Roraima
Roraima esas un ek la 27 stati di Brazilia. Jacanta an la Norda regiono di la lando, ol havas kom vicini Pará este, Amazonas sude e sud-weste, Venezuela weste e norde, e Guyana este.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ol esas la min populizita stato di Brazilia, kun 576 568 habitanti en 2018. Ank esas la stato kun la min granda denseso di habitantaro di Brazilia: nur 2,84 habitanti po km².
Bazala fakti pri Roraima.
Historio
redaktar
Angli e Nederlandani ja explorabis la regiono ante l'arivo di Portugalani. Hispani anke venis de Venezuela por explorar la regiono. Portugal nur establisis lua suvereneso super la regiono dum la 18ma yarcento, kande religiozi Karmeliti komencis konvertar indijeni en la regiono, pos 1725.[2]
Pos la duimo dil 18ma yarcento Portugalana krono decidis establisar la royala kapitanio di São José do Rio Negro por haltar la konstanta invado dal Hispani en la regiono. La kapitanio formale kreesis ye la 3ma di marto 1755. En 1755 li konstruktis la fuorto São Joaquim en la regiono. Ultre haltar la invadi, altra motivo por krear la kapitanio esis pro ke pos la Kontrato di Madrid en 1750 Portugal recevis la regiono e mustis koloniigar ol. Li komencis edukar bovaro e kavali en la regiono en 1789.
Angli invadis la regiono dum un yaro, de 1810 til 1811. Li ekpulsesis dal komandero dil fuorto São Joaquim. La frontiero inter Brazilia e Guyana bezonis ridetermino, pro la konstanta invadi dal Angli.[2] La koloniigo stimulivesis en 1830 kun la kreo di la nacionala farmeyi São Bento, São José e São Marcos, qui okupis tota l'alta regiono dil fluvio Branco.[3]
Erste en 1890, kreesis urbo Boa Vista, lor kun nur 1.000 habitanti, qua nun esas la chef-urbo dil stato. Ye la 13ma di septembro 1943 la regiono separesis del stato Amazonas por krear la Federala Teritorio Rio Branco, pose rinomizita federala Teritorio di Roraima en 1962.
Pos l'adopto di la konstituco di 1988 en Brazilia, Roraima divenis stato. L'unesma provizora guberniestro pos 1988 esis Romero Jucá Filho. En 1990 eventis l'unesma direta elekti por guberniestro, e Ottomar de Souza Pinto elektesis por guvernar de januaro 1991 til decembro 1994.
Geografio
redaktar
Kun 224 300,5 km² - di qui cirkume 104 018 km² esas indijena landi - la surfaco totala di Roraima esas poke min granda kam olta di Minnesota. L'Equatoro trairas la stato, e Boa Vista esas la nura chef-urbo Braziliana norde del Equatoro.
Cirkume 60% de la surfaco dil stato havas altitudi infre 200 metri. Altra 25% havas altitudi de 200 m til 300 m. Nur 1% de lua surfaco superiras 900 metri di altitudo. L'altitudo kreskas proxim la frontiero kun Venezuela e Guyana. La maxim alta monto dil stato esas Monto Roraima, an la frontiero kun Venezuela e Guyana, kun 2,875 metri sur la marala nivelo.
La klimato dil stato esas tropikalo, kun 26 °C di mezavalora temperaturo. Granda parto di lua teritorio kovresas per equatorala foresto, e per savano este del stato.
La precipua choseo dil stato esas BR-174, qua unionas Boa Vista kun Manaus (Amazonas) sude, e kun Pacaraima (an la frontiero kun Venezuela) e, de ibe, til Caracas. Altra importanta choseo, BR-401, unionas Boa Vista kun Normandia, an la frontiero kun Guyana.
Ekonomio
redaktar
Quankam la TNP di Roraima kreskas plu rapide kam altra stati, lua TNP duras esar la min granda de Brazilia: nur R$ 9,027 miliardi en 2013. La stato havas importanta jaceyi di oro, diamanto, stano, aluminio e kupro. La precipua ekonomikal agado esas servado, qua reprezentas cirkume 47,3% de la TNP, pose industrio ed agrokultivo. La precipua exportacaji dil stato esas ligno segata (39,13% de la exportacaji) e soyo (33,29%).
Til la duimo di la yari 1990a Roraima havis grava problemi pro la manko di elektro. En 2001 inauguresis l'aquobarilo Guri/Macaguá, an la frontiero kun Venezuela, qua furnisas elektro a la du landi.
Referi
redaktar- ↑ Censo 2022: Brasil tem 203 milhões de habitantes, 4,7 milhões a menos que estimativa do IBGE - Publikigita da G1. Dato di publikigo: 28ma di junio 2023. Idiomo: Portugalana.
- ↑ 2,0 2,1 A história de Roraima - Publikigita da Roraima Virtual. URL vidita ye 16ma di februaro 2016.
- ↑ De área isolada no Vale do Rio Branco a uma cidade acolhedora - Publikigita da FolhaWeb. URL vidita ye 18ma di septembro 2016. Idiomo: Portugalana.