Osman Aqçoqraqlı

Osman Aqçoqraqlı

Nome orixinal	(crh) Osman Nuri-Asan oğlu Aqçoqraqlı
Biografía
Nacemento	3 de xaneiro de 1879 (Xuliano) Bajchisarai, Ucraína (pt)
Morte	17 de abril de 1938 (59 anos) Simferópol
Causa da morte	morte non natural
Actividade
Ocupación	profesor universitario, folclorista, historiador, epigrafista, arqueólogo, calígrafo, tradutor, Turkologist (en)
Empregador	Tavrida National V.I. Vernadsky University (en) (1922–1934) Universidade Estatal de San Petersburgo (1899–1901) Crimean Tatar Pedagogical Institute (en)
Descrito pola fonte	Men and destiny. Orientalists - victims of political terror during the Soviet period (en) ,

Osman Nuri-Asan oğlu Aqçoqraqlı, nado en Bağçasaray o 3 de xaneiro de 1878 e finado o 17 de abril de 1938, foi un escritor, arqueólogo e etnólogo tártaro de Crimea.

Traxectoria

Fillo dun calígrafo, viviu na súa cidade natal ata que fixo os quince anos, cando foi a Simferópol para realizar estudos secundarios. No cambio de século traballou en San Petersburgo e alí fixo tamén o servizo militar. En 1906 traballou primeiro xornal en tártaro de Crimea, Terciman. Entre 1907 e 1909 viviu en Istambul e O Cairo. Á volta traballou de novo en Terciman (1910-1916). Delegado do Qurultay (Asemblea dos tártaros de Crimea) en 1917, daquela tamén comezou a dar clases, fíxoo na madrasa de Zıncırlıde e na Universidade de Crimea, deu clases primeiro de otomán e caligrafía árabe e máis tarde de etnografía dos tártaros de Crimea no Instituto Pedagóxico de Crimea. A finais da década de 1920 entrou na Academia de Ciencias de Ucraína e en 1921 pola súa iniciativa abriu o museo dedicado a Ismail Gasprinski. In 1937 durante a Gran Purga a NKVD detívoo en Bacú acusado de participar nunha organización nacionalista contrarrevolucionaria. O 17 de abril de 1938 fusilárono canda outros recoñecidos representantes da cultura tártara de Crimea: Asan Sabri Aivazov, Yakub Ablyamitov, Yakub Azizov, Ramazan Alexandrovich, Yagya Bayrashevsky, Usein Bodaninsky, Jafar Gafarov, Kerim Dzhemaledinov, Suleiman Idrisov, Ibraim Ismailov, Abdullah Latif-zade, Fevzi Musanif, Mamut Nedim, Abduraim Samedinov, Ilyas Tarkhan, Server Trupchu, Seitjilil Khattatov e mais Bilyal Chagar.

Actividade literaria e científica

Comezou a escribir mentres estaba no exército. En 1899 publicou en San Petersburgo en forma de libro o relato “Nenekecan hanım dürbesi”. Os libros “Krılovdan on qısse” (1900) e “Qırım gönceleri” (1906) inclúen traducións de clásicos rusos. En 1927 estreou a peza teatral “Bağçasaray közyaş çeşmesi”, que representou o Teatro Estatal de Crimea. 

Influenciado pola obra do intelectual crimeano Ismail Gasprinski realizou abonda actividade científica. En 1925 descubriu en Qapsihor con Usein Bodaninsky o manuscrito do poema do século XVII Toğay bey de Mehmed Efendi. Publicou entre outros os traballos  “Qırımnı küçük bir dolaşuv” (1924), “Qart muallim ve yazıcılarımızdan İ. Gasprinskiy” (1925), “Qırımda tatar tamğaları” (1926) ou “Canmuhammedniñ ‘Toğay bey’ poeması” (1930). Como arqueólogo descubriu en Sulkhat, entre 1925 e 1928, 320 lápidas islámicas con inscricións en árabe e turco e 1 xudía.