Seeraod
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
E seeraod of 'n zjuwiel is 'n persoenleke versering, dèks gemaak vaan edelmetaol of kosbaar materiaol.
De ierste seeraode stamme veur zoewiet bekènd oet 't paleolithische Midde-Ooste, boe me good 135.000 jaor trök sjelpe vaan zieslekke gebruukde um kraole te make. Seeraode bepèrke ziech evels neet bis de homo sapiens, want 't gief bewieze tot de homo neanderthalensis al good 500.000 jaor trök in Spanje seeraode maakde en gebruukde. Me geit d'rvaan oet tot dees vreug seeraode deende es besjerming tege 't koed of es symbool vaan status of raank.
In de loup vaan de millennia höbbe lui seeraode gemaak vaan kneuk, stein, hout, sjelpe, vere, tan een aander netuurleke materiaole. Metaole seeraode versjene veur 't iers good 5000 jaor v.Chr. ('t Neolithicum). Roontelum 3000 v.Chr. begóste de aw Egyptenere, wie ze al oet de prehistorie waore gekomme (Limbörgers bleve d'r nog zoen 1000 jaor in zitte), gouwe en zèlvere seeraode te creëre, soms in combinatie mèt glaas en edelstein. De Egyptenere geluifde tot eder edelstein bepaolde mystieke forces bezat, die euvergónge op d'n drager vaan 't seeraod. Dees associatie vaan seeraode mèt spiritualiteit en mystiek leide d'rtouw tot seeraode mèt de doeje woorte mètgegeve in 't graaf – 'n geweunte die in väöl aw culture algemein waor. e Groet deil vaan de seeraode oet de Aajdheid die ziech in archeologische collecties bevinde kump daan ouch oet grave.
't Gebruuk vaan seeraode en zjuwiele brach de minsheid 'n nui vörm vaan flannere én 'n nui meneer vaan communicatie. Mèt seeraode veult d'n drager ziech sjoener, mechteger of belaangrieker en tegeliekertied weurt de kemissie euvergebrach tot hei 'n riek, goodlösteg of invloodriek persoen steit, of zelfs iemes dee besjikbaar is – of zjus neet – veur de leefde.