محرم (خویشاوند)
مَحرَم اصطلاحی در اسلام است که شامل گروهی از خویشاوندان نزدیک می‌شود که ازدواج با آن‌ها حرام است و به سه دستهٔ محارم نَسَبی و سببی و رِضاعی تقسیم می‌گردد.
محارم نَسَبی (خویشان خونی)
[ویرایش]- پدر و مادر هرچه بالاتر رود. مانند مادرِ پدربزرگ.
- فرزند هرچه پایین‌تر رود. مانند نوه و نتیجه و نبیره و ندیده.
- برادر و خواهر.
- تنی (پدر و مادر یکسان)
- ناتنی (نابرادری و ناخواهری)
- پدری (پدر یکسان و مادر متفاوت)
- مادری (پدر متفاوت و مادر یکسان)
- برادرزاده و خواهرزاده هرچه پایین‌تر رود. مانند نوهٔ برادر.
- برادر و خواهرِ پدر و مادر یعنی عمو و عمه و دایی و خاله هرچه بالاتر رود. مانند عموی مادر.
اصطلاحات اخوه یا کَلالهٔ ابوینی (تنی)، اَبی و اُمّی (ناتنی) نیز دربارهٔ نابرادری و ناخواهری به کار می‌روند.
محارم سببی (خویشان انگیزه‌ای)
[ویرایش]- پدر و مادرِ همسر یعنی پدرشوهر و پدرزن و مادرشوهر و مادرزن هرچه بالاتر رود. مانند پدربزرگ شوهر.
- همسرِ پدر (نامادری)
- همسرِ مادر (ناپدری)
- همسرِ فرزند (داماد و عروس)
- فرزند ناتنی (ناپسری و نادختری) یعنی فرزند همسر از سایر همسرانِ او - شوهر پیشین و زن پیشین یا زن دیگر در صورت چندهمسری - هر چه پایین‌تر رود پس از دخول جنسی از پیش یا پس به‌اندازهٔ ختنه‌گاه با همسر کنونی. مانند نوهٔ همسر.
گفتنی‌است پدرخوانده و مادرخوانده که کودکی را به سرپرستی گرفته‌اند با فرزندخوانده محرم نمی‌شوند هرچند در قانون ایران ازدواج با فرزندخوانده با محدودیت روبرو بوده و پس از فسخ سرپرستی تنها با تشخیص مصلحت دادگاه و اخذ نظر سازمان بهزیستی ممکن است.[۱]
اصطلاحات ربیب (ناپسری) و ربیبه (نادختری) نیز در اشاره به فرزند ناتنی به کار می‌رود.
محارم رِضاعی (خویشان همشیر)
[ویرایش]در قرآن به صرف همشیر بودن اشاره شده اما در فقه اسلامی شرایط تفصیلی برای آن ذکر گردیده است مانند اینکه باید بارداری مشروع و سن شیرخوار کمتر از دو سال قمری باشد و غیره. فهرست محارم رضاعی همانند محارم نسبی است.[۲][۳][۴]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ افقه, آلاسادات; خوش صورت موفق, اعظم (1400-03). "بررسی ازدواج فرزندخوانده با سرپرست در حقوق ایران". زن و مطالعات خانواده. 1 (51): 7. doi:10.30495/jwsf.2020.1876484.1395. ISSN 2008-7225.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ «قرآن: آیه ۲۳ سوره نسا». قرآن: پایگاه جامع قرآن. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۰.
- ↑ «محارم». ۲۰۱۶-۰۳-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۰.
- ↑ «محارم چه کساني هستند؟». مجمع جهانی شیعه شناسی. ۲۰۱۶-۰۸-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۰.
