Martedé
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna. |
El Martedé (apò Martedì, Martadì o Mardì) l'è giü dei dé de la setemàna. El vé prìma del Mercoldé, e dòpo del Lönesdé.
Endèle lèngue neo-latìne, la paròla « Martedé » la derìa del latì martes dies che signìfica dé de Marte. Dimòdo che se dis martedi 'n Italià, martes en Spagnöl (Castillan), dimars en Ocità, Mart,i 'n Ruméno, ecc. En portoghés envéce la se ciàma Terça Feira cioè tèrs dé
Apò a le lèngue cèltiche le dopèra la derivasiù del latì: isé 'n Irlandés se dis dé máirt, en Brétone se dis Meurzh, en Galés se dis dydd Mawrth e 'ndèl gaélic scosés se dis Dimàirt.
L'inglés e le lèngue scandìnave le derìa 'l nòm del martedé de la divinità nòrdica Týr (Inglés antìc: Tiw), isé g'hóm: Tirsdag per el Danés e 'l Norvegés, Tuesday per l'Inglés modèrno, Tisdag per el Svedés e Týsdagur en Islandés.
La paròla todèsca Dienstag e chèla olandésa Dinsdag se pènsa che le vègne de 'na interpretasiù de dies judicii (dé del thing, la asemblèa 'ndoche se ciapàa le deciziù 'ndèi pòpoi germànic). 'N ótra posibiltà l'è 'na dervasiù dirèta de la divinità che i Romà i ciamàa Mars Thingsus, el dio del thing, che facilmènt l'éra ac amò Tyr.