn, sekciojn^[2].

Ambasadaj rilatoj estas kun 93 ŝtatoj, daŭraj reprezentejoj ĉe ses pliaj. Ĝia sidejo estas en du domoj en Romo, ĉe adresoj Via Condotti 68 kaj Piazza dei Cavalieri di Malta 4, kiuj havas eksterteritorian statuson kaj ne apartenas al Italio.

Reganto estas la grandmajstro, elektata por tutviva oficado de la ŝtata konsilio. La (latina) devizo de la ordeno estas Tuitio Fidei et Obsequium Pauperum (protekto de la fido kaj zorgo pri malriĉuloj). La aŭtomobilkodo de la ordeno estas SMOM.

La ordeno laŭvice rezidis en Palestino, Kipro, Rodoso kaj Malto, kie ĝi regis ĝis 1798. Tiam Napoleono senbatale konkeris la insulon, kies posedantoj laŭ siaj reguloj ne rajtis batali kontraŭ aliaj kristanoj. Plej multaj elmigris al Rusio. En la 19-a jarcento la ordeno establis la nunan sidejon en Romo.

En la jaro 1538 dum la reformacio disiĝis de la Maltanoj la protestantaj membroj, kiuj ek de tiam laboras en la protestanta fratorganizaĵo sub la nomo Ordeno de Johanitoj.

Krak des Chevaliers
en Sirio
Flago de la ordeno

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

https://www.orderofmalta.int
https://www.orderofmalta.int/diplomatic-activities/bilateral-relations/
http://www.chivalricorders.org/orders/smom/maltasov.htm artikolo pri la jura situacio de la ordeno angle
http://www.guidetomalta.net/knights_of_malta.htm Arkivigite je 2007-05-27 per la retarkivo Wayback Machine The Knights of Malta - Article from KM Magazine angle
https://www.youtube.com/watch?v=6WQHtkN5mA4 Palazzo Malta angle
Stanislavo Belov (2018-07-28) Romantika adiaŭo al Vieno (esperante). Blogger. Arkivita el la originalo je 2019-03-22. Alirita 2019-03-22 . (inkluzivas historion de la ordeno kaj ĝia preĝejo en Vieno)

Referencoj

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Stanislavo Belov (2018-07-28) Romantika adiaŭo al Vieno (esperante). Blogger. Arkivita el la originalo je 2019-03-22. Alirita 2019-03-22 .
↑ ^2,0 ^2,1 (plurlingva) Suverena Ordeno de Malto

Malta Ordeno en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Malta Ordeno en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

[stano-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Stanislavo Belov (2018-07-28) Romantika adiaŭo al Vieno (esperante). Blogger. Arkivita el la originalo je 2019-03-22. Alirita 2019-03-22 .

[:0-2] 2,0 ^2,1 (plurlingva) Suverena Ordeno de Malto

[1]

[2]

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
+{{Informkesto organizaĵo
-[[Dosiero:Blason Ordre Malte 3D.svg|eta|dekstra|<center>blazono de la Malta Ordeno - centre la [[malta kruco]]]]
+| nomo = {{lang-it|Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta}}
-La '''Malta Ordeno''' aŭ '''ordeno de Malto''' estas kvazaŭ-ŝtata suverena subjekto de la interpopola juro, sen ŝtata teritorio.
+| eonomo            = Suverena Milita/Kavalira Hospitala '''[[Ordeno]] de [[Sankta Johano]] de [[Jerusalemo]] de [[Rodoso]] kaj de [[Malto]]
+| bildo             = Croix-de-Malte.svg
-Ĝia plena nomo estas en la [[itala lingvo]] '''Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta''' (Suverena Milita/Kavalira Hospitala [[Ordeno]] de Sankta Johano de [[Jerusalemo]] de Rodiso kaj Malto).
+| bildo_priskribo   = Blazono de la Malta Ordeno - centre la [[malta kruco]]
+| grandeco de bildo =
+| tipo              =
+| celo              =
+| moto              = ''Tuitio fidei<br> et obsequium pauperum''<br>Defendo de la kredo<br> kaj asistado al la senhavuloj
+| agareo            =
+| agmetodo          =
+| fondodato         = antaŭ mil jaroj
+| latitudo          =
+| longitudo         =
+| regiono-ISO       = IT-RM
+| situo sur mapo    =
+| mapo              =
+| mteksto           =
+| sidejo            = [[Palestino]] - [[Kipro]] - [[Rodoso]] - [[Malto]]
+| estro             =
+| estro1            =
+| estro1_tipo       =
+| fondintoj         =
+| elstaruloj        =
+| buĝeto            =
+| buĝetfonto        =
+| dungitaro         =
+| lingvoj           =
+| TTT-ejo           =
+| twitter           =
+| notoj             =
+| ĝisdatigo         =
+| Mapo en angulo    =
+| angula mapo       =
+| aldono            =
+| dosiero           =
+| stilo             =
+| angulo            =
+| angula stilo      =
+| angula larĝo      =
+}}
+La '''Malta Ordeno''' aŭ '''Ordeno de Malto''' aŭ '''Suverena Ordeno de la Maltaj Kavaliroj''' estas kvazaŭ-ŝtata suverena subjekto de la [[internacia juro]], sen ŝtata teritorio.
+Ĝia plena nomo estas en la [[itala lingvo]] '''Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta''' (Suverena Milita/Kavalira Hospitala '''[[Ordeno]] de [[Sankta Johano]] de [[Jerusalemo]] de [[Rodoso]] kaj de [[Malto]]''').
 La itala estas la oficiala lingvo de la ordeno.
 Ĝia [[valuto]] estas la eskudo (1 ''Scudo'' = 12 ''Tari'' = 240 ''Grani'').
@@ Linio 8: / Linio 50: @@
 == Historio ==
-La kavalira ordeno estis fondita antaŭ mil jaroj en [[Jerusalemo]]. Kiam [[Krucmilitoj|krucmilitistoj]] estis forpelitaj el [[Palestino]], anoj de la ordeno translokiĝis al [[Kipro]], poste devis foriri denove al [[Rodiso]] kaj fine setliĝis en [[Malto]], kiu kromnomis la organizaĵon. Tie ili prosperis ĝis [[1798]] kiam [[Napoleono Bonaparte|Napoleono]] okupis la insulon kaj forpelis la kavalirojn<ref name="stano">{{citaĵo el la reto
+La kavalira ordeno estis fondita antaŭ mil jaroj en [[Jerusalemo]]. Kiam [[Krucmilitoj|krucmilitistoj]] estis forpelitaj el [[Palestino]], anoj de la ordeno translokiĝis al [[Kipro]], poste devis foriri denove al [[Rodoso]] kaj fine setliĝis en [[Malto]], kiu kromnomis la organizaĵon. Tie ili prosperis ĝis [[1798]] kiam [[Napoleono Bonaparte|Napoleono]] okupis la insulon kaj forpelis la kavalirojn<ref name="stano">{{citaĵo el la reto
 | url = http://stanobelov.blogspot.com/2018/07/romantika-adiauo-al-vieno.html
 | titolo = Romantika adiaŭo al Vieno
@@ Linio 29: / Linio 71: @@
 | paĝoj =
 | lingvo = eo
-| lingvo2=
+| lingvo2 =
-| lingvo3=
+| lingvo3 =
-| arkivurl = http://www.webcitation.org/7742pqEso
+| arkivurl = https://www.webcitation.org/7742pqEso?url=http://stanobelov.blogspot.com/2018/07/romantika-adiauo-al-vieno.html
 | arkivdato = 2019-03-22
 | citaĵo =
 }}</ref>.
 Helpo venis subite kaj neatendite — el Rusio. Tie en novembro de [[1796]] surtroniĝis [[Paŭlo la 1-a (Rusio)|Paŭlo la 1-a]], malfeliĉa filo de [[Katerina la 2-a (Rusio)|Ekaterina la 2-a]]. Li okupis la tronon jam 42-jara, pasiginte jardekojn kiel neamata filo en la ombro de sia brila patrino. Paŭlo sentis ke li vane malŝparis preskaŭ la tutan vivon, do hastis plenumi ĉion, elpensitan dum kvar jardekoj. La persono inteligenta, erudicia kaj idealisma, li estis ege ambicia kaj konsideris sin savinto de [[Eŭropo]] kontraŭ la malnobla revolucia pesto. Kaj jen aperis unika ŝanco — la Malta ordeno pene serĉis subtenon. Paŭlo la 1-a donis ĝin kaj en decembro [[1798]] la ordeno elektis ĝin la granda magistro. Tio estis la unua kaj lasta fojo, kiam la [[Ortodoksismo|ortodoksa]] imperiestro iĝis reganto de la katolika ordeno. La malta kruco aperis eĉ sur la [[Blazono de Rusio|rusia blazono]]<ref name="stano"/>.
-Paŭlo invitis la kavalirojn en la [[Rusia imperio|Rusian imperion]] kaj ili venis amase kaj alportis kun si ordenajn relikvaĵojn. Ili setliĝis en la Priorata palaco, konstruita por ili en [[Gatĉino]] apud [[Sankt-Peterburgo]], ne malproksime de la imperiestra Gatĉina palaco. Sed la revoj de la rusia imperiestro pri unuiĝo de katolikismo kaj ortodoksismo, Eŭropo kaj Azio, ne plenumiĝis. En marto [[1801]] Paŭlo la 1-a estis murdita en sia kastelo Miĥajlovskijs. Lia filo [[Aleksandro la 1-a (Rusio)|Aleksandro la 1-a]] nuligis multajn decidojn de la patro, inkluzive la kavaliran eksperimenton. La [[malta kruco]] malaperis de la rusia blazono, la kavaliroj foriris al Eŭropo, ĉesis revoj pri unuiĝo de la Okcidento kaj Oriento<ref name="stano"/>.
+Paŭlo invitis la kavalirojn en la [[Rusia imperio|Rusian imperion]] kaj ili venis amase kaj alportis kun si ordenajn relikvaĵojn. Ili setliĝis en la ''Prioritata palaco'', konstruita por ili en [[Gatĉino]] apud [[Sankt-Peterburgo]], ne malproksime de la imperiestra Gatĉina palaco. Sed la revoj de la rusia imperiestro pri unuiĝo de katolikismo kaj ortodoksismo, Eŭropo kaj Azio, ne plenumiĝis. En marto [[1801]] Paŭlo la 1-a estis murdita en sia kastelo Miĥajlovskijs. Lia filo [[Aleksandro la 1-a (Rusio)|Aleksandro la 1-a]] nuligis multajn decidojn de la patro, inkluzive la kavaliran eksperimenton. La [[malta kruco]] malaperis de la rusia blazono, la kavaliroj foriris al Eŭropo, ĉesis revoj pri unuiĝo de la Okcidento kaj Oriento<ref name="stano"/>.
 == Agado ==
 Ĝi havas proksimume 13 500 membrojn kaj 80 000 volontulojn en 120 landoj, kiuj nomiĝas "damoj" kaj "kavaliroj", kiuj organizas bonfaran laboron en la propra lando kaj medicinan helpon en la tuta mondo<ref name=":0">(plurlingva) [https://www.orderofmalta.int/sovereign-order-of-malta/national-institutions/ Suverena Ordeno de Malto]</ref> kaze de naturaj katastrofoj aŭ konfliktoj. Ĝi havas 46 naciajn asociojn, sekciojn<ref name=":0" />.
@@ Linio 50: / Linio 91: @@
 La [[internacia aŭtosigno|aŭtomobilkodo]] de la ordeno estas SMOM.
-La ordeno laŭvice rezidis en [[Palestino]], [[Kipro]], [[Rodiso]] kaj [[Malto]], kie ĝi regis ĝis [[1798]]. Tiam [[Napoléon Bonaparte|Napoleono]] senbatale konkeris la insulon, kies posedantoj laŭ siaj reguloj ne rajtis batali kontraŭ aliaj [[kristanismo|kristanoj]]. Plej multaj elmigris al [[Rusio]]. En la [[19-a jarcento]] la ordeno establis la nunan sidejon en Romo.
+La ordeno laŭvice rezidis en [[Palestino]], [[Kipro]], [[Rodoso]] kaj [[Malto]], kie ĝi regis ĝis [[1798]]. Tiam [[Napoléon Bonaparte|Napoleono]] senbatale konkeris la insulon, kies posedantoj laŭ siaj reguloj ne rajtis batali kontraŭ aliaj [[kristanismo|kristanoj]]. Plej multaj elmigris al [[Rusio]]. En la [[19-a jarcento]] la ordeno establis la nunan sidejon en Romo.
 En la jaro [[1538]] dum la reformacio disiĝis de la Maltanoj la protestantaj membroj, kiuj ek de tiam laboras en la protestanta fratorganizaĵo sub la nomo [[Ordeno de Johanitoj]].
 <gallery>
-Dosiero:Krak des Chevaliers 01.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Zamek_ [[_Krak_ _des_ _Chevaliers_]] w [[Sirio|_Syrii_]] -->
+Dosiero:Krak des Chevaliers 01.jpg|<center>''[[Krak des Chevaliers]]'' <br /> en [[Sirio]]
-Dosiero:Smom.gif|Flago de la ordeno
+Dosiero:Flag of the Sovereign Military Order of Malta.svg|<center>Flago de la ordeno
 </gallery>
+{{-}}
-<br clear=all>
 == Vidu ankaŭ ==
+* [[Ave Crux Alba]], himno
 * [[Brandenburga Johanitordeno]]
 * [[Kavalira ordeno]]
@@ Linio 65: / Linio 107: @@
 == Eksteraj ligiloj ==
-* http://www.orderofmalta.org <!-- Oficiala retejo de la Suverena Ordeno de Malto -->
+* https://www.orderofmalta.int <!-- Oficiala retejo de la Suverena Ordeno de Malto -->
-* http://www.orderofmalta.org/attdiplomatica.asp?idlingua=1 <!-- 94 ŝtatoj -->
+* https://www.orderofmalta.int/diplomatic-activities/bilateral-relations/ <!-- 108 ŝtatoj -->
-* http://www.chivalricorders.org/orders/smom/maltasov.htm artikolo pri la jura situacio de la ordeno (angle)
+* http://www.chivalricorders.org/orders/smom/maltasov.htm artikolo pri la jura situacio de la ordeno {{en}}
-* http://www.guidetomalta.net/knights_of_malta.htm The Knights of Malta - Article from KM Magazine (angle)
+* http://www.guidetomalta.net/knights_of_malta.htm {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20070527065555/http://www.guidetomalta.net/knights_of_malta.htm |date=2007-05-27 }} The Knights of Malta - Article from KM Magazine {{en}}
-* https://www.youtube.com/watch?v=6WQHtkN5mA4 Palazzo Malta (angle)
+* https://www.youtube.com/watch?v=6WQHtkN5mA4 Palazzo Malta {{en}}
 * {{citaĵo el la reto
 | url = http://stanobelov.blogspot.com/2018/07/romantika-adiauo-al-vieno.html
 | titolo = Romantika adiaŭo al Vieno
@@ Linio 91: / Linio 133: @@
 | paĝoj =
 | lingvo = eo
-| lingvo2=
+| lingvo2 =
-| lingvo3=
+| lingvo3 =
-| arkivurl = http://www.webcitation.org/7742pqEso
+| arkivurl = https://www.webcitation.org/7742pqEso?url=http://stanobelov.blogspot.com/2018/07/romantika-adiauo-al-vieno.html
 | arkivdato = 2019-03-22
 | citaĵo =
@@ Linio 99: / Linio 141: @@
 == Referencoj ==
-{{referencoj}}
+{{Referencoj}}
-{{projektoj}}
+{{Projektoj}}
+[[Kategorio:Malta Ordeno| ]]
 [[Kategorio:Sankta Johano| ]]
-[[Kategorio:Ordenoj]]
+[[Kategorio:Militordenoj]]
 [[Kategorio:Katolikismo]]
+[[Kategorio:Historio de Rodiso]]