Norvegia
Le Regno de Norvegia[7] (etiam Norvega o Noria; officialmente Kongeriket Norge in bokmål, Kongeriket Noreg in nynorsk; Vuona Gonagasriika in sami septentrional) es un pais europee in Scandinavia que limita con Svedia al est e con Finlandia e Russia al nord-est; le resto son costas sur le Mar del Nord. Su capital es Oslo. Altere citates es Bergen, Trondheim, Stavanger, e Kristiansand. Norvegia ha un area total de 385,207 km2 e habeva un population de 5,488,984 in januario de 2023.
Kongeriket Norge Kongeriket Noreg Regno de Norvegia |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Motto Royal: Alt for Norge / Alt for Noreg ("Omne cosa pro Norvegia") 1814 Eidsvoll oath: Enig og tro til Dovre faller ("Unite e loyal usque le montanias de Dovre mica") |
||||||
Hymno Ja, vi elsker dette landet Hymno regal Kongesangen |
||||||
Norway (green) in Europe (darker grey)
|
||||||
Capital (e le major) | Oslo | |||||
Linguas official | Norvegiano (Bokmål e Nynorsk)1 | |||||
Demonymo | Norvegian | |||||
Governamento | Democratia parlamentari basso monarchia constitutional | |||||
- | Monarcha | Harald V | ||||
- | Prime Ministro | Jonas Gahr Støre(Ap) | ||||
- | Presidente de Storting | Masud Gharahkhani (Ap) (2021–) | ||||
- | Chief Justice | Toril Marie Øie (2016) | ||||
- | Current coalition | (H, V, KrF) [1] | ||||
Establimento | ||||||
- | Unification | 872 | ||||
- | Constitution | 17 de maio 1814 | ||||
- | Independentia ab union con Svedia | declarate 7 de junio 1905 |
||||
Area | ||||||
- | Total | 385 207 km² (67th2) 148 721 mi.² |
||||
- | Aqua (%) | 6,0 | ||||
Population | ||||||
- | Estimation de 2024[2] | 5 550 203 (120) | ||||
- | Densitate | 14,4/km² 37,32/sq mi |
||||
PIB (PPA) | Estimation de 2007 | |||||
- | Total | $247,956 milliardos[3] (43rd) | ||||
- | Per capita | $53152[3] (IMF) (3rd) | ||||
PIB (nominal) | Estimation de 2007 | |||||
- | Total | $389,457 milliardos[3] (23rd) | ||||
- | Per capita | $83484[3] (IMF) (2nd) | ||||
Gini? (2000) | 25.8 (low) (6th) | |||||
IDH (2022) | 0.966[4] (high) (2nd) | |||||
Numerario | Corona norvegian (NOK ) |
|||||
Fuso horari | CET (UTC+1) | |||||
- | Estate (DST) | CEST (UTC+2) | ||||
Dominio de Internet | .no, .sj and .bv | |||||
Codice telephonic | +47 | |||||
1 | Northern Sami es usate in le administration municipal de sex municipalitates, Lule Sami in un, e Finnese/Kven in un. | |||||
2 | Include Svalbard e Jan Mayen. | |||||
3 | Iste percentage es pro le terra principal e etiam include glacieros[5] | |||||
4 | Statisticas de estimation de Norvegia (5 de septembre 2006) usante le variante MMMM de Table 10[6] | |||||
5 | Duo plus TLDs ha essite assignate, sed al presente non usate: .sj pro Svalbard e Jan Mayen; .bv pro le Insula Bouvet. |
Harald V del Casa de Glücksburg es le actual Rege de Norvegia. Como un stato soveran unitari con un monarchia constitutional, Norvegia divide le poter del stato inter le parlamento, le governamento e le corte supreme, secundo le constitution de 1814. Le regno esseva establite in 872 como un fusion de multe parve regnos e ha existite continuemente durante 1,151 annos. Desde 1537 usque 1814, Norvegia faceva parte del Regno de Danemark-Norvegia e, desde 1814 usque 1905, illo se trovava in union con le Regno de Svedia. Norvegia esseva neutral durante le Prime Guerra Mundial e anque durante le Secunde Guerra Mundial usque le invasion del pais per le Germania nazi in april 1940 e le subsequente occupation del pais usque le fin del guerra.
Norvegia ha subdivisiones administrative e politic a duo nivellos: contatos e municipalitates. Le populo Sami ha un certe grado de auto-determination e influentia sur su territorios traditional a transverso le Parlamento Sami e le Acto de Finnmark. Norvegia mantene ligamines stricte tanto con le Union Europee como con le Statos Unite. Norvegia es etiam membro fundator del Nationes Unite, le OTAN, le Association de Libere Commercio Europee, le Consilio de Europa, le Tractato Antartic e le Consilio Nordic. Norvegia pertine al Area Economic Europee, le OMC e le OCDE; e etiam al Spatio Schengen. De plus, le linguas norvegian ha un intelligibilitate reciproc con le danese e svedese.
Norvegia mantene le modello de ben-esser nordic con un systema de sanitate universal e un systema de securitate social large, e su valores es basate in ideales equalitari. Le stato norvegian ha importante proprietates in sectores industrial clave, con large ressources de petroleo, gas natural, minerales, ligno, fructos de mar e aqua dulce. Le industria del petroleo representa circa un quarto del producto interne brute (PIB) del pais. Per capite, Norvegia es le plus grande productor de petroleo e gas natural del mundo ultra le Oriente Medie. Le pais ha le quarte renta per capite le plus alte in le mundo secundo le listas del Banco Mundial e del Fundo Monetari International (FMI). Norvegia ha etiam le fundo soveran le plus grande del mundo, con un valuta de US$1.3 trillion.
Referentias
modificar- ↑ New government 24.01.2020
- ↑ Population, 2024-01-01 (anglese). Statistics Norway (2024-02-21). Recuperate le 2024-02-26.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Report for Selected Countries and Subjects.
- ↑ 2022 Human Development Index Ranking (anglese). United Nations Development Programme (2023-03-13). Recuperate le 2024-03-16.
- ↑ Areal. SSB.
- ↑ Befolkning. SSB.
- ↑ Derivation: Entitates: 1. (it) Norvegia || 2. (es) Noruega || (pt) Noruega || 3. (fr) Norvège || 4. (en) Norway || Controlo: (de) Norwegen || (ru) Норвегия || - (Extra): (la) Norvegia