Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                

Tempore [1] es le systema usate pro poner actiones in sequentia, quantisar le duration de eventos e le separation inter eventos, e mesurar altere mesurationes.

Tempore
instantia de: scalar[*], entitate spatio-temporal[*]
subclasse de: sequence[*], measurable set[*]
parte de: spatio-tempore


Commons: Time

Chronometro

modificar

Le chronometria es le scientia del mesuration del tempore. Le duo plus commun formas de chronometro usate es le calendario e le horologio; in le vita quotidian, on consulta le horologio, e pro planos del futuro e le consideration del passato on consulta le calendario.

Ante le uso del calendarios e horologios, on poteva mesurar le passato de tempore per phenomenos astronomic. Le longitude del mense es basate super le orbita del Luna, e le conceptos de stationes e annos esseva intendite. Le tempore del die on poteva mesurar per le altitude del Sol in relation al horizonte o per le longitude del umbras create per le Sol.

In le physica, le tempore es un del sol quantitates fundamental, e illo es usate pro mesurar altere quantitates (p.ex. velocitate).

Le existentia de tempore es assatis difficile a provar, proque cata definition que pote usar se pro mesurar tempore require que le passato de tempore functiona; i.e. le probation que le tempore existe require que nos accepta que le tempore existe. Nonobstante que le problema ancora non ha essite resolvite, le majoritate de scientistas pensa que si tempore non existerea, le majoritate de phenomenos non poterea exister. Isto es un proba negative, ma usque nos pote mesurar tempore de un location foras de tempore, iste "proba" suffice.

Unitates

modificar

Il ha un multitude de unitates con le quales le tempore es mesurate.

Unitate Duration Notas
secunda (s) 1 secunda unitate base de tempore (systema SI)
minuta (m) 60 secundas
hora (h) 60 minutas
die (d) 24 horas del horologio
septimana 7 dies
decade 10 dies non confunder con le decennio
mense 4 septimanas 28, 29, 30, o 31 dies in le calendario gregorian
anno calendari 12 menses in le calendario gregorian
anno commun 365 dies
anno bissextil 366 dies cata 4 annos (con exceptiones)
decennio 10 annos non confunder con le decade
seculo 10 decennios 100 annos
millennio 10 seculos 1.000 annos

Referentias

modificar
  1. Derivationes: (la) Tempus - (de) Zeit | (en) Time | (pt) Tempo | (es) Tiempo | (ca) Temps | (fr) Temps | (it) Tempo | (ro) Timp | (ru) Время