Уредување на Пакистан

{{Инфокутија за држава
|native_name = {{native name|ur|{{nobold|{{Nastaliq|اسلامی جمہوریۂ پاكستان}}}}|italics=off}}<br />''Islāmī Jomhuri-ye Pākistān''
|conventional_long_name =Исламска Република Пакистан
|common_name = Пакистан
|image_flag = Flag of Pakistan.svg
|image_coat = Coat of arms of Pakistan.svg
|image = K2 8611.jpg
|symbol_type = State Emblem
|image_map = Pakistan (orthographic projection).svg
|map_width=220px
|national_motto = اتحاد، تنظيم، يقين محکم <br />''Ittehad, Tanzim, Yaqeen-e-Muhkam''{{spaces|2}}<small>([[Urdu]])<br />"Единство, дисциплина и вера"</small>
|national_anthem = „[[Химна на Пакистан|Кауми тарана]]“
|official_languages = [[урду]], [[англиски јазик|англиски]]
|languages_type     = Други јазици
|languages          = [[пенџапски јазик|пенџапски]], [[Паштунски јазик|паштунски]], [[синдски јазик|синдски]], [[сераики]], 
|demonym = [[Пакистанци|Пакистанец]]
|official_religion = [[ислам]]
|capital = [[Исламабад]] |latd=33 |latm=40 |latNS=N |longd=73 |longm=10 |longEW=E
|largest_city = [[Карачи]]
|government_type = [[Полупретседателски систем]], сојузна исламска република
|leader_title1 = [[Претседател на Пакистан|Претседател]]
|leader_name1 = [[Ариф Алви]] 
|leader_title2 = [[Премиер на Пакистан|Премиер]]
|leader_name2 = [[Анваар ул Хак Какар]]
(Привремен) 
|sovereignty_type = [[Историја на Пакистан|Основање]]
|established_event1 = [[Независност]]
|established_date1 = од  [[Обединетото Кралство]]
|established_event2 =Обајвена
|established_date2 = 14 август 1947
|established_event3 = [[исламска република]]
|established_date3 = 23 март 1956
|area_km2 = 803,940
|area_sq_mi = 340,403
|area_rank = 36-та
|area_magnitude =
|percent_water = 3.1
|population_estimate = 241,499,431<ref name="ref1"/>
|population_estimate_year = 2023
|population_density_km2 = 273.8
|population_density_sq_mi = 534
|population_density_rank = 56-та
|GDP_PPP_year = 2023
|GDP_PPP = $1.568 Трилиони<ref name=imf2>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=564&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=49&pr.y=3 |title=Pakistan|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2009-04-22}}</ref> <!--Do not edit!-->
|GDP_PPP_rank =24-та 
|GDP_PPP_per_capita = $6,773<ref name=imf2/> <!--Do not edit!-->
|GDP_PPP_per_capita_rank =138-ма 
|GDP_nominal             = $340.636 милијарди<ref name=imf2/> <!--Do not edit!-->
|GDP_nominal_rank        =46-та 
|GDP_nominal_year        = 2023
|GDP_nominal_per_capita  = $1,471<ref name=imf2/> <!--Do not edit!-->
|GDP_nominal_per_capita_rank =161-ва
|HDI_year = 2022<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.544 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{Наведена мрежна страница |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=27 јули 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
|HDI_rank = 161-ва
| Gini = 31.6 <!--number only-->
| Gini_year = 2018
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{Наведена мрежна страница |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?end=2013&locations=PK&start=1987&view=chart |title=GINI index (World Bank estimate) |publisher=World Bank |access-date=28 February 2017}}</ref>
|currency = [[Пакистанска рупија]]
|currency_code = PKR
|time_zone = [[Пакистанско стандардно време|PST]]
|utc_offset = +5
|time_zone_DST = [[Пакистанско стандардно време|PDT]]
|utc_offset_DST = +6
|drives_on                    = лево
|cctld = [[.pk]]
|calling_code = 92|leader_title3=[[Претседател на Сенатот на Пакистан|Претседател на Сенатот]]|leader_name3=[[Садик Санџрани]]|leader_title4=[[Претседател на Народното собрание на Пакистан|Претседател на Народното собрание]]|leader_name4=[[Раџа Перваиз Ашраф]]|leader_title5=[[Врховен судија на Пакистан|Врховен Судија]]|leader_name5=[[Кази Фаез Иса]]}}
[[Податотека:Pakistan geography mk.svg|десно|450п|Географска карта на Пакистан]]
[[Податотека:K2 8611.jpg|220п|мини|лево|К2 - втор врв по висина во светот, после Монт Еверест. Висина 8.611 метри]]

'''Исламската Република Пакистан''' — држава во [[Јужна Азија]]. На југ излегува на [[Арапско Море|Арапското Море]], на запад се граничи со [[Иран]] и [[Авганистан]], на исток со [[Индија]], а на североисток со [[Кина]]. [[Главен град]] е [[Исламабад]].

Независност стекнува на [[14 август]] [[1947]] година, како Доминион Пакистан. На [[23 март]] [[1956]] година се преименува во Исламска Република Пакистан. До [[1971]] година во нејзин состав е и денешен [[Бангладеш]], дотогаш познат како Источен Пакистан.

На [[12 октомври]] [[1999]] година генералот [[Первез Мушараф]] доаѓа на власт преку воен удар. Подоцна ја презема функцијата претседател на државата и се наоѓа на власт до 2008 г.
== Етимологија на име ==

Името на Пакистан значи „земја на чистите“ на [[урду]] и [[персиски јазик]]. Името е создадено во [[1934]] од Чоудари Рахма Али, што го објавил ова во неговиот памфлет „Сега или Никогаш“. Името претставува „30 милиони [[муслимани]] од Пакистан кои живеат во петте единици на британската колонија — Пенџаб, Авгана, Кашмир, Синд и Белочистан.

== Историја ==

== Географија и клима ==
Пакистан опфаќа облст од 803.940&nbsp;км<sup>2</sup>. Источниот Регион на Пакистан се наоѓа на индиската тектонска плоча, западните и северните региони се наоѓаат на евроазиската тектонска плоча. Пакистан има 1.046 километри долга поморска граница на Арабиското Море, додека вкупната земјена граница брои 6.774 километри.
Пакистан географски е разновидна земја. На југ се наоѓаат долини и рамнини, песокливи плажи и пријатна клима, додека на северот се наоѓа ланецот [[Хималаи]] со врвови високи над 8.000 метри. Пакистан брои околу 108 планински врвови со преку 7.000 метри и пет врвови со преку 8.000 метри ([[К2]] и [[Нанга Парбат]]). Реката [[Инд]] тече низ Пакистан. Северниот дел на земјата е многу привлечно туристичко место и Мека за планинари. Западно од Инд се наоѓа покраината Белуџистан со сува клима и зелени долини, додека на исток се песочните дини и пустината Тар во областа Тарпаркер. [[Податотека:Tvrdjava Tar.jpg|200п|мини|лево|Тврдина околу градот кој се наоѓа во пустината [[Тар (пустина)|Тар]] (на [[урду]] تھرپارکر) во јужната покраина Синд е седма по големина и единствената плодна пустина во светот.

Климата варира заедно со географијата. Стидените зими и топлите лета доминираат на северот, додека благата клима доминира на југот. Во централните делови не е реткост во летните месеци живата да е над 45-{°C}-, а во зимските месеци да е под нулата. Во текот на доцните месеци од летната сезона, непредвидливите монсунски ветрови можат да донесат од 250 милиметри до 1.250 милиматри дожд.
== Политички систем ==

Според уставот од 10.4.1973&nbsp;г.(привремено суспендиран поради државниот удар извршен на 12.10.1990&nbsp;г.) Пакистан е федеративна исламска република. Право на глас имаат сите пакистански државјани со возраст над 18 години.

Претседателот на републиката го избира изборен колегиум на секои пет години, кој е составен од членови на двата дома на Сојузниот парламент и парламентите на четирите покраини; претседателот на републиката може да биде избран само еднаш. Тој задолжително треба да биде муслиман на возраст над 45 години. Тој е извршител на извршната власт, на сојузно ниво , а власта ја спроведува заедно со владата. Во одредени случаи може да ги распушти Националното собрание и Владата и да прогласи вондредна состојба. Дводомниот парламент е составен од Национално собрание и Сенат. Националното собрание (Majlis-e Shoora) има 342 пратеници, кои се избираат на општи избори на пет години според мнозински систем; две места се резервирани за жени, а десет пратеници се избираат од немуслиманското население.

Сенатот има сто членови. тие ги избираат парламентите на покраините, како и претставници на племенските области и на главниот град.

== Административна поделба ==
{{Главна|Административна поделба на Пакистан}}
Пакистан е сојузна држава составена од 4 покраини, престолнинската територија и од племенските територии на СЗ. На чело на покраините се наоѓаат управници, кои ги именува претседателот на републиката. Покраините имаат сопствена законодавна (на општи избори избран еднодомен покраински парламент) и извршна власт. Племенските области се под непосредна управа на сојузната влада, но одделни племенски заедници имаат голема самоуправа. Под непосредна управа на сојузната влада се наоѓаат и т.н Северни територии (Гилгит, Дијамар и Балтистан).

Посебен статус имаат и западните делови на Кашмир, кои во 1947&nbsp;г. ги окупира пакистанската војска. Статусот на територијата останува спорен, бидејќи во резолуцијата на ООН се бара за идниот статус на Качмир да речи населението на референдумот. Западен Кашмир има сопствен Парламент и Влада со седиште во [[Музафарабад]].

;Покраини
* [[Белуџистан (Пакистан)|Белуџистан]]
* [[Пенџаб (Пакистан)|Пенџаб]]
* [[Синд]]
* [[Хајбер Пахтунхва]]

;Територии
* [[Азад Кашмир]]
* [[Белуџистан (Пакистан)|Белуџистан]]
* [[Гилгит-Балтистан]]
* [[Пенџаб (Пакистан)|Пенџаб]]
* [[Синд]]
* [[Хајбер Пахтунхва]]

== Стопанство ==
 
По поделбата на Британската Индија (1947&nbsp;г.), пакистанското стопанство остана без поранешните стопански центри(на пр. [[Бомбај]] и [[Калкута]]), а со заминувањето на Индусите загуби голем дел и од образовната работна сила. Поради напрегнатите односи со Индија, Пакистан постојано го оптоваруваат големи давачки за војската, а проамериканската насоченост во времето на [[Студената војна]] му донесе значителна странска помош. Пакистанското стопанство се заснова, пред се, на приватниот сектор (освен во времето на З.А.Буто). Тоа имаше и недостатоци, особено натрупувањето на капиталот во рацете не неколку богати семејства, големата задолженост на државата поради малите буџетски приходи (земјоделсвото е речиси ослободено од плаќање на даноци) и во врска со тоа, малите инвестиции во инфраструктурата и образованието и многу раширената „црна“ и „сива“ економија.

== Население, јазик и религија ==
{{Најголеми градови во Пакистан}}
Спрема пописот од [[1998]] година, 96,3% од населението на Пакистан се изјаснило како припадници на [[ислам]]от, 2% како индуисти и 1,7% како [[Христијанство|христијани]].
{{bar box
|float=right
|title=Верници во Пакистан
|barwidth=200px
|bars=
{{Столбен постоток|Муслимани|green|96}}
{{Столбен постоток|Хиндуисти|pink|2}}
{{Столбен постоток|Христијани|red|1}}
{{Столбен постоток|Сикисти|yellow|0.3}}
{{Столбен постоток|Будисти|gray|0.12}}
{{Столбен постоток|Џаинисти|blue|0.36}}
}}

== Култура во Пакистан ==

== Музика во Пакистан ==

== Спорт во Пакистан ==

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==

== Поврзано ==
{{гео-никулец}}
{{Азија}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Пакистан|Пакистан]]
[[Категорија:Поранешни колонии на Британија]]
[[Категорија:Држави во Азија]]
[[Категорија:Држави и територии настанати во 1947 година]]