Aktäör
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'nen Aktäör of 'n aktries is emes dae 'n personaasj in e verhaol oetbildj in e rollespeel. Me kan drie saorten aan aktäörs óngersjeie: 'nen toneelaktäör, 'ne filmaktäör en 'nen tilleviesaktäör. Dees drie disciplines vereisjen eder anger, speciaal akteertechnieke.
Ouch is 'n óngersjeid nao 't saort aan rolle det 'nen aktäör kan spelen of gaer speeltj. Emes wie Sylvester Stallone is gesjik veur anger saorten aan rollen es emes wie Dustin Hoffmann; al is 't allein al vanwaengen häör versjillige fysieke eigesjappe. 'n Aktries wie Whoopi Goldberg haet 'n gans anger oetstraoling es Meryl Streep en bei vrólje zólle den ouch inne regel veur 'n anger saort aan rol waere gevraog. d'n Einen aktäör is op zie bès in 'n komische film of e bliespeel; d'n angere speeltj 't leefs klassieke toneeldrama's, tródsdet 'nen aktäör sómtieds ouch mieër es ein vorm behieërsj.
Euver waatdet aktere próntj is en wie 't bèste rizzeltaot wuuertj bereik, wuuertj versjillendj gedach. d'n Eine zuutj 't es inne hoed kroepe van emes anges, dewiel d'n angere dit veraafsjoewtj en lever alle nuuedige emoties veure rol oete eige ervaring nao baove haoltj.
De meiste toneelaktäörs zeen aangeslaote bie e toneelgezelsjap. Sómmige zeen ónaafhenkelik, 'n saort freelance dus; dees waere ofwaal rechstreeks gevraog veur 'n rol te spelen of ze doon mit aan 'n screentes wobie ze oet mieëder kandidate mótte waere gekaoze.