Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գոնկուրյան մրցանակ (ֆր. ՝ Prix Goncourt ), Ֆրանսիայի ամենահայտնի գրական մրցանակը, որ շնորհվում է լավագույն վեպի համար։ Մրցանակը կոչվել է ի պատիվ Գոնկուր եղբայրների։ Հաղթողը որոշվում է Գոնկուրյան ակադեմիայի անդամների քվեարկությամբ, որ տեղի է ունենում փարիզյան «Դրուան» (Drouant ) ռեստորանում հատուկ ընթրիքի ընթացքում։ Մրցանակը տրվում է ամեն տարի՝ սկսած 1903 թվականից։ Մրցանակի գումարային չափը սիմվոլիկ է (ներկայումս կազմում է 10 եվրո), սակայն այն, որպես կանոն, նպաստում է հաղթող գրքի վաճառքի ավելացմանը, իսկ նրա հեղինակը դառնում է ֆրանսիական գրականության առաջատար գրողներից մեկը։
Գոնկուրյան ակադեմիայի կազմում ընդգրկված են Ֆրանսիայի 10 ամենահայտնի գրականագետները, որոնք ստանում են սիմվոլիկ աշխատավարձ՝ տարեկան 60 ֆրանկ։ Ակադեմիայի յուրաքանչյուր անդամ ունի մեկ ձայնի իրավունք, որ կարող է տալ մեկ գրքի օգտին։ Գրական ստեղծագործություններին տրված ձայների հավասար լինելու դեպքում առաջնությունը տրվում է այն գրքին, որի օգտին քվեարկել է Նախագահը։ Տարբեր ժամանակներում Գոնկուրյան ակադեմիայի անդամ են եղել գրողներ Ա. Դոդեն, Ժ. Ռենարը, Ռոնի Ավագը, Ֆ. Էրիան, Է. Բեզենը, Լուի Արագոնը և այլք։
Ըստ կանոնադրության՝ Գոնկուրյան մրցանակը մի հեղինակին կարող է տրվել միայն մեկ անգամ։ Միակ բացառությունը գրող Ռոմեն Գարին է։ Առաջին անգամ նա Գոնկուրյան մրցանակ ստացել է 1956 թվականին, իսկ 19 տարի անց մրցանակն ստացել է Էմիլ Աժար անվամբ. դա բացահայտնվել է միայն մրցանակի հանձնումից հետո։
Գլխավոր մրցանակից բացի Գոնկուրյան ակադեմիան մրցանակներ է տալիս նաև դեբյուտայի վեպի, պեոզիայի, նովելի, կենսագրության համար։ Իսկ վերջին ժամանակներում Գոնկուրյան մրցանակներ են տրվում նաև Արևելքի (Լիբանան ) ու Եվրոպայի (Իտալիա, Լեհաստան, Ռումինիա, Սերբիա) այլ երկրների ֆրանսիացի գրողների։
Թվական
Հեղինակ
Վերնագիրը
Վերնագիրը հայերեն
1903 Ջոն-Անտուան Նո
Force ennemie
«Թշնամական ուժ»
1904 Լեոն Ֆրապյե
La Maternelle
«Մանկապարտեզ»
1905 Կլոդ Ֆարեր
Les Civilisés
«Քաղաքակրթության գույնը»
1906 Ժան ու Ժերոմ Տարոներ
Dingley, l'illustre écrivain
«Դինգլին` ականավոր գրողը»
1907 Էմիլ Մոզելի
Le Rouet d'ivoire and Jean des Brebis ou le livre de la misère
«Ասեղնագործելու փղոսկրե գործիքը»
1908 Ֆրանսիս Միոմանդր
Écrit sur de l'eau...
«Ջրի վրա գրված»
1909 Մարիուս ու Արե Լեբլոններ
En France
«Ֆրանսիայում»
1910 Լուի Պերգո
De Goupil à Margot
«Աղվեսից Մարգոյի մոտ»
1911 Ալֆոնս դը Շատոբրիան
Monsieur des Lourdines
«Պարոն դը Լուրդինը»
1912 Անդրե Սավինյոն
Les Filles de la pluie
«Անձրևի աղջիկը»
1913 Մարկ Էլդեր
Le peuple de la mer
«Ծովի ժողովուրդը»
1914 Ադրիան Բերտրան
L'Appel du Sol
«Հողի կանչը»
1915 Ռենե Բենջամեն
Gaspard
«Գասպար»
1916 Անրի Բարբյուս
Le Feu
«Կրակ»
1917 Անրի Մալերբ
La Flamme au poing
«Բոց բռունցքի մեջ»
1918 Ժորժ Դյուամել Civilisation
«Քաղաքակրթություն»
1919 Մարսել Պրուստ A l'ombre des jeunes filles en fleurs
«Ծաղկող աղջիկների ստվերում»
1920 Էռնեստ Պերոշոն
Nêne
«Նեն»
1921 Ռենե Մարան
Batouala
«Բատուալա»
1922 Անրի Բերո
Le vitriol de la lune և Le martyre de l'obèse
«Լուսնային թույն»
1923 Լյուսյեն Ֆաբր
Rabevel ou Le mal des ardents
«Ռոբվել կամ այրվողների ցավը»
1924 Թերրի Սանդր
Le Chèvrefeuille, le Purgatoire, le Chapitre XIII
«Ցախկեռաս, քավարան, գլուխ XIII»
1925 Մորիս Ժենևուա
Raboliot
«Ռաբոլիո»
1926 Անրի Դեբերլի
Le supplice de Phèdre
«Պյատա Ֆեդրի»
1927 Մորիս Բեդել
Jérôme 60° latitude nord
«Ժերոմ 60° հյուսիսային լայնության»
1928 Մորիս Կոնստանտեն Վեյեր
Un Homme se penche sur son passé
«Մարդն իր անցյալի վրա»
1929 Մարսել Արլան
L'Ordre
«Կարգուկանոն»
1930 Անրի Ֆոկոնե
Malaisie
«Մալազիա»
1931 Ժան Ֆայյար
Mal d'amour
«Հիմար է սիրուց»
1932 Գի Մազելին
Les Loups
«Գայլեր»
1933 Անդրե Մալրո La Condition humaine
«Մարդկային բախտ»
1934 Ռոժե Վերսել
Capitaine Conan
«Կապիտան Կոնանը»
1935 Ժոզեֆ Պեյր
Sang et Lumières
«Արյուն և լույս»
1936 Մակսենս վան դը Մեերշ
L'Empreinte de Dieu
«Աստծո հետքը»
1937 Շառլ Պլիսնյե
Faux passeports
«Կեղծ անձնագրեր»
1938 Անրի Թրուայա L'Araigne
«Սարդ»
1939 Ֆիլիպ Էրիա
Les enfants gâtés
«Փչացած երեխաներ»
1940 Ֆրանսիս Ամբրիեր
Les grandes vacances
«Երկար արձակուրդ»
1941 Անրի Պուրրա
Vent de Mars
«Մարտյան քամի»
1942 Մարկ Բորրեդ
Pareil à des enfants
«Նման են երեխաների»
1943 Մարիուս Գրու
Passage de l'Homme
«Մարդու անցումը»
1944 Էլզա Տրիոլե
Le premier accroc coûte 200 Francs
«Տուգանք 200 ֆրանկ» ժողովածու
1945 Ժան-Լուի Բորի
Mon village à l'heure allemande
«Իմ գյուղը գերմանական ժամանակներում»
1946 Ժան Ժակ Գոթյե
Histoire d'un Fait divers
«Մի արկածի պատմություն»
1947 Ժան Լուի Կյուրտիս
Les Forêts de la Nuit
«Գիշերային անտառներ»
1948 Մորիս Դրյուոն
Les grandes familles
«Հայտնի ընտանիքներ»
1949 Ռոբեր Ժան Ժորժ Մերլ
Week-end à Zuydcoote
«Ազատ օրերը օվկիանոսի ափին»
1950 Պոլ Կոլեն
Les jeux sauvages
«Վայրի խաղեր»
1951 Ժյուլյեն Գրակ
Le Rivage des Syrtes
«Սիրտի ափը» (հրաժարվել է մրցանակից)
1952 Բեատրիս Բեկ
Léon Morin, prêtre
«Լեոն Մորենը` հոգևորականը»
1953 Պիեռ Գասկար Les Bêtes
«Մեռյալների ժամանակը»
1954 Սիմոնա դը Բովուար Les Mandarins
«Մանդարիններ»
1955 Ռոժե Իկոր
Les eaux mêlées
«Խառնված ջրեր»
1956 Ռոմեն Գարի Les racines du ciel
«Երկնքի արմատները»
1957 Ռոժե Վայան La Loi
«Օրենք»
1958 Ֆրանսիս Վալդեր
Saint-Germain ou la négociation
«Սեն-Ժերմեն»
1959 Անդրե Շվարց-Բարտ
Le dernier des Justes
«Սրբակենցաղներից վերջինը»
1960 Վինտիլա Գորիա
Dieu est né en exil
«Աստված ծնվել է աքսորում»
1961 Ժան Կո
La pitié de Dieu
«Աստծո խենթերը»
1962 Աննա Լանգֆյուս
Les bagages de sable
«Ավազե բեռ»
1963 Արման Լանու
Quand la mer se retire
«Երբ ծովը նահանջում է»
1964 Ժորժ Կոնշոն
L'Etat sauvage
«Վայրի պետություն»
1965 Ժակ Բորել
L'Adoration
«Պաշտամունք»
1966 Էդիոնդա Շառլ-Լու
Oublier Palerme
«Մոռանալ Պալերմոն»
1967 Անդրե Պիեռ դը Մանդյարգ La Marge
«Դատարկություն»
1968 Բեռնար Կլավել
Les fruits de l'hiver
«Ձմեռային մրգեր»
1969 Ֆելիսեն Մարսո
Creezy
«Կրիզի»
1970 Միշել Տուռնե
Le Roi des Aulnes
«Անտառի արքան»
1971 Ժակ Լորան
Les Bêtises
«Հիմարություններ»
1972 Ժան Կարյեր
L'Epervier de Maheux
1973 Ժակ Շեսսե L'Ogre
«Մարդակերը»
1974 Պասկալ Լենե
La Dentellière
«Ասեղնագործողը»
1975 Էմիլ Աժար (Ռոմեն Գարի)La vie devant soi
«Ողջ կյանքն առջևում է»
1976 Պատրիկ Գրենվիլ
Les Flamboyants
«Բոցավառվողները»
1977 Դիդյե Դեկուա
John l'enfer
«Ջոն-Դժոխք»
1978 Պատրիկ Մոդիանո Rue des boutiques obscures
«Մութ խանութների փողոցը»
1979 Անտոնին Մայե
Pélagie la Charette
«Pélagie la Charette»
1980 Իվ Նավար
Le Jardin d'acclimatation
«Գազանանոց»
1981 Լյուսյեն Բոդար
Anne Marie
«Աննա-Մարիա»
1982 Դոմինիկ Ֆերնանդեզ
Dans la main de l'Ange
«Հրեշտակի ափին»
1983 Ֆրեդերիկ Տրիստան
Les égarés
«Մոլորյալ հոգիներ»
1984 Մարգերիտ Դյուրաս L'Amant
«Սիրեկանը»
1985 Յան Կեֆելեկ
Les Noces barbares
«Բարբարոսական հարսանիքներ»
1986 Միշել Գոստ
Valet de nuit
«Գիշերային ծառա»
1987 Տախար Բենժելուն
La Nuit sacrée
«Սուրբ գիշեր»
1988 Էրիկ Օրսեննա
L'Exposition coloniale
«Գաղութային ցուցահանդես»
1989 Ժան Վոտրեն
Un grand pas vers le Bon Dieu
«Մեծ քայլ բարի Աստծուն ընդառաջ»
1990 Ժան Ռուո
Les Champs d'honneur
«Փառքի հովիտ»
1991 Պիեռ Կոմբեսկո
Les Filles du Calvaire
«Գոլգոֆի աղջիկները»
1992 Պատրիկ Շամուազո Texaco
1993 Ամին Մաալուֆ Le Rocher de Tanios
«Տանիոսի ժայռը»
1994 Դիդյե Վան Կովելեր
Un Aller simple
«Միակ ուղին»
1995 Անդրեյ Մակին
Le Testament français
«Ֆրանսիական կտակ»
1996 Պասկալ Ռոզ
Le Chasseur Zéro
«Զրո որսորդը»
1997 Պատրիկ Ռամբո
La Bataille
«Պայքար»
1998 Պոլ Կոնստան
Confidence pour confidence
«Խոստովանություն խոստովանության դիմաց»
1999 Ժան Էշնոզ Je m'en vais
«Ես գնում եմ»
2000 Ժան-Ժակ Շուլ
Ingrid Caven
«Ինգրիդ Կավեն»
2001 Ժան-Կրիստոֆ Ռուֆեն
Rouge Brésil
«Կարմիր Բրազիլիա»
2002 Պասկալ Կինյար
Les Ombres errantes
«Թափառող ստվերներ»
2003 Ժան-Պիեռ Ամետ
La maîtresse de Brecht
«Բրեխտի սիրուհին»
2004 Լորան Գոդե
Le Soleil des Scorta
«Սկորտների արևը»
2005 Ֆրանսուա Վեյերգան
Trois jours chez ma mère
«Երեք օր մորս մոտ»
2006 Ջոնաթան Լիտել
Les Bienveillantes
«Բարի կամքի տերերը»
2007 Ժիլ Լերուա
Alabama song
«Ալաբամայի երգը»
2008 Ատիկ Ռախիմի
Syngué Sabour։ La pierre de patience
«Սինգե Սաբուր. Համբերության քարը»
2009 Մարի Նդյայ
Trois femmes puissantes
«Երեք ուժեղ կանայք»
2010 Միշել Ուելբեք La Carte et le territoire
«Քարտեզ և տարածություն»
2011 Ալեքսիս Ժոննի
L'Art français de la guerre
«Պատերազմի ֆրանսիական արվեստը»
2012 Ժերոմ Ֆերարի
Le Sermon sur la chute de Rome
«Ասք Հռոմի անկման մասին»[ 2]
2013 Պիեռ Լեմետր
Au revoir là-haut
«Կտեսնվենք վերևում»
2014 Լիդիա Սալվեր Pas pleurer
2015
Մաթիաս Էնար Boussole
2016
Լեյլա Սլիմանի Chanson douce
Իդեալական դայակ
2017
Էրիկ Վյույյար
L’Ordre du jour
«Օրվա կարգը»
2018
Նիկոլյա Մատիե
Leurs enfants après eux
«Նրանց երեխաներն իրենցից հետո»
2019
Ժան Պոլ Դյուբուա
Tous les hommes n’habitent pas le monde de la même façon
«Ոչ բոլորն են աշխարհում ապրում միանման»
2017
Էրվե Լի Տելլե
L'anomalie
«Անոմալիա»
2018
Մոհամեդ Մբուգար Սառ
La plus secrète mémoire des hommes
«Մարդկանց ամենանվիրական հուշը»
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 158 )։
Ֆրանսիա
Prix Goncourt Վիքիպահեստում
