2004
2004 (MMIV) waor e sjrikkeljaor wat begós op 'nen dónderdig op de Gregoriaanse kalender. 't Waor in de Chinese astrologie e Jaor van d'n Aap.
Gebäörtenisse
bewirk- 4 januari - Michail Saakasjvili weurt tot president vaan Georgië gekoze.
- 13 januari - 'ne Lierer op 't Haogse Terra College weurt door 'ne leerling niergesjote.
- 4 fibberwarie - 't Sociaol medium Facebook geit vaan start, iers allein nog veur studente vaan Harvard University.
- 17 fibberwarie - D'n hoeggeriechshof vaan d'n Amerikaanse staot Massachusetts steit 't homohoewelik touw. Begin vaan de discussie in de VS euver 't homohoewelik.
- 18 fibberwarie - Bij e treinaccidint in Iraan sterve 320 minse.
- 29 fibberwarie - D'n Haïtiaanse president Jean-Bertrand Aristide treit trök nao laangdorende relle in de houfstad Port-au-Prince.
- 1 meert - Nao zeve jaor vertraoging begint in 't Bèlsj 't proces tege Marc Dutroux.
- 11 meert - In Madrid veende veer zwoere bomattentate door Al-Qaedah plaots.
- 14 meert - Vladimir Poetin weurt herkoze es president vaan Rösland
- 29 meert - Zeve nui len treie touw tot de NATO.
- 17 april - Abdelaziz ar-Rantissi, kopstök vaan Hamas, weurt geliquideerd.
- 1 mei - Tien nui len treie touw tot de EU.
- 1 mei - De meiste Protestantse Kèrke fusere tot de PKN.
- 8 juni - 't Sociaol medium Hyves kump online. E paar jaor laank zal 't merretleier en pioneer in Nederland zien.
- 18 juni - D'n teks vaan de Europese Constitutie weurt vasgelag.
- 6 juli - St. Antonius Neejwiëert wint 't OLS in Stramproy. Sjummert en Nattehaove waere resp. 2e en 3e.
- 30 juli - In Gellingen (Henegouwe) explodeert 'ne gasboes oonder 'n febriksterrein.
- 1 augustus - Bij 'ne brand in e winkelcintrum in Asunción, Paraguay, sterve mie es 400 lui.
- 13-29 augustus - Olympische Spele in Athene.
- 25 augustus - Twie Rössische passagiersvleegmesjiene storte neer es gevolg vaan bomattentate door Tsjetsjene.
- 1-3 september - In Beslan, in de Rössische deilrippebliek Noord-Ossetië, hawwe rebelle 'n basissjaol gegijzeld. 't Rössische leger maak mèt väöl geweld 'n eind aon de gijzeling.
- 20 september - De Indonesische presidentsverkiezinge weure gewonne door Susilo Bambang Yudhoyono.
- 2 oktober - Zoe 200.000 minse demonstrere op 't Museumplein in Amsterdam tege 't kabinet-Balkenende II.
- 9 oktober - De presidentsverkiezinge in Afghanistan weure gewonne door Hamid Karzai.
- 27 oktober - 'n Nui vertaoling vaan de Biebel, die door alle genootsjappe in Nederland Vlaandere gebroek kin weure, kump oet.
- 2 november - Cineas en rechs columnis Theo van Gogh weurt vermaord door Moslim-extremis Mohammed B.
- 2 november - De zittende president George Bush jr. wint de Amerikaanse presidentsverkiezinge.
- 10 november - In D'n Haog weure mèt väöl geweld en meujte tien Moslimextremiste gearresterd.
- 14 november - De verboje verklaorde partij Vlaams Blok hif ziech op en geit oonder de naom Vlaams Belang wijer.
- 23 november - Zittend premier Viktor Janoekovitsj wint de verkiezinge in de Oekraïne. Direk weurt heer van frood besjöldeg; begin proteste in Kiëv.
- 17 december - De EU gif Törkieë 'nen datum veur 't begin vaan de onderhandelinge euver touwtrejjing.
- 26 december - Bie ein zjware aerdbaeving in de Indische Oceaan, gevolg doer ein tsunami, zunt in Zuudoes-Azië mië es 150.000 luuj omgekomme. Indonesië, India, Sri Lanka en Thailand zunt ernstig getroffe.
- 26 december - Nao eine maond vaan zwoere proteste weure in de Oekraïne nui verkiezinge gehawwe, deze kier gewonne door Viktor Joesjtsjenko.
Nobelprieze
bewirk- Natuurkunde: David Gross, Hugh David Politzer en Frank Wilczek "veur de oontdèkking vaan asymptotische vrijheid in de theorie vaan de sterke kernkrach."
- Sjemie: Aaron Ciechanover, Avram Hershko en Irwin Rose "um de oontdèkking vaan ubiquitinegesjikde eiwitaofbraak."
- Geneeskunde: Richard Axel en Linda B. Buck "um hun oontdèkkinge vaan geurreceptore en de organisatie vaan 't reuksysteem."
- Literatuur: Elfriede Jellinek "um häöre muzikaole vlood vaan stumme en tegestumme in romans en speule die de absurditeit vaan maotsjappeleke clichés en hun oonderewrpe krach mèt oongewoen taolkundege iefer oonthölle."
- Vrei: Wangari Maathai "um häör bijdrage aon doorzaam oontwikkeling, democratie en vrei."
- Economie: Finn E. Kydland en Edward C. Prescott "um hun bijdrage umtrint dynamische macro-economie: de continuïteit vaan economisch beleid en de drievende krachte achter conjuncture."
George W. Bush (twiede kier)
Gebore
bewirk- 6 fibberwarie - Louise Sophie Mary, prinses vaan 't Belsj
- 13 miert - Coco Gauff, Amerikaanse tennisster
- 21 miert - Graof Claus-Casimir vaan de Nederlen.
Gesjtorve
bewirk- 13 jannewarie - Hans van Wieren, lierer (49)
- 25 jannewarie - Fanny Blankers-Koen, atlete (85)
- 29 jannewarie - Guusje Nederhorst, actrice (34)
- 3 fibberwarie - Fiep Westendorp, Nederlandse teikenaersjter
- 20 miert - Juliana van Oranje-Nassau, keuningin van Nederland
- 29 miert - Peter Ustinov, acteur
- 4 april - Briek Schotte, Vlaomse fietserènner
- 5 juni - Ronald Reagan, awd-president van de VS
- 10 juni - Ray Charles, Amerikaanse zenger
- 1 juli - Marlon Brando
- 23 september - André Hazes, Nederlandse volkszenger
- 24 september - Françoise Sagan, Franse sjriefster
- 30 september - Willem Oltmans, Nederlandse journalis
- 8 oktober - Jacques Derrida, Franse filosoof
- 2 november - Theo van Gogh, Nederlandse cineas
- 11 november - Yasser Arafat, Palestiense leisman
- 1 december - Bernhard von Lippe-Biesterfeld, prins vaan de Nederlen
- 28 december - Susan Sontag, Amerikaanse sjriefster en critica