Tago de la Galega Beletro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [atendante kontrolon] |
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.6 |
|||
| (2 mezaj versioj de 2 uzantoj ne montriĝas) | |||
| Linio 5: | Linio 5: | ||
La Tago de la Galega Beletro estas oficiala festotago en la [[aŭtonoma komunumo]] [[Galegio]]. Hispanlingvaj ĵurnaloj aperigas siajn kovrilojn en la galega (nur la kovrilojn) kaj oni kutime okazigas manifestacion en [[Santiago de Compostela]] por defendi tiun ĉi lingvon. La galega lingvo, el lingvistika vidpunkto loka varianto de la galega-portugala lingvo, suferadis drastan perdon de parolantoj en la lastaj jardekoj<ref>http://www.consellodacultura.org/arquivos/cdsg/loia/socio.php?idioma=1&id=3</ref>. Solenaĵoj, prelegoj kaj diversaj aktivaĵoj okazas dum la tuta semajno, tiel ke oni ofte parolas pri la ''Semajno de la Galega Beletro''. Unu el la plej konataj okazaĵoj estas la tiel nomata Correlingua (Lingvokurado), amase partoprenata de ĉiuaĝaj homoj<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.correlingua.org/main.aspx?ApartId=1 |titolo=Arkivita kopio |alirdato=2012-04-26 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20090624210115/http://www.correlingua.org/main.aspx?ApartId=1 |arkivdato=2009-06-24 }}</ref>. |
La Tago de la Galega Beletro estas oficiala festotago en la [[aŭtonoma komunumo]] [[Galegio]]. Hispanlingvaj ĵurnaloj aperigas siajn kovrilojn en la galega (nur la kovrilojn) kaj oni kutime okazigas manifestacion en [[Santiago de Compostela]] por defendi tiun ĉi lingvon. La galega lingvo, el lingvistika vidpunkto loka varianto de la galega-portugala lingvo, suferadis drastan perdon de parolantoj en la lastaj jardekoj<ref>http://www.consellodacultura.org/arquivos/cdsg/loia/socio.php?idioma=1&id=3</ref>. Solenaĵoj, prelegoj kaj diversaj aktivaĵoj okazas dum la tuta semajno, tiel ke oni ofte parolas pri la ''Semajno de la Galega Beletro''. Unu el la plej konataj okazaĵoj estas la tiel nomata Correlingua (Lingvokurado), amase partoprenata de ĉiuaĝaj homoj<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.correlingua.org/main.aspx?ApartId=1 |titolo=Arkivita kopio |alirdato=2012-04-26 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20090624210115/http://www.correlingua.org/main.aspx?ApartId=1 |arkivdato=2009-06-24 }}</ref>. |
||
Aliflanke, la plej gravaj galegaj eldonejoj publikigas studojn verkitajn de fakuloj pri la tiujara omaĝata verkisto, tiel kontribuante al disvastigo de profundaj esploroj pri figuroj de la galega beletro. |
Aliflanke, la plej gravaj galegaj eldonejoj publikigas studojn verkitajn de fakuloj pri la tiujara omaĝata verkisto, tiel kontribuante al disvastigo de profundaj esploroj pri figuroj de la galega beletro. |
||
== Historio == |
== Historio == |
||
[[Dosiero:Diadasletras18d.jpg|eta| |
[[Dosiero:Diadasletras18d.jpg|eta|300ra|2018.]] |
||
La 20an de marto [[1963]] tri membroj de la Reĝa Galega Akademio, Manuel Gómez Román, Xesús Ferro Couselo kaj Francisco Fernández del Riego prezentis en tiu institucio la proponon festi la 17an de majo por kunigi la "efektivajn korbatojn de la intelekta galega aktivado"<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.realacademiagalega.org/letras-historia |titolo=Arkivita kopio |alirdato=2012-04-26 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20120507181631/http://www.realacademiagalega.org/letras-historia |arkivdato=2012-05-07 }}</ref>. Ili taksis la poemaron de [[Rosalía de Castro]] ''Galegaj kantoj'' la unua majstroverko de la Renaskiĝo de la galega literaturo. |
La 20an de marto [[1963]] tri membroj de la Reĝa Galega Akademio, Manuel Gómez Román, Xesús Ferro Couselo kaj Francisco Fernández del Riego prezentis en tiu institucio la proponon festi la 17an de majo por kunigi la "efektivajn korbatojn de la intelekta galega aktivado"<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.realacademiagalega.org/letras-historia |titolo=Arkivita kopio |alirdato=2012-04-26 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20120507181631/http://www.realacademiagalega.org/letras-historia |arkivdato=2012-05-07 }}</ref>. Ili taksis la poemaron de [[Rosalía de Castro]] ''Galegaj kantoj'' la unua majstroverko de la Renaskiĝo de la galega literaturo. |
||
| Linio 25: | Linio 25: | ||
</gallery></center> |
</gallery></center> |
||
== Listo de omaĝitoj== |
== Listo de omaĝitoj == |
||
{{ |
{{Div col}} |
||
* [[1963]] - [[Rosalía de Castro]] |
* [[1963]] - [[Rosalía de Castro]] |
||
* [[1964]] - [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao]] |
* [[1964]] - [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao]] |
||
| Linio 84: | Linio 84: | ||
* [[2018]] - [[María Victoria Moreno]] |
* [[2018]] - [[María Victoria Moreno]] |
||
* [[2019]] - [[Antón Fraguas]] |
* [[2019]] - [[Antón Fraguas]] |
||
* [[2020]] - [[Ricardo Carballo Calero]] |
|||
| ⚫ | |||
* [[2021]] - [[Xela Arias]] |
|||
* [[2022]] - [[Florencio Delgado]] |
|||
* [[2023]] - [[Francisco Fernández del Riego]] |
|||
* [[2024]] - [[Luísa Villalta]] |
|||
| ⚫ | |||
== Referencoj == |
== Referencoj == |
||
| Linio 90: | Linio 95: | ||
{{Tago de la Galega Beletro}} |
{{Tago de la Galega Beletro}} |
||
{{Projektoj}} |
|||
[[Kategorio:Galeglingva literaturo]] |
[[Kategorio:Galeglingva literaturo]] |
||
Nuna versio ekde 19:59, 18 mar. 2024
La Tago de la Galega Beletro (Día das Letras Galegas en la galega) estas festotago kreita en 1963 de la Reĝa Galega Akademio por omaĝi verkistojn en la galega kaj samtempe festi tiun lingvon. Ĉiujare oni dediĉas ĝin al nova verkisto, elektita de la Akademio. La omaĝato havu gravan verkaron en la galega, ricevu la apogon de almenaŭ tri membroj de la Akademio kaj estu mortinta minimume dek jarojn. Nur en 1998 oni escepte dediĉis la tagon al tri personoj, nome la mezepokaj menestreloj Johan de Cangas, Martin Codax kaj Meendinho.
La festotago estas la 17a de majo ĉar tiutage en 1883 oni unue eldonis en Vigo la libron Cantares gallegos (Galegaj kantoj) de Rosalía de Castro, rigardata la fondo-verko de la Renaskiĝo de la galega kiel literatura kaj kultura lingvo.
La Tago de la Galega Beletro estas oficiala festotago en la aŭtonoma komunumo Galegio. Hispanlingvaj ĵurnaloj aperigas siajn kovrilojn en la galega (nur la kovrilojn) kaj oni kutime okazigas manifestacion en Santiago de Compostela por defendi tiun ĉi lingvon. La galega lingvo, el lingvistika vidpunkto loka varianto de la galega-portugala lingvo, suferadis drastan perdon de parolantoj en la lastaj jardekoj[1]. Solenaĵoj, prelegoj kaj diversaj aktivaĵoj okazas dum la tuta semajno, tiel ke oni ofte parolas pri la Semajno de la Galega Beletro. Unu el la plej konataj okazaĵoj estas la tiel nomata Correlingua (Lingvokurado), amase partoprenata de ĉiuaĝaj homoj[2]. Aliflanke, la plej gravaj galegaj eldonejoj publikigas studojn verkitajn de fakuloj pri la tiujara omaĝata verkisto, tiel kontribuante al disvastigo de profundaj esploroj pri figuroj de la galega beletro.
Historio
[redakti | redakti fonton]
La 20an de marto 1963 tri membroj de la Reĝa Galega Akademio, Manuel Gómez Román, Xesús Ferro Couselo kaj Francisco Fernández del Riego prezentis en tiu institucio la proponon festi la 17an de majo por kunigi la "efektivajn korbatojn de la intelekta galega aktivado"[3]. Ili taksis la poemaron de Rosalía de Castro Galegaj kantoj la unua majstroverko de la Renaskiĝo de la galega literaturo.
Por soleni tiun unuan Tagon de la Galega Beletro oni publikigis eldonon de Galegaj kantoj kun komentarioj de la verkisto Fermín Bouza Brey. La festo ricevis eksterordinaran rekonon kaj estis varme akceptita ne nur de la literaturaj rondoj sed ankaŭ de la tuta socio.
Polemiko
[redakti | redakti fonton]La Reĝa Galega Akademio plu rifuzas dediĉi la Tagon de la Galega Beletro al Ricardo Carvalho Calero malgraŭ la insistaj proponoj de reintegrismaj organizoj[4]. Ricardo Carvalho Calero estis la unua profesoro pri galega-portugala filologio en la Universitato de Santiago de Compostela (tiam la sola universitato en Galegio), kaj ankaŭ la aŭtoro de la unua romano publikigita en la galega post la Hispana Enlanda Milito (Xente na barreira, 1950) kaj de tre gravaj gramatiko kaj literatur-historia libro. En la lastaj jardekoj de sia vivo, li iĝis la plej elstara defendanto de la uzo por la galega de skribado laŭ la portugalaj normoj (tiun proponon kaj la kulturan movadon ĉirkaŭ ĝi oni nomas reintegrismo). Li do kontraŭis la nunan oficialan ortografion laŭ reguloj tre similaj al tiuj de la hispana, porpledata de la Reĝa Galega Akademio.
Bildaro
[redakti | redakti fonton]-
Castelao, omaĝita en 1964 -
Manuel Curros Enríquez, omaĝita en 1967 -
Ilustraĵo de la Kanzonoj de Sankta Mario, de Alfonso la 10a, omaĝita en 1980 -
Luís Seoane, omaĝita en 1994 -
Kanzono de la mezepoka menestrelo Martin Codax, omaĝita en 1998
Listo de omaĝitoj
[redakti | redakti fonton]- 1963 - Rosalía de Castro
- 1964 - Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
- 1965 - Eduardo Pondal
- 1966 - Francisco Añón
- 1967 - Manuel Curros Enríquez
- 1968 - Florentino López Cuevillas
- 1969 - Antonio Noriega Varela
- 1970 - Marcial Valladares Núñez
- 1971 - Gonzalo López Abente
- 1972 - Valentín Lamas Carvajal
- 1973 - Manuel Lago González
- 1974 - Johán Vicente Viqueira Cortón
- 1975 - Xoán Manuel Pintos Villar
- 1976 - Ramón Cabanillas
- 1977 - Antón Villar Ponte
- 1978 - Antonio López Ferreiro
- 1979 - Manuel Antonio
- 1980 - Afonso la 10a
- 1981 - Vicente Risco
- 1982 - Luis Amado Carballo
- 1983 - Manuel Leiras Pulpeiro
- 1984 - Armando Cotarelo Valledor
- 1985 - Antón Losada Diéguez
- 1986 - Aquilino Iglesia Alvariño
- 1987 - Francisca Herrera Garrido
- 1988 - Ramón Otero Pedrayo
- 1989 - Celso Emilio Ferreiro
- 1990 - Luís Pimentel
- 1991 - Álvaro Cunqueiro
- 1992 - Fermín Bouza Brey
- 1993 - Eduardo Blanco Amor
- 1994 - Luis Seoane
- 1995 - Rafael Dieste
- 1996 - Xesús Ferro Couselo
- 1997 - Ánxel Fole
- 1998 - Johan de Cangas, Martin Codax kaj Meendinho
- 1999 - Roberto Blanco Torres
- 2000 - Manuel Murguía
- 2001 - Eladio Rodríguez
- 2002 - Frei Martín Sarmiento
- 2003 - Antón Avilés de Taramancos
- 2004 - Xaquín Lorenzo
- 2005 - Lorenzo Varela
- 2006 - Manuel Lugrís Freire
- 2007 - María Mariño
- 2008 - Xosé María Álvarez Blázquez
- 2009 - Ramón Piñeiro
- 2010 - Uxío Novoneyra
- 2011 - Lois Pereiro
- 2012 - Valentín Paz-Andrade
- 2013 - Roberto Vidal Bolaño[5]
- 2014 - Xosé María Díaz Castro[6]
- 2015 - Xosé Filgueira Valverde
- 2016 - Manuel María
- 2017 - Carlos Casares
- 2018 - María Victoria Moreno
- 2019 - Antón Fraguas
- 2020 - Ricardo Carballo Calero
- 2021 - Xela Arias
- 2022 - Florencio Delgado
- 2023 - Francisco Fernández del Riego
- 2024 - Luísa Villalta
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ http://www.consellodacultura.org/arquivos/cdsg/loia/socio.php?idioma=1&id=3
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-06-24. Alirita 2012-04-26.
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2012-05-07. Alirita 2012-04-26.
- ↑ http://agal-gz.org/blogues/index.php/carvalho/
- ↑ Día das Letras Galegas a Roberto Vidal Bolaño Arkivigite je 2013-05-13 per la retarkivo Wayback Machine Real Academia Galega, 23 de junio 2012
- ↑ Día das Letras Galegas a Díaz Castro Arkivigite je 2014-02-22 per la retarkivo Wayback Machine Real Academia Galega, 22 de junio 2013