Dunaújváros

Partoj
Partoj	Pálhalma vd

Ĝemelurboj
	Coventry (1962–); Giurgiu ; Sremska Mitrovica ; İnegöl ; Villejuif ; Elbasan ; Linz ; Silistra ; Terno vd

Dunaújváros
urbo kun departementaj rajtoj (1990–); Hungaria urbo vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Coventry (1962–); Giurgiu ; Sremska Mitrovica ; İnegöl ; Villejuif ; Elbasan ; Linz ; Silistra ; Terno vd
Poŝtkodo	2400 • 2407
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	41 394 (2024) [+]
Loĝdenso	786 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	46° 59′ N, 18° 55′ O (mapo)46.98333333333318.916666666667Koordinatoj: 46° 59′ N, 18° 55′ O (mapo) [+]
Alto	116 m [+]
Areo	52,66 km² (5 266 ha) [+]
Horzono	Mezeŭropa tempo [+]
	Dunaújváros (Hungario)
	Situo de Dunaújváros
Partoj
Partoj	Pálhalma vd
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Dunaújváros [+]
	v • d • r

Dunaújváros [dunaUjvAroŝ] estas urbo en Hungario en regiono Meza Transdanubio, en departemento Fejér, en Distrikto Dunaújváros, kies centro ĝi estas. Ĝi havas la rangon departementrajta. La loknomo signifas hungare Danubo-nova-urbo. La latina nomo estas Intercisa.

Geografio

Koordinatoj: 46° 58′ N, 18° 56′ O (mapo)46.96472222222218.940277777778

Dunaújváros situas sur la dekstra bordo de la rivero Danubo (proksime ekzistas ponto al la alia bordo), 67 km sude de Budapeŝto, havanta fervojon kaj ĉefvojon.

Historio

La loko estas loĝata ekde la bronza epoko. Dum la romia epoko troviĝis tie la urbo Intercisa. La urbo aparteninta fortikaĵo? (castrum) estis uzata kiel defendloko de panoniaj limoj ekde la 2-a jarcento ĝis la 5-a jarcento.

La loko estis ankaŭ poste loĝata; tiel ekzistas elfositaĵoj el la epoko de la hungara landokupo en la frua 10-a jarcento kaj jam el dum la Árpád-dinastio unu kirko atestas la ĉeeston de komunumoj, kiu estis sub la patroneco de Sankta Pantaleono kaj la komunumo ricevis la nomon de (Duna (Danuba)-)Pentele.

Antaŭ la turkojn alvenis serbaj rifuĝintoj. Dum la turka regado inter 1541 kaj 1688, la loko iĝis por 15 jaroj senhoma kaj restis sensignifa vilaĝo, kiu ankoraŭ havis en 1949 nur 3.949 loĝantojn.

Fine de 1949 decidis la Centra Komitato de la hungara Komunista partio, en Dunapentele gigantan ferfandejo-kombinaton konstrui kun setligo de laboristoj el la provinco. Sekve de la personalkulto de Stalin, devis surpreni tiu unua socialista urbo la nomon de la ĉefdiktatoro, kiel en aliaj komunistaj landoj. La ĉefarkitekto de la konstruoj estis Tibor Weiner. Ekde tiam la urbo nomiĝis Sztálinváros (esperante "Stalinurbo"). Dum la hungara revolucio en 1956 Dunapentele reuziĝis, sed poste ricevis la pli novan loknomon Dunaújváros.

La urbo iĝis simbolo de socialismo. Post ties fino la ferindustrio sukcesis gardi la poziciojn, la urbo ankaŭ nun prosperas. Ĝi ricevis ponton tra Danubo kaj ne tro for konstruiĝas aŭtoŝoseo. La urbo havas elitan sportan vivon, precipe gravas la futbalo kaj la handbalo.