Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
پرش به محتوا

مارتی آهتیساری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
رئیس‌جمهور[۱]

مارتی آهتیساری
آهتیساری در ۲۰۱۲
۱۰مین رئیس‌جمهور فنلاند
دوره مسئولیت
۱ مارس ۱۹۹۴ – ۱ مارس ۲۰۰۰
نخست‌وزیراسکو آهو
پاوو لیپونن
پس ازمائونو کویویستو
پیش ازتاریا هالونن
سفیر فنلاند در تانزانیا
دوره مسئولیت
۱۹۷۳ – ۱۹۷۷
پس ازسپو پیتینن
پیش ازریچارد مولر
اطلاعات شخصی
زاده۲۳ ژوئن ۱۹۳۷
ویبورگ، فنلاند
(اکنون ویبورگ، روسیه)
درگذشته۱۶ اکتبر ۲۰۲۳ (۸۶ سال)
هلسینکی، فنلاند
ملیتفنلاند
حزب سیاسیحزب سوسیال دموکرات فنلاند
همسر(ان)اوا هیوارینن[۲]
فرزندانمارکو آهتیساری
محل تحصیلدانشگاه اولو
جایزه‌هاجایزه صلح نوبل (2008)
امضا
خدمات نظامی
خدمت/شاخهپایان خدمت ارتش
درجهکاپیتان

مارتی آهتیساری (انگلیسی: Martti Oiva Kalevi Ahtisaari، ۲۳ ژوئن ۱۹۳۷ – ۱۶ اکتبر ۲۰۲۳) رئیس‌جمهور پیشین کشور فنلاند در سال‌های ۱۹۹۴–۲۰۰۰ بود. او به عنوان دیپلمات میانجی سازمان ملل برای حل مناقشات بین‌المللی فعالیت می‌کرد.[۳]

فعالیت‌ها

[ویرایش]

او در سال ۲۰۰۸ به‌خاطر تلاش‌هایش در سه دهه برای برقراری صلح در جهان و حل مناقشات بین‌المللی موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد.[۴]

آهتیساری نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای کوزوو بود که مسئول برگزاری روند مذاکرات در مورد وضعیت کوزوو بود و هدف از آن حل و فصل اختلافی طولانی مدت در کوزوو بود که بعداً استقلال خود را از صربستان در سال ۲۰۰۸ اعلام کرد.[۵] در اکتبر ۲۰۰۸، او به موفق به اخذ جایزه صلح نوبل «برای تلاش‌های مهم خود در قاره‌های مختلف و بیش از سه دهه برای حل و فصل اختلافات بین‌المللی» شد.[۶] بیانیه نوبل تأکید کرد که آهتیساری نقش مهمی در حل اختلافات جدی و طولانی مدت، از جمله در نامیبیا، آچه (اندونزی)، کوزوو و عراق داشته‌است.[۷]

زندگیِ شخصی و درگذشت

[ویرایش]

آهتیساری در ۱۹۶۸ با ایوا ایرملی هیوارینن[۸] که در دانشگاه هلسینکی در حال تحصیل در رشته تاریخ بود و از کودکی او را می‌شناخت، در لیسیوم، کووپیو یکدیگر را شناختند و سپس ازدواج نمودند. آنها یک پسر به نام مارکو آهتیساری داشتند که در سال ۱۹۶۹ به دنیا آمد.[۹]

در ۲۴ مارس ۲۰۲۰، در بحبوحه شیوع گسترده کووید-۱۹، اعلام شد تست کرونا آهتیساری مثبت شده‌است.[۱۰] همسر وی، ایوا آهتیساری، در ۲۱ مارس به همین ویروس مبتلا شد. ایوا آهتیساری در حالی که به کرونا مبتلا شده بود در کنسرت روز جهانی زن در ۸ مارس در مرکز موسیقی هلسینکی شرکت کرده بود.[۱۱] در ۱۴ آوریل ۲۰۲۰ اعلام شد که مارتی و ایوا آهتیساری در حال بهبودی از عفونت کروناویروس هستند.[۱۲]

در ۲ سپتامبر ۲۰۲۱، اعلام شد که آهتیساری به بیماری آلزایمر مبتلا شده و لذا بازنشسته شده‌است.[۱۳]

آهتیساری بر اثر عوارض بیماری آلزایمر در ۱۶ اکتبر ۲۰۲۳ در هلسینکی در سن ۸۶ سالگی درگذشت.[۱۴][۱۵][۱۶] مراسم تشییع جنازه ایالتی او در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۳، که به عنوان روز سنت مارتین نیز شناخته می‌شود، برگزار می‌گردد. مراسم تشییع جنازه آهتیساری در ساعت ۱۳:۰۰ در کلیسای جامع هلسینکی برگزار شد و پس از آن در قبرستان هیتانیمی هلسینکی به خاک سپرده شد.[۱۷][۱۸]

مناصب سیاسی
پیشین:
مائونو کویویستو 		رئیس‌جمهور فنلاند
۱۹۹۴–۲۰۰۰ 		پسین:
تاریا هالونن
جوایز و دستاوردها
پیشین:
ال گور 		جایزه صلح نوبل
۲۰۰۸ 		پسین:
باراک اوباما
پیشین:
مجمع بین‌المللی تغییرات آب‌وهوایی

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Courtesy title in Finland for former Presidents of the Republic
  2. ↑ http://www.tpk.fi/ahtisaari/fin/henkilot/eeva_ahtisaari.cv.html بایگانی‌شده در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine.
  3. ↑ «جایزه صلح نوبل به آهتیساری رسید». همشهری. ۲۰ مهر ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۰ مهر ۱۳۸۷.
  4. ↑ «جایزه نوبل صلح به رئیس‌جمهور سابق فنلاند تعلق گرفت». رادیو فردا. ۲۰ مهر ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۲۴ مهر ۱۴۰۲.
  5. ↑ "The Nobel Peace Prize 2008".
  6. ↑ "Ahtisaari, Tuomioja, Haavisto weigh in on Syria". News (به انگلیسی). 2012-08-03. Retrieved 2023-10-16.
  7. ↑ Bryant, Lisa (2008-10-10). "Former Finnish President Martti Ahtisaari Wins Nobel Peace Prize". Voice of America. Archived from the original on 17 November 2008. Retrieved 2008-12-27.
  8. ↑ "Eeva Ahtisaari". Archived from the original on 21 October 2023. Retrieved 10 October 2008.
  9. ↑ Merikallio, Katri (16 October 2023). "Martti Ahtisaarelle rauha oli tahdon asia". Suomen Kuvalehti (به فنلاندی). Archived from the original on 24 October 2023. Retrieved 23 October 2023.
  10. ↑ "Former President Martti Ahtisaari tests positive for coronavirus". Yle News. 24 March 2020. Archived from the original on 25 March 2020. Retrieved 24 March 2020.
  11. ↑ von Kraemer, Maria (21 March 2020). "Eeva Ahtisaari har smittats av coronaviruset" (به سوئدی). Yle Svenska. Archived from the original on 22 March 2020. Retrieved 24 March 2020.
  12. ↑ Uusitalo, Kaisa: Presidenttipari parantumassa koronaviruksesta – Martti ja Eeva Ahtisaaren uusimmat koronavirusnäytteet negatiivisia بایگانی‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine, YLE 14 April 2020. Accessed on 16 April 2020.
  13. ↑ "Former President Ahtisaari retires from public life following Alzheimer's diagnosis". Yle News. 2 September 2021. Archived from the original on 2 September 2021. Retrieved 2 September 2021.
  14. ↑ Anne Kauranen (16 October 2023). "Finnish Nobel Peace laureate and former president Ahtisaari dies at 86". Reuters. Archived from the original on 16 October 2023. Retrieved 16 October 2023.
  15. ↑ Cowell, Alan (16 October 2023). "Martti Ahtisaari, Finnish Nobel Peace Prize Winner, Dies at 86". The New York Times. Archived from the original on 16 October 2023. Retrieved 16 October 2023.
  16. ↑ "Martti Ahtisaari obituary". The Times. 18 October 2023. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 18 October 2023.
  17. ↑ Cowell, Alan (16 October 2023). "Martti Ahtisaari, Finnish Nobel Peace Prize Winner, Dies at 86". The New York Times. Retrieved 16 October 2023.
  18. ↑ Kauranen, Anne (2023-10-16). "Finnish Nobel Peace laureate and former president Ahtisaari dies at 86" (به انگلیسی). Retrieved 2023-10-16.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به مارتی آهتیساری در ویکی‌گفتاورد موجود است.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مارتی آهتیساری موجود است.
آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد یک سیاستمدار است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مارتی_آهتیساری&oldid=38719709»