Arrokoth
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
.jpg)
(486958) Arrokoth is e trans-Neptunisch objek oet de Kuiperreem. Ietot 't ziene naom kraog, stoont Arrokoth officieel bekind es (486958) 2014 MU69 en informeel es Ultima Thule (de middeliewse naom veur Greunland, daan de uterste grens vaan de in Europa bekinde wereld).
De planetoïde woort op 26 juni 2014 oontdèk aon de hand vaan beelder vaan d'n Hubble-ruimtetelescoop. In 'n artikel oet 2017 woort de baon vaan 't objek vasgestèld: de elliptische haafas bedreug 44,458 AE, de excentriciteit is 0,0471 en 'nen umluip doort 296,44 jaor. 2014 MU69 is woersjienelek e binair systeem of 'n samesmèlting vaan twie veurheer losse componente; dit liet ziech oet zienen oonregelmaotege vörm aofleie. De twie componente zouwe daan oongeveer 20 respectievelek 18 kilometer in doorsnei zien. De albedo is hendeg lieg (neet väöl hoeger es 0,1 en mesjiens zelfs mer 0,04); heidoor is de asteroïde nog leechzwaker es ze aanders al zouw zien (sjijnbaar magnitude 26,8).
Arrokoth woort op 1 jannewarie 2019 weure bezoch door de ruimtesonde New Horizons, die in 2015 häör hoofdoel Pluto aondeeg. 't Team achter de missie waor op zeuk nao e Kuiperreemobjek um te oonderzeuke es 't tuig Pluto waor veurbijgevloge. 2014 MU69, e jaor deveur pas oontdèk, bleek kort op 't trajek te ligke; de vlöchleiing mós de koers mer e bitteke aonpasse um optimaol draon veurbij te vlege. De camera's vaan New Horizons zien expliciet gemaak um klein, leechzwake objekte op hoeg snelheid sjerp te kriege; ze waore daorum ouch good gesjik veur dit oonderzeuk.
D'n definitieve naom woort bekindgemaak op 12 november 2019. Arrokoth beteikent lètterlek 'hiemel' in 't Powhatan, 'n oetgestorve Algonkische taol. Me deeg dit umtot 't Powhatan de inheimse taol waor in Maryland, de staot boe zoewel de Hubble-telescoop es de New Horizons-missie woorte geleid. Veur de naomgeving had me de Powhatan iers um touwstumming gevraog. Alan Stern, teamleier vaan New Horizons, zag tot de naom stoont veur "de inspiratie vaan 't loere nao d'n hiemel en 't dinke euver de stare en werelde veurbij dee vaan us."[1]