Kurkuma
Kurkuma (Curcuma longa) Zingiberaceae familiako landare-iraunkor belarkara errizomatsua da. Tamil Nadun du jatorria, Indiako hego-ekialdean, eta 20 °Ctik 30 °C arteko tenperatu behar du eta euri bolumen handia hazi ahal izateko. Landareak urtero ateratzen dira euren errizomak hartzeko eta aurreko urteetako errizomekin birsortzen dira.
Kurkuma | |
---|---|
Iraute egoera | |
Daturik gabe (IUCN 3.1) | |
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Plantae |
Ordena | Zingiberales |
Familia | Zingiberaceae |
Generoa | Curcuma |
Espeziea | Curcuma longa |
Datu orokorrak | |
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | turmeric (en) , turmeric rhizome (en) , turmeric oil (en) eta turmeric leaf (en) |
Ez direnean freskoak hartzen errizomak 30-45 minutu artean egosten dira eta, ondoren, labeetan lehortzen dira. Prozesu honen ostean Tamilen sukaldaritzan eta curry askotan erabiltzen den espezia laranja-horixka eskuratzen da. Bere osagai aktiboa kurkumina da, gaixotasun batzuen sendagai gisa ere ikertzen ari dena.
Kurkumaren nekazaritza garrantzitsua da Indian.
Etimologia
aldatuIzena hizkuntza semitarretatik dator, eta harremana du hebreerako כרכום (karkōm), aramerako ܟܘܪܟܡܐ (kurkama) eta arabierako كركم (kurkum) hitzekin. Azken honek arabieraz azafrai eta kurkuma esan nahi du.[1] Sanskrito klasikoan ere कुङ्कुमं (kunkumam) hitza erabiltzen zen azafrai esateko, eta hala agertzen da Sushruta Samhita liburuan. Ziurenik honek ere semitar jatorria du.[2]
Sukaldeko erabilera
aldatuSustraia lehortu ondoren hauts bihurtzen da. Kolore horixka du ematen die prestaketei eta zapore berezia. Curryan erabiltzen da.