Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Edukira joan

Inbutu (onddoa)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Artikulu hau onddoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Inbutu».
Inbutua
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
OrdenaTricholomatales
FamiliaTricholomataceae
GeneroaClitocybe
Espeziea Clitocybe infundibuliformis
Quél., 1872
BasionimoaAgaricus infundibuliformis

Inbutua (Clitocybe infundibuliformis) Tricholomataceae familiako onddo espezie bat da.[1]

Sinonimoa: Clitocybe gibba.

Oina kenduta jangarria da, bakarrik gaztetan, kapela zabaltzen denean usaina eta zaporea mantentzen ditu, baina haragia dagoeneko larrukara da, sindrome muskarinikoa eragiteko arriskuarekin.

Kapela: 5 eta 7 cm bitarteko diametrokoa. Haragitsua, oso inbutu itxurakoa eta titi apur batekin; ertz oxkarratua, belusduna eta beherantz biribildua. Kolore arre-txigortu argia edo arre-horixka, gamuzaren antzekoa.

Orriak: Estu, erabat dekurrenteak. Zuriak edo zurixkak.

Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.

Hanka: Liraina, haritsua, barrualdean harroa. Zurbila, zurixka, kapelaren koloreko erreflexuekin, oinarria ile zurixka batek estaltzen du.

Haragia: Zuria, zaila, mehea ertzean eta ugariago erdian. Usain ahula eta atsegina du.[2]

Etimologia: Clitocybe hitza grekotik dator, burua, esan nahi du, kapelaren formagatik. Infundibuliformis epitetoa latinetik dator, inbutu forman, esan nahi duen "infundibuliformis" hitzetik.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jangarria, baina pixka bat larrukara.[3]

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Clitocybe catinus delakoak, haragi oso mehea du, eta kolore zurbilagoa. Clitocybe vermicularis, udaberriko espeziea da, adreilu kolorea du eta irin usaina. Clitocybe squamulosa espezieak, kapela fibriloso-ezkatatsua du eta kolore bereko oina du. Guztiak jangarriak dira.[4]

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oso arrunta udan eta udazkenean, bai koniferoen artean, bai hostogalkorren hosto hilen alfonbretan.[5]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ipar Amerika, Europa.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 158 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 339 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 210 or. ISBN 84-87997-86-4..
  5. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 134 or. ISBN 84-282-0865-4..

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]