Binêre herwiha: Hewa
Hewa. hewa mê
esman û cihên dî yên vala li raserî erdê
gazên seqayê anku atmosferê pêk tînin (nîtrojen û oksîjen )
seqayê derve
seqayê em nefes dikin
livîna li raserî erdê
rewşa seqayî (baran û berf û ba û ewr û sarma û germa yan yek yan hin ji wan)
ba
Enqa ne şigara kes e davan tu biçîn verhewa girt — (Melayê Cizîrî Dîwana Melayê Cizirî ~1640 ) Hevreha soranî ھەوا ( hewa ) , farisî هوا ( heva ) , pehlewî heva , hexamenişî hveyav- ji zimanên îranî hu- (baş , xweş , bixêr - binere "huner , horî ") + *-veyav (ba ), bide ber avestayî vaytî- , sanskrîtî वायु ( vayû “ ba ” ) hemû ji proto-hindûewropî *h₂wḗh₁- ( “ ba hatin ” ) ku herwiha serekaniya ba هَوَاء ( hawāʾ ) ya erebî, hava ہوا ( heva ) ya urdûyî, हवा ( heva ) ya hindî, ਹਵਾ ( heva ) ya puncabî û hewa ya swahîlî ji zimanên îranî hatine wergirtin.
Abazayî : хӏауа ( ḥāwā ) Abenakî : awan Abxazî : аҳаир ( āḥāir ) Adîgeyî : жьы ( ž̍ə ) Afrîkansî : lug → af Albanî : gaft n ajër → sq n Almaniya Pennsylvania : Luft Almanî : Luft → de m Elmanîşî : Luft m Altayiya başûrî : кей ( key ) , јел ( ǰel ) Amharî : አየር n ( ʾäyär ) Aramî :
Siryaniya klasîk : ܐܐܪ g ( ʾāʾar ) , ܦܘܚܐ n ( pawḥā ) Aromanî : aerã m air nt Asamî : বায়ু ( bayu ) Astûrî : aire → ast n Avarî : гьава ( hawa ) Azerî : hava → az Baskî : aire → eu Başkîrî : һауа ( hawa ) Bayerî : luft Belarusî : паве́тра nt ( pavjétra ) Bengalî : বায়ু → bn ( baẏu ) Bretonî : aer → br m Bulgarî : въ́здух n ( vǎ́zduh ) Burmayî : လေ → my ( le ) Buryatî : агаар ( agaar ) Çamicuroyî : timili Çeçenî : хӏаваъ ( hawaʾ ) Çekî : vzduch → cs n Çerokî : ᎤᏃᎴ ( unole ) Çînî :
Kantonî : 空氣 ( hung1 hei3 ) Dunganî : кунчи ( kunči ) Hakkayî : 空氣 ( khûng-hi ) Mandarînî : 空氣 → zh ( kōngqì ) Min dongî : 空氣 ( kŭng-ké ) Minnanî : 空氣 → zh-min-nan ( khong-khì ) Wuyî : 空氣 ( khon qi ) Çuvaşî : сывлӑш ( syvlăš ) Dalmatî : aria Danmarkî : luft → da g atmosfære → da g Dargwayî : гьава ( hava ) Divehî : ވައި → dv ( vai ) Endonezyayî : udara → id Erebî : هَوَاء → ar n ( hawāʾ )
Erebiya misrî : هوا n ( hawā ) Erebiya fasî : هْوا n ( hwa ) Ermenî : օդ → hy ( ōd ) Erzayî : кошт ( košt ) Esperantoyî : aero Estonî : õhk → et Evenî : воздух ( wozduh ) , нулун ( nulun ) , эдэн ( ədən ) Farisiya navîn : havä Farisî : هوا → fa ( havâ ) , جو → fa ( javv ) Ferî : luft m Fînî : ilma → fi Fransî : air → fr n Friyolî : aiar n ajar n Frîsî : loft lucht Gaelîka skotî : adhar n àidhear n àile n gaoth m iarmailt m Gagawzî : hava Galîsî : aire → gl n ar → gl n Gujaratî : વાયુ → gu ( vāyu ) Gurcî : ჰაერი → ka ( haeri ) Guwaranî : yvytu Hawayî : ea Hawsayî : iska → ha Higaononî : kalamag Hindî : हवा → hi m ( havā ) , वायु → hi m ( vāyu ) Hîlîgaynonî : hangin Hmongî : cua Holendî : lucht → nl m Iştihardî : havä Îbranî : אוויר / אֲוִיר → he n ( avír ) Îdoyî : aero → io Îgboyî : ekuku Îngilîziya kevn : lyft m Îngilîzî : air → en Îngriyî : vozduha luhti Îngûşî : фо ( fo ) Înterlîngua : aere Îrlendî : aer → ga n Îtalî : aria → it m Îzlendî : loft → is nt Japonî : 空気 → ja ( くうき, kūki ) , 天空 → ja ( てんくう, tenkū ) Kabardî : хьэуа ( ḥăwā ) Kalalîsûtî : silaannaq Kalmîkî : аһар ( ahar ) Kannadayî : ಗಾಳಿ → kn ( gāḷi ) , ವಾಯು → kn ( vāyu ) Karaçay-balkarî : хауа Karakalpakî : xawa Karelî : ilma Kaşûbî : lëft n Katalanî : aire → ca n Keçwayî : wayra → qu Kirgizî : аба → ky ( aba ) Kîkûyûyî : rĩera 5 Kîngalî : වාතය → si ( wātaya ) Koreyî : 공기 → ko ( gonggi ) Kornî : ayr n Korsîkayî : aria → co Kumikî : гьава ( hawa ) Lakî : гьава ( hawa ) Latgalî : gaiss Latînî : aer → la n Latviyayî : gaiss → lv n Lawsî : ອາກາດ ( ʼā kāt ) Lezgînî : гьава ( hava ) Lîtwanî : oras → lt n Luksembûrgî : Loft m Makedonî : воздух n ( vozduh ) Malagasî : rivotra → mg Malayalamî : വായു → ml ( vāyu ) Malecite-passamaquoddyî : ewon inan Malezî : udara → ms , hawa Maltayî : arja m Manksî : aer m Maorî : hau → mi , hau takiwā Maorî : āngi Mapuçî : neyenmapu Maratî : हवा ( havā ) Mariya rojhilatî : юж Mecarî : levegő → hu Misrî : (ṯꜣw n nf n Mîrandî : aire n Mohawkî : ówera Mokşayî : кожф ( kožf ) Mongolî :
Kirîlî: агаар → mn ( agaar ) Nahwatlî : ejekatl → nah Navajoyî : níłchʼi Nedersaksî :
Almaniya jêrîn a almanî : luff luft Nenetsiya tundra : инд’ Nepalî : हावा → ne ( hāwā ) Normandî : air n Norwecî :
Norweciya bokmålî : luft → no n an m Norweciya nînorskî : luft → nn m Oksîtanî : aire → oc n ària → oc Oriyayî : ବାୟୁ → or ( bayu ) Osetî : уӕлдӕф ( wældæf ) Osmanî : هوا ( havâ ) , جو ( cevv ) Oygurî : ھاۋا ( hawa ) Ozbekî : havo → uz Partî : havä Peştûyî : هوا → ps ( hawā ) Polonî : powietrze → pl nt Portugalî : ar → pt n Puncabî : ਹਵਾ ( havā ) , ਵਾਯੂ ( vāyū ) Qazaxî : ауа ( aua ) Qiptî : ⲁⲏⲣ n ( aēr ) , ⲛⲓϥⲓ n ( nifi ) , ⲁⲏⲣ n ( aēr ) , ⲛⲓϥⲉ n ( nife ) Romancî : ajer aria leer Romanyayî : aer → ro nt văzduh → ro n eter → ro n atmosferă → ro m Rusî : во́здух n ( vózdux ) , пове́трие nt ( povétrije ) Rusînî : воздух n ( vozdux ) Samiya bakurî : áibmu Samoayî : 'ea Sanskrîtî : वायु → sa ( vāyu ) , वात → sa ( vāta ) Sardînî : aera àeri àghera àiri ari ària Sebwanoyî : hangin Sicîlî : aria → scn m ariu → scn n Silesî : luft n powjytře nt Sindhî : ھوا → sd ( havā ) Sirboxirwatî :
Kirîlî: ва̀здӯх зра̑к n
Latînî: vàzdūh → sh n zrȃk → sh n Slaviya kevn :
Kirîlî: въздоухъ n ( vŭzduxŭ ) Slaviya rojavayî ya kevn : аѥръ n ( ajerŭ ) Slovakî : vzduch n Slovenî : zrak → sl n Somalî : hawo Sorbî:
Sorbiya jêrîn : pówětš n Sorbiya jorîn : powětr n
Spanî : aire → es n Svanî : ჰაჲერ ( hayer ) Swahîlî : hewa → sw Swêdî : luft → sv g atmosfär → sv g Şorî : чел Tabasaranî : гьава ( hava ) Tacikî : ҳаво → tg ( havo ) Tagalogî : hangin → tl , ere Tamîlî : வாயு → ta ( vāyu ) , காற்று → ta ( kāṟṟu ) Tatiya cihû : гьово ( hovo ) Tatî : гьово Tayî : อากาศ → th Telûgûyî : గాలి → te ( gāli ) , వాయువు → te ( vāyuvu ) Temazîxtiya atlasa navendî : ⴰⴹⵓ ( aḍu ) Teteriya krîmî : ava Teterî : һава → tt ( hawa ) Tigrînî : ኣየር ( ʾayär ) Tirkî : hava → tr Tirkmenî : howa asman → tk Tîbetî : རླུང ( rlung ) Tupînambayî : ybytu Tuvanî : агаар ( agaar ) Udmurtî : воздух ( vozdux ) , омыр ( omyr ) Urdûyî : ہوا m ( havā ) , وایو m ( vāyu ) Uteyî : nɨ'gar Ûkraynî : пові́тря nt ( povítrja ) Venîsî : aria → vec m aiere n agere n Vepsî : il’m Viyetnamî : không khí → vi Volapûkî : lut → vo Walonî : air → wa m Weylsî : awyr → cy g Wolofî : péex Xakasî : кии ( kii ) Ximêrî : អាកាស → km ( ʼaakaah ) Xosayî : umoya Yakutî : салгын ( salgın ) Yidîşî : לופֿט m ( luft ) , אַוויר n ( aver ) Yorubayî : òfúrufú Yûnanî : αέρας → el n ( aéras )
Kevn: ἀήρ n ( aḗr ) , αἰθήρ n ( aithḗr ) Zhuangî : hoengheiq hoeng heiq Zuluyî : umoya → zu 3
Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî 
Binêre herwiha: Hewa
