Oligozeno
Oligozenoa (grezieraz: ὀλίγος oligos, 'gutxi' eta καινός kainos, 'berri') Paleogenoaren hirugarren zatia izan zen. Orain dela 33,9 ± 0,1 Ma hasi eta orain dela 23,03 ± 0,1 Ma bukatu zen.[1] Aurreko aldia Eozenoa izan zen eta hurrengoa Miozenoa (Neogenoan).
| Oligozeno | ||||
|---|---|---|---|---|
| Oligozeno | ||||
| Kronologia | ||||
| Hasiera | duela 33.900.000 urte | |||
| Amaiera | duela 23.030.000 urte | |||
| Honen parte da | Paleogeno eta ICS Standard Global Chronostratigraphic (Geochronologic) Scale (en)  | |||
| Osatuta | Chattiar Rupeliar | |||
| ||||
Ugaztunak eta hegaztiak asko ugaldu ziren aldi hartan. Ipar Amerikan itsasoa kontinentetik atzeratu zen eta Mendi Harritsuak (Rocky Mountains) eta Coloradoko goi-ordokia eratu ziren. Europan, berriz, itsasoa Parisko arroan barneratu eta Alemaniako hego-ekialderaino iritsi zen. Frantziako alde bat ekialderantz biratu zen, itsas hondoko jalkinak lurrera bultzatuz, eta haren ondorioz Apeninoak hazi ziren. Iberiar Penintsulan, Pirinio mendiak eratzen hasi ziren. Hala, iparraldean, Akitaniako arroarantz atzeratu zen itsasoa. Mediterraneo aldean, berriz, Katalunia Kostaldeko Mendilerroak eratu ziren eta Ebroren arroa itsasotik bereizirik geratu zen. Hala, ura lehortu zenean, gatzezko jalkinak pilatu ziren Súria, Cardona eta Iruñeko arroan. Euskal Herriko hegoaldean, Kantauriar mendikatean batez ere, ugari dira aldi hartan eratutako lurrak.
Banaketa
aldatu- Rupeliarra: (33,9 ± 0,1 Ma -28,4 ± 0,1 Ma )
- Chatiarra: (40,4 ± 0,2 – 23,03 ± 0,05 Ma)
| Paleogenoa | ||
|---|---|---|
| Paleozeno | Eozeno | Oligozeno |
| Daniar | Selandiar Thanetiar |
Ypresiar | Lutetiar Bartoniar | Priaboniar |
Rupeliar | Chattiar |
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/7/7 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Rohde Robert A. 2005 url https://web.archive.org/web/20071205102552/http://www.stratigraphy.org/geowhen/stages/Rupelian.htmlRupelian ICS Stage GeoWhen Database publisher International Commission on Stratigraphy accessdate 13-09-2008 Rohde Robert A. 2005 https://web.archive.org/web/20071205102227/http://www.stratigraphy.org/geowhen/stages/Chattian.html Chattian ICS Stage GeoWhen Database publisher International Commission on Stratigraphy accessdate 13-09-2008
Kanpo estekak
aldatu- Fauna eta flora
- Klima (Ingelesez)
- Riversleigh (Ingelesez)
- John Day Formation (Ingelesez)