Doktora Tezi.YÖK Tez No:407237Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin (710/1310) El- Musaffâ'sını... more Doktora Tezi.YÖK Tez No:407237Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin (710/1310) El- Musaffâ'sının Fıkıh Tarihindeki Yeri ve Edisyon Kritiği Bu çalışma giriş, üç bölüm, sonuç ve el-Musaffâ'nın tenkitli metin kısımlarından oluşmaktadır. el-Musaffâ, ilm-i hilafla ilgili bir çalışma olduğu için girişte hilâfiyâta dair bilgilere ve eserlere yer verildi, şerh olduğu için de şerh ve şerh çeşitleri açıklandı. el-Musaffâ, Ebü'l-Berekât en-Nesefî tarafından Ebu Hafs en-Nesefî'nin el-Manzûme fi'l-Hilâfiyyat adlı eseri üzerine yapılmış bir şerhtir. Hanefi mezhebi içindeki ve Hanefiler ile Maliki ve Şafîî mezhepleri arasındaki görüş ayrılıklarından bahsetmektedir. Kitap on bölümden oluşmaktadır ve tertibi klasik fıkıh kitaplarının tertibi gibidir. Ebu Hafs en-Nesefi ve Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin hayatları, hocaları, yaşadıkları dönemler ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin kitapları üzerine yapılan çalışmalar, eserlerinin ya...
العلاقةُ بينَ علم البلاغة وعلم التّفسير تبادُليّة؛ لأنَّ بذورَ علم البلاغة نشأت في أحضان المفسِّر... more العلاقةُ بينَ علم البلاغة وعلم التّفسير تبادُليّة؛ لأنَّ بذورَ علم البلاغة نشأت في أحضان المفسِّرين الأوائل وفي رحاب القرآن الكريم، وبعدَ أنْ نَضِجَ علمُ البلاغةِ أفادَ منه المفسِّرون، فرأينا التَّفاسيرَ البيانيّةَ التي تعتني بإعجاز القرآن الكريم لُغويّاً وبلاغيّاً، وتلتفتُ إلى جمال عبارتِه وتمثيلاته وموسيقاه. فالمقالُ سيوضحُ هذه العلاقةَ، ثَُّ يُبيُِّ أنَّ تحصيلَ علومِ البلاغةِ شرطٌ لازمٌ وغيرُ كافٍ لمَن أرادَ تفسيرَ القرآن الكريم، وأنَّ علمَ البلاغةِ علمٌ قرآنيّ؛ والجهلُ به يُفضي إلى الأوهام والأخطاء في فهم الآيات، وكلُّ ذلك مقرونٌ بالأمثلة الموضِّحة.Belağat ilmiyle Kuran tefsiri arasında karşılıklı bir ilişki vardır. Çünkü belağat ilminin asılları, ilk müfessirlerin ellerinde ve Kur’an-ı Kerim’e bağlı olarak ortaya çıktı. Belağat ilminin temelleri sağlamlaştıktan sonra ise müfessirler bu ilimden istifade ettiler. Böylece lüğat ve belağat cihetinden Kur’an’ın mucize oluşuyla ilgilenen ve Kuran’ın ibarelerinin, örneklerinin ve musikisinin güzelliğine yönelen beyani tefsirler görmek...
Mut'a nikâhı dört mezhep ile Ca'ferîler arasındaki en temel tartışma konula-rından birisi... more Mut'a nikâhı dört mezhep ile Ca'ferîler arasındaki en temel tartışma konula-rından birisidir. Tartışmanın temelinde şu hususlar vardır: <br>Hz. Peygamber döneminde başlangıçta izin verilen mut'a nikâhının belli aralıklarla yasaklanıp serbest bırakılması [Ca'ferîlerin iznin devam ettiği yönündeki iddiaları];<br> Sahabenin önde gelenlerinden Abdullah b. Abbas (ö.68/687) ile tâbiûn'un büyük âlimlerinden İbn Cüreyc'ten (ö.150/767) mut'a nikâhının cevazı yönündeki bazı rivayetler, <br>İbn Abbas'ın bu görüşünden rücu edip etmediği münakaşaları; <br>Übeyy b. Ka'b (ö.21/642) ile Abdullah b. Mes'ûd'un (ö.32/652) Nisâ suresinin: <br>مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنّ} اسْتَمْتَعْتُم بِهِ { فَمَا<br> "…O halde onların hangilerinden nikâh ile yararlanmışsanız, belirlenen me-hirlerini Allah'ın öngördüğü değişmez bir hak olarak tastamam verin…" şeklindeki 24. ayetini إلى أجل مسمى "belirli bir süreye ...
Ebû Sa'îd Muhammed Hâdimî, 1113/1701 yılında Konya – Hadim'de doğdu. İlköğrenimini babası... more Ebû Sa'îd Muhammed Hâdimî, 1113/1701 yılında Konya – Hadim'de doğdu. İlköğrenimini babasından gördü. Konya Karatay Medresesi'nde eğitim aldı. Ardından İstanbul'a gidip tahsilini tamamladı. Daha sonra Hadim'e döndü. Hayatı boyunca burada eğitim ve irşat faaliyetinde bulundu. 1176/1762 yılında Hadim'de vefat etti. Hâdimî, irfani geleneğe bağlı kalarak namazın adabını zahirî ve batınî olmak üzere ikiye ayırmış ve namazın batınî şartlarına dikkat çekmek ve önemine işaret etmek amacıyla "Namazda Huşû Risâlesi"ni kaleme almıştır. Bu risalesinde özellikle Gazzâlî'nin İhyâ'u 'ulûmi'd-dîn ve Bidâyetü'l-hidâye adlı kitaplarının yanı sıra konuya yer veren diğer bazı eserlerden de istifade etmiştir. Namazda huşûyu sağlayan en temel özellik kalp huzurudur. Risalenin başında kalp huzurunun sebebi ve semereleri üzerinde durulmuştur. Buna göre, huzûru'l-kalb, kalbi, huzurunda durup kendisiyle konuşulan ve yakarışta bulunulan Allah'ın dış...
Helal ve haram, varlikla iliskisinin sinirini cizdigi icin bir Muslumanin hayatinda en onemli iki... more Helal ve haram, varlikla iliskisinin sinirini cizdigi icin bir Muslumanin hayatinda en onemli iki kavramdir. Kisinin helal-harama gosterdigi ozen ya da ozensizlik bir baska ifade ile duyarlilik ya da duyarsizlik onun dindarlik kalitesini belirler. Helal gida denildiginde sadece yenilip icilen gida maddelerinin kendileri degil ayni zamanda onlarin kazanc yollarini da ilgilendirir. Gida maddelerinin helal ya da haram olusu insanlarinin ruh ve beden sagligini; kazanc yolunun niteligi de ibadetlerin kabulunu, mutlulugunu, aile hayati ve diger insanlarla iliskilerini buyuk olcude etkiler. Bu sebeple Allah ve Rasulu sadece gidanin kendisinin degil kazanc yolunun da helal olmasi gerektigi konusunda hassasiyet gostermistir. Bu konuda belirlenen ust ilke durustluktur. Durustlugun olcusu de yapilan islemlerde taraflarin tam anlamiyla rizalarinin saglanmis olmasi, iclerinde en kucuk bir huzursuzlugun kalmamasidir. Kur’ân-i Kerim ve Hz. Peygamberin sunneti, bazen helal-haramlari acik bicimde be...
Gida katki maddelerinin bir kismi hayvansal kaynaklardan elde edilmektedir. Elde edildigi kaynak ... more Gida katki maddelerinin bir kismi hayvansal kaynaklardan elde edilmektedir. Elde edildigi kaynak ve uretim surecinde gecirdigi fiziksel ve kimyasal islemler bu maddelerin fikhi durumunu belirlemektedir. Tuketilmesi caiz olmayan bir kaynaktan elde edilen ancak uretim asamasinda kimyasal degisime yani istihaleye ugrayarak ozelligini degistiren maddeler caiz hale gelebilmektedir. Fiziksel degisimler istihale olusturmaz. Bu makalede Islam hukukundaki istihale ornekleri topluca degerlendirilerek orneklerdeki degisimlerin mantigi gida katki maddelerine uyarlanmaya calisilmistir. Buna gore domuzun her seyi necis oldugundan istihaleye ugrasin veya ugramasin gida katki maddesi uretiminde hammadde olarak kullanilamaz. Kimyasal acidan trigliseritler gliserol ve yag asitlerine, proteinler ise amino asitlerine kadar parcalanirlarsa istihaleye ugrarlar. Bu parcalanmayla ortaya cikan gliserol, yag asitleri ve amino asitlerin baska maddelerle birleserek olusturduklari yeni bilesikler de istihale ka...
Bu arastirma modern bir kavram olan sivil toplum ile dini yapilanmalari temsil eden cemaat kavram... more Bu arastirma modern bir kavram olan sivil toplum ile dini yapilanmalari temsil eden cemaat kavrami arasindaki iliskiden yola cikarak, bu kavramlarin sosyal hayattaki gorunumleri ve yapisal durumlarini, ulkemiz gercekliginde incelemeyi amaclamaktadir. Sivil toplum ve cemaat olusumlari arasindaki iliskinin neligi ve yonunun tespitinden sonra, tum toplum yapilarinda oldugu gibi ulkemizde gorulen cemaatlerin bugun karsilastiklari bir takim sosyo-kulturel, sosyo-ekonomik ve dini sorunlarin yarina nasil evrilebilecegini belirlemek ve cozum onerileri sunmak bu arastirmanin bir baska temel amacidir. Arastirmada birey-toplum ve devlet iliskilerinde onemli role sahip olan sivil toplum ve cemaatler olgusu; kavramsal, kulturel, siyasi, sosyal ve tarihi perspektifler goz onunde bulundurularak aciklanmistir. Arastirma neticesinde ulkemizde cemaatler uzerinden dogabilecek bazi sorunlarin oldugu ve bundan sonraki surecte cemaatlerin ve dini gruplarin birbirleriyle ciddi sorunlar yasayabilecegi, gal...
Some of the food additives are obtained from animal sources. Resources of the food and the physic... more Some of the food additives are obtained from animal sources. Resources of the food and the physical and chemical changing process in the production process determine their rulings in Islamic law. The substances obtained from non halal (unlawful) sources may be considered halal (lawful) when the chemical changes were taken place during the production, that is called istihalah. Physical changes do not cause to istihalah. In this article, the istihalah examples given in Islamic law are evaluated, interpreted and adapted to the current food additives. According to this, the following results were obtained: Every part of the swine is not allowed to use as a raw material in the production of food additives whether it was undergone to istihalah or not. Because everything belong to swine is considered dirty (najis). Chemically, triglycerides are undergone istihalah if they are brokendown to glycerol and fatty acids. Proteins are undergone istihalah if they are totally brokendown to their am...
Doktora Tezi.YÖK Tez No:407237Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin (710/1310) El- Musaffâ'sını... more Doktora Tezi.YÖK Tez No:407237Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin (710/1310) El- Musaffâ'sının Fıkıh Tarihindeki Yeri ve Edisyon Kritiği Bu çalışma giriş, üç bölüm, sonuç ve el-Musaffâ'nın tenkitli metin kısımlarından oluşmaktadır. el-Musaffâ, ilm-i hilafla ilgili bir çalışma olduğu için girişte hilâfiyâta dair bilgilere ve eserlere yer verildi, şerh olduğu için de şerh ve şerh çeşitleri açıklandı. el-Musaffâ, Ebü'l-Berekât en-Nesefî tarafından Ebu Hafs en-Nesefî'nin el-Manzûme fi'l-Hilâfiyyat adlı eseri üzerine yapılmış bir şerhtir. Hanefi mezhebi içindeki ve Hanefiler ile Maliki ve Şafîî mezhepleri arasındaki görüş ayrılıklarından bahsetmektedir. Kitap on bölümden oluşmaktadır ve tertibi klasik fıkıh kitaplarının tertibi gibidir. Ebu Hafs en-Nesefi ve Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin hayatları, hocaları, yaşadıkları dönemler ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Ebü'l Berekât en-Nesefî'nin kitapları üzerine yapılan çalışmalar, eserlerinin ya...
العلاقةُ بينَ علم البلاغة وعلم التّفسير تبادُليّة؛ لأنَّ بذورَ علم البلاغة نشأت في أحضان المفسِّر... more العلاقةُ بينَ علم البلاغة وعلم التّفسير تبادُليّة؛ لأنَّ بذورَ علم البلاغة نشأت في أحضان المفسِّرين الأوائل وفي رحاب القرآن الكريم، وبعدَ أنْ نَضِجَ علمُ البلاغةِ أفادَ منه المفسِّرون، فرأينا التَّفاسيرَ البيانيّةَ التي تعتني بإعجاز القرآن الكريم لُغويّاً وبلاغيّاً، وتلتفتُ إلى جمال عبارتِه وتمثيلاته وموسيقاه. فالمقالُ سيوضحُ هذه العلاقةَ، ثَُّ يُبيُِّ أنَّ تحصيلَ علومِ البلاغةِ شرطٌ لازمٌ وغيرُ كافٍ لمَن أرادَ تفسيرَ القرآن الكريم، وأنَّ علمَ البلاغةِ علمٌ قرآنيّ؛ والجهلُ به يُفضي إلى الأوهام والأخطاء في فهم الآيات، وكلُّ ذلك مقرونٌ بالأمثلة الموضِّحة.Belağat ilmiyle Kuran tefsiri arasında karşılıklı bir ilişki vardır. Çünkü belağat ilminin asılları, ilk müfessirlerin ellerinde ve Kur’an-ı Kerim’e bağlı olarak ortaya çıktı. Belağat ilminin temelleri sağlamlaştıktan sonra ise müfessirler bu ilimden istifade ettiler. Böylece lüğat ve belağat cihetinden Kur’an’ın mucize oluşuyla ilgilenen ve Kuran’ın ibarelerinin, örneklerinin ve musikisinin güzelliğine yönelen beyani tefsirler görmek...
Mut'a nikâhı dört mezhep ile Ca'ferîler arasındaki en temel tartışma konula-rından birisi... more Mut'a nikâhı dört mezhep ile Ca'ferîler arasındaki en temel tartışma konula-rından birisidir. Tartışmanın temelinde şu hususlar vardır: <br>Hz. Peygamber döneminde başlangıçta izin verilen mut'a nikâhının belli aralıklarla yasaklanıp serbest bırakılması [Ca'ferîlerin iznin devam ettiği yönündeki iddiaları];<br> Sahabenin önde gelenlerinden Abdullah b. Abbas (ö.68/687) ile tâbiûn'un büyük âlimlerinden İbn Cüreyc'ten (ö.150/767) mut'a nikâhının cevazı yönündeki bazı rivayetler, <br>İbn Abbas'ın bu görüşünden rücu edip etmediği münakaşaları; <br>Übeyy b. Ka'b (ö.21/642) ile Abdullah b. Mes'ûd'un (ö.32/652) Nisâ suresinin: <br>مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنّ} اسْتَمْتَعْتُم بِهِ { فَمَا<br> "…O halde onların hangilerinden nikâh ile yararlanmışsanız, belirlenen me-hirlerini Allah'ın öngördüğü değişmez bir hak olarak tastamam verin…" şeklindeki 24. ayetini إلى أجل مسمى "belirli bir süreye ...
Ebû Sa'îd Muhammed Hâdimî, 1113/1701 yılında Konya – Hadim'de doğdu. İlköğrenimini babası... more Ebû Sa'îd Muhammed Hâdimî, 1113/1701 yılında Konya – Hadim'de doğdu. İlköğrenimini babasından gördü. Konya Karatay Medresesi'nde eğitim aldı. Ardından İstanbul'a gidip tahsilini tamamladı. Daha sonra Hadim'e döndü. Hayatı boyunca burada eğitim ve irşat faaliyetinde bulundu. 1176/1762 yılında Hadim'de vefat etti. Hâdimî, irfani geleneğe bağlı kalarak namazın adabını zahirî ve batınî olmak üzere ikiye ayırmış ve namazın batınî şartlarına dikkat çekmek ve önemine işaret etmek amacıyla "Namazda Huşû Risâlesi"ni kaleme almıştır. Bu risalesinde özellikle Gazzâlî'nin İhyâ'u 'ulûmi'd-dîn ve Bidâyetü'l-hidâye adlı kitaplarının yanı sıra konuya yer veren diğer bazı eserlerden de istifade etmiştir. Namazda huşûyu sağlayan en temel özellik kalp huzurudur. Risalenin başında kalp huzurunun sebebi ve semereleri üzerinde durulmuştur. Buna göre, huzûru'l-kalb, kalbi, huzurunda durup kendisiyle konuşulan ve yakarışta bulunulan Allah'ın dış...
Helal ve haram, varlikla iliskisinin sinirini cizdigi icin bir Muslumanin hayatinda en onemli iki... more Helal ve haram, varlikla iliskisinin sinirini cizdigi icin bir Muslumanin hayatinda en onemli iki kavramdir. Kisinin helal-harama gosterdigi ozen ya da ozensizlik bir baska ifade ile duyarlilik ya da duyarsizlik onun dindarlik kalitesini belirler. Helal gida denildiginde sadece yenilip icilen gida maddelerinin kendileri degil ayni zamanda onlarin kazanc yollarini da ilgilendirir. Gida maddelerinin helal ya da haram olusu insanlarinin ruh ve beden sagligini; kazanc yolunun niteligi de ibadetlerin kabulunu, mutlulugunu, aile hayati ve diger insanlarla iliskilerini buyuk olcude etkiler. Bu sebeple Allah ve Rasulu sadece gidanin kendisinin degil kazanc yolunun da helal olmasi gerektigi konusunda hassasiyet gostermistir. Bu konuda belirlenen ust ilke durustluktur. Durustlugun olcusu de yapilan islemlerde taraflarin tam anlamiyla rizalarinin saglanmis olmasi, iclerinde en kucuk bir huzursuzlugun kalmamasidir. Kur’ân-i Kerim ve Hz. Peygamberin sunneti, bazen helal-haramlari acik bicimde be...
Gida katki maddelerinin bir kismi hayvansal kaynaklardan elde edilmektedir. Elde edildigi kaynak ... more Gida katki maddelerinin bir kismi hayvansal kaynaklardan elde edilmektedir. Elde edildigi kaynak ve uretim surecinde gecirdigi fiziksel ve kimyasal islemler bu maddelerin fikhi durumunu belirlemektedir. Tuketilmesi caiz olmayan bir kaynaktan elde edilen ancak uretim asamasinda kimyasal degisime yani istihaleye ugrayarak ozelligini degistiren maddeler caiz hale gelebilmektedir. Fiziksel degisimler istihale olusturmaz. Bu makalede Islam hukukundaki istihale ornekleri topluca degerlendirilerek orneklerdeki degisimlerin mantigi gida katki maddelerine uyarlanmaya calisilmistir. Buna gore domuzun her seyi necis oldugundan istihaleye ugrasin veya ugramasin gida katki maddesi uretiminde hammadde olarak kullanilamaz. Kimyasal acidan trigliseritler gliserol ve yag asitlerine, proteinler ise amino asitlerine kadar parcalanirlarsa istihaleye ugrarlar. Bu parcalanmayla ortaya cikan gliserol, yag asitleri ve amino asitlerin baska maddelerle birleserek olusturduklari yeni bilesikler de istihale ka...
Bu arastirma modern bir kavram olan sivil toplum ile dini yapilanmalari temsil eden cemaat kavram... more Bu arastirma modern bir kavram olan sivil toplum ile dini yapilanmalari temsil eden cemaat kavrami arasindaki iliskiden yola cikarak, bu kavramlarin sosyal hayattaki gorunumleri ve yapisal durumlarini, ulkemiz gercekliginde incelemeyi amaclamaktadir. Sivil toplum ve cemaat olusumlari arasindaki iliskinin neligi ve yonunun tespitinden sonra, tum toplum yapilarinda oldugu gibi ulkemizde gorulen cemaatlerin bugun karsilastiklari bir takim sosyo-kulturel, sosyo-ekonomik ve dini sorunlarin yarina nasil evrilebilecegini belirlemek ve cozum onerileri sunmak bu arastirmanin bir baska temel amacidir. Arastirmada birey-toplum ve devlet iliskilerinde onemli role sahip olan sivil toplum ve cemaatler olgusu; kavramsal, kulturel, siyasi, sosyal ve tarihi perspektifler goz onunde bulundurularak aciklanmistir. Arastirma neticesinde ulkemizde cemaatler uzerinden dogabilecek bazi sorunlarin oldugu ve bundan sonraki surecte cemaatlerin ve dini gruplarin birbirleriyle ciddi sorunlar yasayabilecegi, gal...
Some of the food additives are obtained from animal sources. Resources of the food and the physic... more Some of the food additives are obtained from animal sources. Resources of the food and the physical and chemical changing process in the production process determine their rulings in Islamic law. The substances obtained from non halal (unlawful) sources may be considered halal (lawful) when the chemical changes were taken place during the production, that is called istihalah. Physical changes do not cause to istihalah. In this article, the istihalah examples given in Islamic law are evaluated, interpreted and adapted to the current food additives. According to this, the following results were obtained: Every part of the swine is not allowed to use as a raw material in the production of food additives whether it was undergone to istihalah or not. Because everything belong to swine is considered dirty (najis). Chemically, triglycerides are undergone istihalah if they are brokendown to glycerol and fatty acids. Proteins are undergone istihalah if they are totally brokendown to their am...
Uploads
Papers by Saffet Köse