Nafta pinto
Nafta pinto (laŭ traduko de la angla termino peak oil kiu pli ĝuste estu peak of oil, aŭ laŭ traduko de aliaj lingvoj, ekzemple hispane pico petrolero) estas la tempopunkto en la historio de nafto-elpumpado, kiam estas atingita la maksimuma fluo de nafto iam ajn sume en la mondo.[1]
Post ĉi tiu punkto, malpli da nafto estos elterigita. Sekve homoj devos uzi malpli, ĉar ĝi kostos pli da mono. Multaj sciencistoj kaj registaroj havas zorgojn, kio okazos post nafta pinto.
Kiam pinto de nafto okazos?
[redakti | redakti fonton]
Plej fruaj timoj pri malabundo de nafto estis eldiritaj en jaroj 1920-aj. La plej fama, kiu proponis ĉi tiun ideon, estis M. King Hubbert dum la 1950-aj jaroj. Li montris grafikaĵon pri produktado de nafto simile al sonorila kurbo, kiu nun estas nomata kurbo de Hubbert.
Laŭ tiu kurbo, Hubbert prediktis, ke Usono atingus sian pintan nafton (nomita Pinto de Hubbert) frue en la 1970-aj jaroj – kio fakte tiel okazis. Usona ĉiujara mezproduktado atingis en 1970 je 9,6 milionoj da bareloj tage.
La jaro por la monda pinta nafto estas pridisputata, kvankam multaj sciencistoj konsentas, ke ĝi estis atingita frue en la 2000-aj jaroj aŭ estos atingita antaŭ 2020. Ekzemple, la Internacia Energia Agentejo (IEA) diris, ke tiu nafta pinto verŝajne jam okazis en 2006.
La pinto de "konvencia nafto" estis jam sendube atingita inter jaroj 2000 kaj 2010. Tamen, forte kreskiĝinta "nekonvencia nafto" elpumpata de grundo de profunda maro, trovebla sub malaperinta glacio de Arkto aŭ Antarkto, apartigita de naftosablo, aŭ liberigita per hidraŭlika fendado ("fracking") ebligis daŭrigon de naftodependo [2]. Usona elpreno atingis 9.2 milionoj da bareloj tage en frua 2015 [3]. Dum jaro 2023 atingis la usona elpreno de nafto ca 22 milionoj bareloj tage, kaj la tutmonda pli ol 100 milionoj bareloj tage [4].
Legi pli
[redakti | redakti fonton]- (eo) La originoj de la nova petrola krizo Artikolo de Nicolas SARKIS en Le Monde diplomatique, esperanta eldono, 1a julio 2004
- Pinta nafto, kaj kiam ni atingos ĝin? Artikolo de Riĉard Delamor en Novaĵletero de Federacio de Aŭstraliaj Esperantistoj, esperanta eldono (numero 74), la 16-an septembro 2012.
- (en) The end of Suburbia, pensprovoka dokumenta filmo pri pintnafta krizo kiu riskas okazi en la suburboj (ne nur) de Usono. Ĝi komplete repensigos la konsumisman vivstilon en multegaj landoj de la mondo.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Peak oil definition from Financial Times Lexicon -- Difino de nafta pinto el Financial Times Lexicon. (angle) (2009). Arkivita el la originalo je 2014-10-18. Alirita 2013-08-26.
- ↑ greenpeace.org/international/story/20026/will-peak-oil-save-earths-climate
- ↑ Benjamin Snyder (11-a de februaro 2015). U.S. oil production reaches all-time high amid depressed crude prices (eld. Fortune) (angle). Alirita 2015-02-16.
- ↑ eia.gov//international/data...