An Tríú Crosáid
| na Crosáidí | |
|---|---|
  | |
| Cineál | cogadh creidimh |
| Dáta | 2 Meán Fómhair 1192 |
| Áit | an Neasoirthear |
| Cronologia | |
Is í an Tríú Crosáid (1189-1192), ar a dtugtar Crosáid na Ríthe, ná iarracht a rinne ceannairí Eorpacha an Talamh Naofa a athghabháil ó na Turcaigh faoi cheannas Saladin (Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb). Bhí rath ar an bhfeachtas, den chuid is mó, maidir le cathair thábhachtach a gabhadh. Gabhadh Acre sa bhliain 1189 agus lean na Crosáidithe ar aghaidh agus, i ndiaidh bhua gar d’Arsuf, ghabhadar Jaffa. D'éirigh leo an chuid is mó de ghabhálacha Shaladin a aisiompú, ach theip orthu Iarúsailéim a ghabháil, príomhchuspóir mothúchánach agus spioradálta na Crosáide.
Tar éis gur theip ar an Dara Crosáid, bhí smacht ag an ríshliocht Zengid ar an tSiria aontaithe agus bhí siad i mbun coimhlinte le rialtóirí Fatimid na hÉigipte. Le himeacht aimsire, bhí na Turcaigh ag cur le chéile níos fearr ná mar a bhídís i dtosach, agus níorbh fhada go dtáinig fear i dtreise ina measg a dhlúthaigh go daingean le chéile iad. Saladin b'ainm don fhear sin. Do bhain sé ard-cheannas na hÉigipte amach, agus thug sé tuaisceart na Siria faoi na smacht, agus ansin chinn sé ar Ríocht Iarúsailéim do ghabháil. Do bhuaidh sé glan ar na Críostaithe i gcath mór a tugadh ag Hattin, láimh le Muir na Gailíle, i mí Iúil, 1187 A.D. dhá mhí ina dhiaidh sin.
Nuair a tháinig scéala faoi sin abhaile go dtí an Eoraip, d'fhógair an Pápa an tríú crosáid. Ar dtús, bhí na trí ríthe ba chumhachtaí san Eoraip páirteach san gcrosáid sin: Feardorcha I na Gearmáine, Pilib Augustus, rí na Fraince, agus Risteard Leonchroí Ní raibh Freardorcha I i bhfad san Áise Bheag, gur bathadh é san abhainn Saleph, in aice le Caisleán Silifke. D'fhill cuid mhaith dá saighdiúirí ar an Ghearmáin ansin. Do chuidigh Pilib agus Risteard le na chéile gur ghabhadar Acre. Ach níor mhair an cairdeas idir an dá rí i bhfad, agus i gcionn tamaill do thréig Pilib an chrosáid agus d'fhill sé abhaile. Do choinnigh Risteard an cogadh ar siúl ar feadh breis agus bliain ina dhiaidh sin., agus throid sé féin chomh calma sin gach am gur tugadh 'Richard Cœur de Lion' air. Ar an 2 Meán Fómhair 1192, chríochnaigh Richard agus Saladin conradh a thug ceannas iomlán do na Moslamaigh thar Iarúsailéim. Freisin, rinne sé socrú le Saladin go ligfí na Críostaithe, ar oilithrigh agus ceannaithe neamharmtha iad, cuairt a thabhairt ar chathair Iarúsailéim gan táillí ná cáin a íoc. D'fhág Risteard an Talamh Naofa ar an 9 Deireadh Fómhair. A bhuí le rath an Tríú Crosáid, ligeadh do na Crosáidithe stáit mhóra a choimeád sa Chipir agus ar chósta na Siria. Ach mar sin, toisc nár ghabhadh Iarúsailéim thar n-ais ó Shaladin an turas sin, bheadh iarmhairt tubaisteach ann, sé sin an Cheathrú Crosáid a chur ar bun.
 | Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |