Zambry Abdul Kadir

Dato' Seri Diraja Dr. Zambry bin Abdul Kadir (lahir 22 Mac 1962) ialah ahli politik Malaysia berketurunan Melayu. Beliau kini berkhidmat sebagai Menteri Pendidikan Tinggi Malaysia dan ahli Dewan Negara (Senator). Pada peringkat parti, beliau ialah Ahli Majlis Kerja Tertinggi UMNO (dipilih).

Yang Berhormat Senator Dato' Seri Diraja Dr. Zambry Abdul Kadir SPSA, SPMP (Perak); DGSM (Melaka); DPMP (Perak); AMS (Selangor)
Zambry pada tahun 2023
Menteri Pendidikan Tinggi Malaysia
Penjawat kini
Menyandang jawatan 12 Disember 2023 (10 bulan dan 28 hari)
Raja	Al-Sultan Abdullah (2023-2024) Sultan Ibrahim (2024-kini)
Perdana Menteri	Anwar Ibrahim
Timbalan	Mustapha Sakmud
Didahului oleh	Mohamed Khaled Nordin
Menteri Luar Negeri
Dalam jawatan 3 Disember 2022 – 12 Disember 2023 (1 tahun dan 9 hari)
Raja	Al-Sultan Abdullah
Perdana Menteri	Anwar Ibrahim
Timbalan	Mohamad Alamin
Didahului oleh	Saifuddin Abdullah
Digantikan oleh	Mohamad Hassan
Ahli Dewan Negara Malaysia
Lantikan Yang di-Pertuan Agong
Penjawat kini
Menyandang jawatan 3 Disember 2022 (1 tahun, 10 bulan dan 28 hari)
Setiausaha Agung Barisan Nasional
Penjawat kini
Menyandang jawatan 8 Jun 2021 (3 tahun, 5 bulan dan 1 hari)
Didahului oleh	Tan Sri Annuar Musa Datuk Seri Haji Ahmad Maslan (dipertikaikan)
Pengerusi Malaysia Airports Holdings Berhad
Dalam jawatan 12 Ogos 2020 – 3 Disember 2022 (2 tahun, 3 bulan dan 21 hari)
Didahului oleh	Tan Sri Zainun Ali
Ahli Dewan Negeri Perak untuk Pangkor
Dalam jawatan 4 Mac 2004 – 17 Oktober 2022 (18 tahun, 7 bulan dan 13 hari)
Didahului oleh	Mohammad Wajdi Ishak
Digantikan oleh	Norhaslinda Zakaria
Majoriti	1,626 (PRU-14) 5,124 (PRU-13) 5,785 (PRU-12) 5,669 (PRU-11)
Menteri Besar Perak ke-11
Dalam jawatan 12 Mei 2009 – 12 Mei 2018 (9 tahun)
Raja	Sultan Azlan Shah (2009-2014) Sultan Dr. Nazrin Shah (2014-kini)
Didahului oleh	Mohammad Nizar Jamaluddin
Digantikan oleh	Ahmad Faizal Azumu
Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Perak
Dalam jawatan 2004–2008
Menteri Besar Perak	Mohd Tajol Rosli Mohd Ghazali
Maklumat peribadi
Lahir	(1962-03-22) 22 Mac 1962 Pulau Pangkor, Perak, Persekutuan Tanah Melayu (kini Malaysia)
Parti politik	Barisan Nasional UMNO
Pasangan	Datin Seri Diraja Saripah binti Zulkifli
Anak	3(P), 2(L)
Kediaman	Kampung Masjid Pulau Pangkor, Pulau Pangkor, Negeri Perak
Pekerjaan	Ahli politik
Laman web	zambryperak.com

Pendidikan

Dr. Zambry mendapat pendidikan awalnya di sekolah kebangsaan dan menengah di Pulau Pangkor sebelum meneruskan pengajian peringkat menengah atas di Sekolah Menengah Bukit Gantang, Parit Buntar yang terletak di tanah besar.

Beliau memegang Ijazah Doktor Falsafah (PhD) dalam Pemikiran Politik daripada Universiti Temple, Amerika Syarikat (1995) dengan pengkhususan dalam bidang politik kontemporari selepas menamatkan ijazah peringkat Sarjana dengan pengkhususan dalam bidang Falsafah Politik Dan Perbandingan Agama di universiti sama pada 1992.

Beliau juga mempunyai Ijazah Sarjana  (kepujian) dalam pengkhususan Pemikiran Islam daripada Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) pada 1991, selepas menamatkan pengajian di peringkat Sarjana Muda Ekonomi di universiti itu dengan pengkhususan Ekonomi, Pembangunan Ekonomi dan Ekonomi Antarabangsa.

Kerjaya

Dr. Zambry merupakan pakar beliau dalam bidang ekonomi dan politik, pemikiran politik dan politik kontemporari Asia Tenggara, termasuk Malaysia. Beliau juga merupakan pentadbir yang berpengalaman luas termasuk pengalaman sebagai pengurus dan pentadbir di peringkat universiti, badan pemikir, organisasi pemberi khidmat nasihat dan pejabat politik.

Pengalaman lain termasuk sebagai pembantu Professor di Jabatan Sains Politik (UIAM) sehingga Ogos 2000, pengarah eksekutif Centre for Leadership & Development Studies (CELDES) daripada 1996 hingga Ogos 2000, ketua Pembangunan Kurikulum Dan Islamisasi  di Jabatan Sains Politik UIAM pada  tahun 1999, ketua panel konsultansi, program Khidmat Sosial Negara, Kementerian Belia dan Sukan (1997) serta Ahli Perunding, Agenda Melayu Abad ke 21 (1998). Beliau juga merupakan pengerusi konferensi Pelajar Malaysia di Amerika Syarikat pada tahun 1994,  pengarah Pertemuan Intelektual Asia Tenggara (SEAM) di Amerika Syarikat pada tahun 1994, Presiden Persatuan Pelajar Islam Malaysia di Amerika Syarikat(1994-1995), Pengarah Diskusi Intelektual UIA-IIIT untuk kakitangan UIA di Amerika (1993), coordinator kursus bagi Pusat Matrikulasi UIA (1988-1989), Ahli Jawatankuasa Rayuan (MATRIC)  bagi tahun 1989 – 1990, Fellow bagi Kolej Pelajar (1993-1994), Ahli Diskusi Intelektual, Institut Perkembangan Minda (INMIND) tahun 1995, konsultan bagi program kepimpinan pelajar Malaysia di Amerika dan menjadi tamu intelek bagi program yang dianjurkan oleh Kerajaan Jepun (2002).

Beliau ialah Professor Adjung di Jabatan Sains Politik, Kulliyyah Ilmu Wahyu dan Sains Kemanusiaan UIAM berkuatkuasa pada 1 November 2015 hingga 31 Oktober 2017. Beliau kemudiannya dilantik sebagai Prof Adjung Universiti Sultan Azlan Shah (USAS) pada 14 Ogos 2020 lalu.

Kerjaya politik

Dr. Zambry bergiat aktif dalam bidang politik sejurus setelah kembali daripada Amerika Syarikat pada tahun 1995.

Perjalanan politik beliau bermula sebagai Ketua Pemuda UMNO Cawangan Pangkor sebelum dipilih menjadi Ketua Pemuda UMNO Bahagian Lumut. Beliau kemudiannya memenangi kerusi EXCO Pergerakan Pemuda UMNO Malaysia (2000-2003) sebelum dilantik menjadi Ketua Pemuda UMNO Negeri Perak.

Beliau bertanggungjawab dalam memajukan infrastruktur teknologi maklumat di negeri ini ketika memegang jawatan sebagai Pengerusi Jawatankuasa Multimedia dan Sumber Manusia selepas Pilihan Raya Umum Malaysia 2004. Semasa rombakan kecil pada September 2006, beliau menjadi Pengerusi Jawatankuasa Inovasi, Sains dan Teknologi dan Pelajaran Tinggi dan menggunakan kuasanya bagi pembangunan selanjutnya ICT di Negeri Perak.

Pada tahun 2004, beliau telah bertanding dalam pilihanraya umum bagi kerusi DUN Pangkor and berjaya mempertahankan kerusi tersebut dalam PRU 2008 dan 2013. Beliau kini menyandang tanggungjawab sebagai ADUN Pangkor untuk penggal ketiga dan memegang tampuk pemerintahan Negeri Perak sebagai YAB Menteri Besar untuk penggal kedua.

Dr. Zambry juga merupakan Pengerusi Badan Perhubungan UMNO Perak dan Ketua UMNO Bahagian Lumut. Namun perjalanan politik beliau bukanlah semudah yang disangkakan malah beliau pernah ditahan di bawah ISA (Akta Keselamatan Dalam Negeri) pada tahun 1998.

Pilihan raya umum ke-14

Datuk Seri Dr Zambry Abd Kadir berjaya mempertahankan kerusinya DUN Pangkor dalam Pilihanraya Umum Ke-14 dengan memperolehi majoriti undi sebanyak 1,626. Zambry telah mengalahkan calon PKR, Nordin Ahmad Ismail (6,752 undi) dan calon PAS, Zainal Abdin Saad (3,638 undi). Walau bagaimanapun, Zambry hanya tewas tipis dengan majoriti undi 400 dengan calon PKR, Mohd Hatta Md Ramli di Parlimen Lumut

Tahanan ISA

Pada tahun 1998, beliau telah ditahan Akta Keselamatan Dalam Negeri kerana mempertikaikan pemecatan Datuk Seri Anwar Ibrahim sebagai Timbalan Perdana Menteri Malaysia.

Pengarang

Beliau juga telah mengarang beberapa buku antaranya "Umno dan Jiwa Merdeka" (1998), "Pemuda Umno Menebus Maruah, Menuju Arah" (2000) dan "Islam Malaysia dan Amerika" (2002). Zambry juga pernah melibatkan diri dalam beberapa penerbitan sebagai penyunting termasuk Pendidikan dan Pembangunan" di Nurin Enterprise (1989), "Business Administration in Islam" oleh Hizbi (1991) dan "Imbas Gemilang KBS 98" (1998) untuk Kementerian Belia dan Sukan Malaysia.

Sebagai seorang ahli akademik, Dr. Zambry banyak menghabiskan masa beliau sebagai seorang penulis sejak bergelar seorang pelajar. Beliau menulis puisi, karangan dan pelbagai artikel di dalam media tempatan dan antarabangsa.

Beliau telah menulis beratus-ratus artikel dalam  Utusan Malaysia, Berita Harian, Dewan Masyarakat, Dewan Budaya, Dakwah, Risalah, Al-Islam, Mastika, dan PEMIKIR, disamping pelbagai buku.

Di antara buku hasil pena beliau bertajuk UMNO dan Jiwa Merdeka (CELDES KL 1998), Pemuda UMNO Menebus Maruah, Menuju Arah (Mei, 2000) dan Islam Malaysia & Amerika. Puisi beliau kini terdapat di dalam kompilasi antologi bertajuk Suara Pelaut.

Beliau turut menghasilkan beberapa kertas akademik dalam majalah dan jurnal. Antaranya bertajuk Politics In Malaysia, A Changing Scenario (2000), Belia dan Cabaran Politik Pascakolonial (1999), Festival Islam Organisasi Islam di Malaysia (Encyclopedia of Malaysiana, 1998), Politik Malaysia dan Pasca-Modernisme (kertas kerja untuk Dewan Bahasa dan Pustaka, 1998) dan Peranan dan Cabaran Ulama’ Dalam Era Pasca-Modernisme (kertas kerja untuk ‘The Asian Renaissance’ di Pekan Baru, Riau, 1997).

Beliau juga merupakan pengarang kepada beberapa penerbitan termasuk Pendidikan dan Pembangunan untuk  Nurin Enterprise, K.L (1980),  Business Administration in Islam, Hizbi (1991), dan Memperkasa Kepimpinan Merentgas Masa Depan, CELDES, KL (1991).

Beliau turut memegang jawatan sebagai Ketua Pengarang Imbas Gemilang KBS 1998,  sebuah penerbitan Kementerian Belia dan Sukan.

Selain menjadi penyunting dan penulis, Dr. Zambry juga merupakan penterjemah yang disegani. Di antaranya termasuk karya yang bertajuk Faces of Islam (Berita Publishing, 1990), Qur’anic Sciences (Dewan Bahasa dan Pustaka, 1991) dan Islamic Legal Philosophy (Dewan Bahasa dan Pustaka, Oktober, 2000).

Beliau sentiasa meluangkan masa yang ada untuk membaca beberapa buku sekaligus. Antara pilihan beliau yang terbaru adalah karya yang bertajuk Too Many Bosses Too Few Leaders oleh Rajeev Peshawaria, Focus: The Hidden Driver of Excellence oleh Daniel Goleman, dan Political Philosophy: A Historical Introduction tulisan Michael J. White.

Anugerah

Beliau pernah memenangi beberapa anugerah antaranya Anugerah Penulisan Esei Hari Kebangsaan negeri Perak (1982) yang memperoleh tempat kedua pada peringkat kebangsaan, Anugerah Penulisan Agama Kebangsaan (1986) dan Pertandingan Penulisan Akademik peringkat kebangsaan (1987).

Dr. Zambry telah menerima pelbagai anugerah diatas jasa beliau di peringkat tempatan mahupun antarabangsa. Diantaranya adalah Anugerah Khas Global Islamic Finance Awards 2014 (GIFA 2014) di Dubai, UAE pada 27 Oktober 2014. Anugerah tersebut diberikan atas komitment dan kejayaan Kerajaan Negeri dalam melaksanakan tanggungjawab sosial Islam di Negeri Perak. Anugerah GIFA merupakan pengiktirafan kepada tokoh dan organisasi atas kejayaan dan amalan terbaik dalam sektor Kewangan Islam.

Beliau turut diberikan anugerah The Crane Summit Supreme Honour Crown Medallion Award oleh Akademi Kesenian dan kebudayaan Dunia (WACC) sempena Kongres Penyair Sedunia (WCP) ke-33 di Pulau Pangkor pada  22 Oktober 2013 kerana penglibatannya dalam bidang sastera.

Sehingga hari ini, hanya tiga pemimpin negara lain yang menerima anugerah tersebut. Mereka adalah Presiden India Dr Abdul Kalam (2006), bekas Presiden Slovakia, Dr. Michael Kovac (2008) dan bekas Presiden Republic Czwch (2009).

WAAC juga telah menganugerahkan “Doctorate of Literature” kepada Dr. Zambry di majlis yang sama.

Pada tahun 2010, Dr. Zambry telah menerima anugerah Ijazah Doktor Kehormat dalam bidang Sains Perikanan kerana aspirasi dan komitmen beliau sebagai anak nelayan tradisional yang berjaya.

Pengiktirafan lain yang diterima oleh Dr. Zambry termasuk Geran Penyelidikan Temple Universiti (1993), Anugerah WAMY sempena majlis Penyampaian Ijazah UIA (1987) , Anugerah Kebangsaan (tempat pertama) bagi kategori Penulisan Agama (1982) dan Anugerah Negeri (tempat pertama) bagi Karangan Hari Kebangsaan (1982).

Sebagai anak Pangkor yang dibesarkan berdekataan dengan Pengkalan Tentera Laut, Dr. Zambry mempunyai hubungan yang istimewa dengan Tentera Laut. Sebagai tanda hubungan baik itu, Kementerian Pertahanan Malaysia telah menganugerahkan Laksamana Pertaman (kehormat) kepada beliau pada tahun 2010.

Sebelum itu, pada tahun 2005, KDYYM Seri Paduka Baginda Yang DiPertuan Agong telah berkenan untuk menganugerahkan Komander (Kehormat) TLDM. Beliau merupakan antara yang pertama dikalangan ahli politik di Malaysia untuk menerima anugerah tersebut.

Pada 4hb Disember 2014, KDYYM Seri Paduka Baginda Yang DiPertua Agong XIV telah berkenan menganugerahkan pingat Pahlawan Angkatan Tentera (PAT) kepada beliau. Pingat tersebut merupakan anugerah ke-tiga tertinggi di dalam Angkatan Tentera Malaysia.

Dilantik sebagai Yang DiPertua Negeri Perak, Majlis St. John Ambulans Malaysia mulai 12 Mac 2014 hingga 11 Mac 2017.

Dr. Zambry juga telah menerima Anugerah Gavel Kehormat daripada  Executive Committee of Crane Summit 21^st Century International Forum di Kongres Penyair Sedunia ke-35 yang telah diadakan di Hualien, Taiwan, Republik China., pada 6hb November 2015. Anugerah tersebut merupakan penghargaan tertinggi kepada individu kerana sumbangannya dalam bidang kesusasteraan antarabangsa. Anugerah tersebut juga diberikan atas jasa dan sumbangan Kerajaan Negeri menjadi penganjur Kongres Penyair Sedunia (WCP) ke-33 di Pangkor pada Oktober 2013.  Ini merupakan augerah kedua yang diterimanya selepas anugerah The Crane Summit Supreme Honour Crown Medallion Award daripada Akademi Kesenian dan Kebudayaan Dunia (WACC) pada tahun 2013.

Pada tahun yang sama, beliau turut diangkat sebagai Duta Keamanan (Ambassador for Peace) oleh Universal Peace Federation di atas usaha beliau memperjuangkan nilai moral yang universal, kerjasama antara agama, keharmonian sejagat serta budaya mencintai keamanan tanpa mengira bangsa, agama dan budaya.

Manakala Dewan Persekutuan Majlis Kerjasama Teluk (FGCCC) dan Pertubuhan Kemajuan Kepimpinan Amerika (ALDA) pula telah memberi pengiktirafan kepada Kerajaan Negeri Perak di bawah kepimpinan Dr. Zambry sebagai negeri terbaik untuk pelaburan antarabangsa dalam majlis Anugerah Kepimpinan Perniagaan Asia Barat ke-6 pada bulan November  2015 di Dubai.

Pada 16 Februari 2016, Prof Abul Hasan M. Sadeq, Naib Canselor Asian University of Bangladesh telah menyampaikan Anugerah Khas kepada Dr. Zambry di atas usaha beliau menangani kemiskinan di negeri Perak. Award of Meritorius Distinction for Leadership in Eradicating Poverty ini diberikan atas tokoh kepimpinan beliau melaksanakan initiatif melalui Yayasan Bina Upaya (YBU).

Kelulusan

Tahun	Pendidikan	Kelulusan
1987	Universiti Islam Antarabangsa Malaysia	B Econs (Kepujian)
1991	Universiti Islam Antarabangsa Malaysia	MA (Pemikiran Islam)
1992	Universiti Temple, Amerika Syarikat	MA (Falsafah Politik dan Perbandingan Agama)
1995	Universiti Temple, Amerika Syarikat	Ph.D (Pemikiran Politik)

Kontroversi

Krisis perlembagaan Perak 2009

Rencana utama: Krisis perlembagaan Perak 2009

Selepas krisis perlembagaan Perak 2009, beliau pernah dilantik menjadi Menteri Besar Perak namun kemudian diputuskan tidak sah oleh Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur.

Pada hari kemudiannya, Nizar akhirnya melaporkan diri untuk bertugas selaku Menteri Besar Perak. Bagaimanapun, jawatan beliau ditarik balik secara tiba-tiba apabila hakim Mahkamah Rayuan Datuk Ramly Ali meluluskan penangguhan pelaksanaan keputusan kepada Zambry, sekaligus sini menetapkan 21 Mei bagi mendengar rayuan Zambry dan permohonan Nizar.Pada 22 Mei, panel tiga hakim Mahkamah Rayuan yang mendengar hujah-hujah mereka memutuskan Zambry sebagai menteri besar Perak yang sah, sekaligus membatalkan penghakiman Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur yang mengesahkan kedudukan asal Nizar, atas hujah bahawa "bahawa hakim mahkamah tinggi Datuk Abdul Aziz Abd Rahim membuat kesilapan dalam keputusannya dan Sultan Perak layak melantik Zambry apabila Mohamad Nizar hilang majoriti dalam DUN."

Laporan dokumen palsu

Pada 7 Februari 2011, Datuk Azhar Ahmad selaku pegawai khas Datuk Dr Zambry membuat laporan polis di Balai Polis Pantai Remis dan Balai Polis Sungai Senam, Ipoh berhubung dua surat palsu. Surat bertarikh 13 Januari 2011 itu, kononnya ditandatangani oleh Dr Zambry bagi kelulusan 400 hektar tanah kerajaan di Pengkalan Hulu untuk projek pertanian.

Keputusan Pilihan Raya

Parlimen

Tahun	Parlimen	Calon	Parti	Undi	Lawan	Parti	Undi	Majoriti
2022	Lumut	Zambry Abdul Kadir	BN (UMNO)	24,849	Nordin Ahmad Ismail	PN (BERSATU)	25,212	363
					Mohd Hatta Ramli	PH (AMANAH)	20,358
					Mazlan Abd Ghani	GTA (PEJUANG)	385
					Mohd Isnin Ismail	WARISAN	358
2018		Zambry Abdul Kadir	BN (UMNO)	21,555	Mohd Hatta Ramli	PH (AMANAH)	21,955	400
					Mohammed Zamri Ibrahim	PAS	10,135

Dewan Undangan Negeri (DUN)

Tahun	DUN	Calon	Parti	Undi	Lawan	Parti	Undi	Majoriti
2018	Pangkor, Perak	Zambry Abdul Kadir	BN (UMNO)	8,378	Nordin Ahmad Ismail	PH (BERSATU)	6,752	1,219
					Zainal Abidin Saad	PAS	3,638
2013		Zambry Abdul Kadir	BN (UMNO)	12,291	Mohd Saifullah Mohd Zulkifli	PKR	7,167	5,124
					Bernard Parenpa	BEBAS	51
2008		Zambry Abdul Kadir	BN (UMNO)	10,906	Pakhrazi Musa	PKR	5,121	5,785
2004		Zambry Abdul Kadir	BN (UMNO)	8,349	Suwardi Sapuan	PKR	2,680	5,669
					Mohd Ishak Mohd Som	BEBAS	117

Pautan luar

• Laman sesawang Pangkor Today