Liet (festival)

Liet is de namme fan in searje muzikale talintejachten dy't sûnt 1991 hast alle jierren hâlden wurde. Der binne in Fryske en in Jeropeeske ferzje fan Liet. De lêste hjit Liet Ynternasjonaal.

Liet yn Fryslân

De Fryske edysje fan Liet is sûnt 1991 alle kearen hâlden yn Ljouwert. Alle jierren hat in sjuery in winner oanwiisd. By ferskate edysjes wiisde dêrneist ek it publyk in winner oan. Fan 2005 oant en mei 2008 wiisde in aparte sjuery ek noch de winner oan fan de Steven Sterkpriis foar de bêste liettekst. De bekendste Liet-winner is de twamansformaasje Twarres, dy't yn 1999 de publykspriis wûn mei de lettere Nederlânske en Belgyske nûmer 1-hit 'Wêr bisto?'. Oare yn en bûten Fryslân bekend wurden winners binne Nynke Laverman, Sebeare en Adri de Boer.

Oant en mei 2006 waarden de dielnimmers oan Liet fan te foaren troch de sjuery selektearre oan de hân fan ynstjoerde lûdsopnames. It tal dêrfan skommele altyd tusken de 55 en de 75. By de finale bestie de sjuery út fertsjintwurdigers fan fiif Fryske regio's. Yn 2007 is Liet net trochgien. Mei yngong fan 2008 hâldt Liet fiif regionale foarrondes. Ut de winners dêrfan selektearret de sjuery dan de dielnimmers oan de finale yn Ljouwert. Omrop Fryslân stjoert dizze finale alle jierren yntegraal út. Liet wurdt iepene troch de winner fan de Karin de Jong-priis (Sjongfestival foar Bern) of troch de winners fan SjONG, it sjongfestival foar it fuortset ûnderwiis.

De publykspriis fan it Fryske sjongfestival Liet hjit sûnt 2010 de Ivan Pel-publykspriis. Pel ferstoar maitiid 2009 hommels. Hy wie fan 1991 oant 2009 produsint en saaklik lieder fan Liet en Liet Ynternasjonaal. Yn 1991 rjochte er Liet mei op en tsien jier letter Liet Ynternasjonaal.

Liet waard fan 1991 oant en mei 2009 organisearre troch Stichting Liet yn gearwurking mei de Ljouwerter stêdsskouboarch De Harmonie. Stichting Liet '91 docht dat tsjintwurdich selsstannich.

Liet Ynternasjonaal

Sûnt 2002 bestiet der ûnder de namme Liet Ynternasjonaal of Liet-Lavlut (yn 2006 en 2008) in ynternasjonale fariant op Liet, dêr't artysten út hiel Jeropa oan meidogge. Sy sjonge yn in regionale taal of sjongtradysje of fertsjintwurdigje in Jeropeeske regio. De winner fan de sjuerypriis by Liet fertsjintwurdiget op Liet ynternasjonaal de regio Westerlauwersk Fryslân. Liet ynternasjonaal waard yn it begjin om de twa jier yn ferskate Jeropeeske regio's hâlden, mar is tsjintwurdich elts jier yn de hjerst en ek elts jier yn in oare stêd en regio. Liet is dan ek ta it útgroeien oant in festivalmerk troch hiel Europa en ien fan de gruttere manifestaasjes foar de promoasje fan minderheidstalen foar in grutter publyk. It festival lûkt meastentiids in soad media. Omroppen as BBC en CNN makken al ferskate kearen reportaazjes op en oer dit festival.

Yn ferskate Europeeske regio's wurde ûnder feskillende nammen foarrondes hâlden, wêrfan de winners meidwaan meie oan Liet Ynternasjonaal. Dizze foarrondes binne:

Liet (Fryslân, talen: Frysk, Biltsk, Stellingwerfsk)
Saami Grand Prix (Laplân, taal: Saami)
Laulun Laulut (Skandinaavje, Kareelje en de Baltyske lannen, talen: Finsk, Sweedsk, Jiddysk, Karelysk, Mordvinysk). Dit evenemint waard allinnich organisearre yn 2007.
Nòs Ur (foar it Skotsk en de Keltyske talen Iersk, Gaelic, Welsk, Kornysk, Bretonsk). Nos Ur waard organisearre yn 2008 en 2009.
De Faeroër Eilannen sille yn 2011 foar it earst in eigen sjongfestival organisearje.
Suns, songfestival foar minderheidstalen út Itaalje en it Alpegebiet. Suns waard organisearre yn Udine yn 2009 en 2010. Yn 2011 is Suns yn Falera yn Switserlân.
De Premiu al Meyor Cantar, Asturië

Winners fan Liet en Liet Ynternasjonaal

2024

Fegebart mei Bingojûn

2023

Melissa Pander mei Foarby

2021

Adri de Boer mei Bliuw mar by my

2020

Mosken mei Lieve, Lieve

2019

Sequens mei Do bist frij ^[1]
- VOLK - Rinskje (tekstpriis)
- Sequens (muzikantepriis), foar J.A.N. en Tigers fan Greonterp

2018

Stonecrobs mei Yn Frijheid Kinsto Libje

2017

Luko Reinders mei Kom Rin Mei My^[2]

2016

Aafke Zuidersma mei Minsk fan wearde (en waard letter twadde op it poadium fan Liet Ynternasjonaal yn Kautokeino (Noarwegen).

2015

duo Marit & Nigel mei it liet Libbenstier^[3]

2014

Bruno Rummler mei 'Beppe'
De Makkumer Blues Brothers wûne de Ivan Pel publykspriis mei 'Wyn'

2013

Plattèl wûn Liet 2013 mei 'Hjir bin ik'
Grytz en Grize wûn de Ivan Pel publykspriis mei it liet 'Bliuw by my'.
Liet Ynternasjonaal waard dit jier net holden, mar hie oars yn Korsika west.

2012

Yldau mei Fjoer (sjuerypriis)
Sjaak Weiland fan Minnertsgea mei Earste leafde (Ivan Pel publykspriis)
Waard hâlden op it Befrijingsfestival yn de Ljouwerter Prinsetún

2011

Janna Eijer mei Yn 1 klap (sjuerypriis)
FromUs mei Net Genôch (Ivan Pel publykspriis)
tweintichjierrich bestean op yn de iepen loft: Kenniscampus yn Ljouwert.
Winners Liet Ynternasjonaal (yn Udine): Janna Eijer mei 'Ien Klap' ((sjuerypriis) en Coffeeshock Company ((publykspriis)

2010

Equal Souls mei Do swalkest (sjuerypriis)
Louiza Saitova mei Rêden troch muzyk (Ivan Pel publykspriis)
Winners Liet Ynternasjonaal (yn Lorient): ORKA (sjuerypriis) en R. Esistance in Dub (publykspriis)

2009

It Langstme en de Dea mei Wikel (sjuerypriis)
Rob du Jardin mei Dit is myn heitelân (publykspriis)
Gjin Steven Sterkpriis mear
Winners Liet Ynternasjonaal (yn Ljouwert): SomBy
Winners publykspriis Liet Ynternasjonaal: Dr. Drer & crc Posse fan Sardynje

2008

Jelte Posthumus & Pilatus Pas mei De wiete wyn hellet oan (sjuerypriis en publykspriis)
Steven Sterkpriis foar de tekst Skreau fan Ljoubjr
Winner Liet Ynternasjonaal (yn Lulea): Jacques Culioli

2007

(In dit jier wie der gjin edysje fan Liet.)

2006

The Secret mei Nim my mei (sjuerypriis}
Ree mei In libben sûnder dy (publykspriis)
Steven Sterkpriis foar de tekst Simmernacht fan Rûs
Winner Liet Ynternasjonaal (yn Östersund): Johan Kitti en Ellen Sara Bähr mei it Samyske nûmer Ludiin Muitalan
Publykspriis Liet Ynternasjonaal: Liza mei it Oksitaanske liet Soleu Rouge

2005

Van Wieren mei Nim dyn tiid
Steven Sterkprijs foar Arjan Hut mei de tekst Mata Hari' fan Donna Wouda en de Harelama-show.

2004

Meindert Talma & the Negroes mei Dûnsje, wyldekat, dûnsje
Winnaar Liet Ynternasjonaal (yn Ljouwert): Niko Valkeapää mei Samyske nûmer Rabas Mielain

2003

Bacon & Bones mei It alderheechste guod (sjuerypriis)
Meander mei Libbensstream (publykspriis)
Winner Liet Ynternasjonaal (yn Ljouwert): Transjoik mei it Samyske nûmer Mijajaa
Winner publykspriis Liet Ynternasjonaal: Gwenno út Kornwall mei it nûmer Vodya

2002

Flat out mei Fûgelfrij
Winner Liet Ynternasjonaal (yn Ljouwert): Pomada mei it Katalaanske nûmer En Pere Gallen

2001

Adri de Boer mei Wy

2000

Skarl mei Jan fan de strjitte (sjuerypriis)
Femke Hoeksema en Rhody Matthijs mei Fjouwer wjukken fan hope (publykspriis)

1999

De Rode Rozen mei Pake en beppe (sjuerypriis)
Twarres mei Wêr bisto? (publykspriis)

1998

Adri de Boer mei Soan (sjuerypriis)
Reinout en Freddy Weima mei Dizze stêd (publykspriis)

1997

Sebeare mei Te folle foar dy

1996

Some like it Not mei Te deun (sjuerypriis)
Nynke Laverman mei Kom werom (publykspriis)

1995

yn earste ynstânsje útrikt oan French Connection foar it nûmer Iselmar, letter ynlutsen nei in beskuldiging fan plagiaat. De publykspriis wie foar 't Kratsje mei Har eagen.

1994

Egbert Beers mei Sûnder thús (sjuerypriis)
De Rayonhaden mei Moekes koek- en sopiekream (publykspriis)

1993

Anne Oosterhaven e.o. mei Wêr wat allinne (sjuerypriis)
Marjan v.d. Mei e.o. mei Sis mem werom (publykspriis)

1992

Mingde noaten mei Jitze

1991

Gerrit Bos mei Hjerst (sjuerypriis)
Het Tweede Perron mei Skansearre (mei Jan-Dirk van Ravesteijn, publykspriis)

Sjoch ek

Keppeling om utens

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

[1] Omrop Fryslân, 15 novimber 2019

[2] Libbebstier op YouTube

[3] Libbebstier op YouTube

[1]

[2]

[3]